SSCB sonrası dönemde Tuva halk müziğinin modernleşmesi

Abstract

Türk soyunun bir kolu olan Tuva halkının yüzyıllardır süregelen halk müzikleri, modernleşen geleneksel müziğinin de bir örneği olarak kabul edilir. Tuva halk müziği, makamsal yapılardan ziyade, şarkıcının özellikle hiçbir müzik aleti çalmadan ağız, gırtlak, dudak, dil ve diğer organlarını kullanarak müzik icra etmesidir. Bu söyleme biçimi "Höömei", "Tuva Gırtlak Şarkıları" ya da "Hörekter" olarak da ifade edilir. Tuva Gırtlak Şarkılarının bir başka özelliği, şarkıcının aynı anda ikiden beşe kadar farklı müzik sesi çıkartabilmesidir. Dünyada "gırtlak müziği" olarak da bilinen "Tuva Höömei", 1980'li yılların ortalarından itibaren, rock müziği ile artan etkileşimi ile birlikte modernleşme yolunda adımlar atmaya başlamıştır. Dönemin SSCB rejimi, bu müzik türüne karşı özel bir politika gütmeden onu halk kültürü olarak tanımlamış ve bir tür popüler müzik olarak da kabul etmiştir. Şarkılar, hem Tuvaca hem de İngilizce söylenmeye başlanmıştır. Daha sonra, söz konusu müziğin uluslararası dinleyicileri çoğalmış, bu müzikle ilgilenen dünya araştırmacılarının ve müzisyenlerin sayısında artış görülmüştür. Başarılı örneklere rağmen, bu geleneksel halk şarkılarının modernleşme sürecinde yaklaşık yarım yüzyıl kadar sorunlar yaşanmıştır. Bu tezde, Tuva halk müziğinin modernleşme sürecine odaklanılmıştır. SSCB sonrası dönemde, Tuva halk müziğinin modern müzik olarak gelişimi incelenmiş ve antropolojik, kültürel ve tarihsel çalışmalarda sözü edilen "modernleşme" kavramı analize eklenmiştir.

The folk music of people of Tuva, which are a branch of the Turkic groups that has been practiced for centuries, is considered as an example of modernizing traditional music. Tuva folk music is, rather than the mechanistic structures, it's when the singer, especially without playing any musical instruments performs the music using mouth, throat, lips, tongue and other organs. This style of performance is also expressed as "Höömei", "Tuvan throat singing" or "Hörekter". Another feature of Tuva the Throat Songs is that the singer can simultaneously produce two to five different music sounds at the same time. "Tuva Höömei", also known as "throat music" in the world, has begun to take steps towards modernization with the increasing interaction with rock music since the mid-1980's. The USSR regime of the period defined it as a popular culture without a special policy against this type of music and accepted it also as a popular music. Songs were then sung in both Tuvanian and English. Later, the international audience of the music is increased and the number of world researchers and musicians interested in this music is increased as well. In spite of successful examples, there have been problems for about half a century during the modernization process of these traditional folk songs. In this thesis, it is focused on the modernization process of Tuvan folk music. In the post-USSR era, the development of Tuva folk music as modern music is examined and the concept of "modernization" that is mentioned in anthropological, cultural and historical studies is also included into the analysis.