Sömürge sonrası dönemde Afrika’daki İngiliz eski sömürgeleri ile İngiltere’nin ilişkileri : Nijerya, Kenya ve Güney Afrika Cumhuriyeti örnekleri

Abstract

Afrika, köklü sömürgecilik geçmişiyle sömürgecilik tarihinde önemli bir yere sahiptir. Afrika sömürgecilik tarihinde derin izler bırakan İngiltere, bağımsızlık sonrası süreçte kıtayla ilişkilerini koparmamıştır. Aksine İngiltere'nin, eski sömürgeleri üzerindeki hakimiyeti, bağımsızlık sonrası dönemde de devam etmiş ve İngiltere, bu devletlerin uluslararası ilişkilerinde baskın konumda yer almıştır. Bu varsayım üzerine kurulan çalışma, Afrika'daki İngiliz eski sömürgelerinin sömürge sonrası ilişkilerinde İngiltere'nin durumunu ve konumunu araştırmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, İngiltere ile Afrika'daki İngiliz eski sömürgelerinin sömürge sonrası dönemde ilişkilerinin analiz edilmesi ve bu devletlerin uluslararası ilişkilerinde İngiltere'nin konumunun ortaya çıkarılmasıdır. Spesifik olarak ise çalışmanın örneklemini oluşturan ülkeler ile İngiltere'nin; siyasi, ekonomik ve sosyo-kültürel alanlardaki ilişkilerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Sömürgeci ve sömürülen arasındaki tarihsel ilişkileri ve bu ilişkilerin günümüzdeki yansımalarını inceleyen postkolonyal teori, çalışmanın teorik çerçevesini oluşturmaktadır. Sömürgeci güçlerin siyasal, ekonomik ve kültürel unsurlar aracılığıyla eski sömürgelerini şekillendirmeye devam ettiği varsayımı, çalışmayı postkolonyal teori bağlamında incelemeyi uygun hale getirmiştir. Çalışmada literatür taraması yapılarak çoğunlukla ikincil kaynaklar aracılığıyla veri toplama işlemi gerçekleştirilmiştir. Veriler yorumsamacı paradigma ışığında analiz edilmiş ve nitel araştırma tekniği kullanılmıştır. Bu doğrultuda nitel araştırma tekniği içerisinde tarihsel araştırma modeli ön plana çıkmıştır. Verilerin çözümlenmesi aşamasında teknik olarak, betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışma, sömürge sonrası dönemde İngiltere'nin Afrika'daki eski sömürgeleriyle ilişkilerini konu edinmiştir. Bu bağlamda çalışma iki ana bölüme ayrılmış, ilk bölümde sömürgecilik süreci ele alınırken, ikinci bölümde sömürge sonrası dönem incelenmiştir. İlk bölümde İngiliz sömürgeciliğinin gelişim süreci, yönetim şekilleri ve tasfiye süreci ele alınmıştır. İkinci bölümde ise bağımsızlık sonrası ilişkileri etkileyen unsurlar ve örnek ülkeler incelenmiştir. Çalışmanın örneklemi, İngiliz eski sömürgeleri olan; Nijerya, Kenya ve Güney Afrika Cumhuriyeti olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, İngiltere'nin bağımsızlık sonrası dönemde -sömürge döneminde kurmuş olduğu sistemin yardımıyla- eski sömürgeleriyle genel olarak yakın ilişki kurduğu görülmüştür. Örnek ülkelerde görüldüğü üzere, bu süreç zarfında siyasi ilişkiler dalgalı seyir gösterirken, ekonomik ve sosyo-kültürel ilişkilerde İngiliz hakimiyeti devam etmektedir. Ancak özellikle Soğuk Savaş döneminden itibaren çok aktörlü uluslararası sistemin de yardımıyla İngiltere'nin etkinliğinin azaldığı söylenebilir.

Africa has an important place in the history of colonialism with its deep-rooted colonialism. Britain, which has left a deep mark on the history of African colonialism, has not broken its relations with the continent in the post-independence period. On the contrary, the domination of Britain over its former colonies has continued in the post-independence period and Britain has been dominant in the international relations of these states. The study, based on this assumption, explores the position and situation of Britain in the post-colonial relations of the British former colonies in Africa. The main purpose of this study is to analyze the post-colonial relations between Britain and the British former colonies in Africa and to reveal the position of Britain in the international relations of these states. Specifically, it is aimed to reveal the relations in the political, economic and socio-cultural fields between the countries that sampling of the study and the Britain. The postcolonial theory, which examines the historical relations between colonialist and exploited and the reflections of these relations on the present day, constitutes the theoretical framework of the study. The assumption that colonial powers continue to shape their former colonies through political, economic and cultural elements has made it appropriate to research the study in the context of the postcolonial theory. In the study, data collection process was mostly carried out by literature review through secondary sources. Data were analyzed in the light of the interpretivist paradigm and qualitative research method was used. In this respect, historical research model came into prominence in the qualitative research method. Descriptive analysis method was used in the process of analyzing the data. The study discussed the relations of Britain with its former colonies in Africa in the post-colonial period. In this context, the study was divided into two main sections, while the colonial process was discussed in the first chapter, the post-colonial period was examined in the second chapter. In the first chapter, the development process of British colonialism, the forms of administration and the process of liquidation were discussed. In the second part, the factors affecting the post-independence relations and the sample countries were examined. The sample of the study was determined as the former colonies of Britain: Nigeria, Kenya and Republic of South Africa. As a result, it was seen that Britain generally established close relationship with its former colonies in the post-independence period with the help of the system that was established during the colonial period. As seen in the sample countries, while political relations are fluctuating during this period, British domination in economic and socio-cultural relations continues. However, it can be said that, especially from the Cold War period, with the help of the multi-actor international system, the effectiveness of Britain has decreased.