Elmalılı Tefsiri’nde İ’câzü’l-Kur’an

Abstract

Bu çalışmada Cumhuriyetin kuruluş yıllarında devlet teşviki ile kaleme alınmış olan Elmalılı Tefsiri'nde İ'câzü'l-Kur'ân konusu ele alınmaktır. Kur'ân İlimlerinden biri olan ve Kur'ân-ı Kerîm'in mûcizeviliğini ifade etmek için kullanılan i'câz kavramı ve çeşitleri tefsir çalışmalarının başladığı ilk dönemlerde üzerinde durulmaya başlanmış olan bir ilim dalıdır. Her ne kadar önceleri bu kavramlara kelamcılar eserlerinde daha fazla değinseler de sonraki yıllarda müfessirler tefsirlerinde ve müstakil eserlerde bu kavramlara ve ilme yer vermişlerdir. Çalışmamız iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde mûcize, i'câz, i'câzü'l-Kur'ân ve i'câzü'l-Kur'ân ilminin tarihi sürecine değinilmiştir. İkinci bölümde Hak Dini Kur'ân Dili tefsirinin müellifi Elmalılı'nın hayatına yer verilip daha sonrasında tefsirindeki metoduna ve tefsirinde yararlandığı ilim dallarından biri olan i'câzü'l-Kur'ân ilmine bakışına yer verilmiştir. Bu bölümde Elmalılı'nın mûcize, i'câz, i'câzü'l-Kur'ân ile ilgili beyanları yer aldıktan sonra i'câz çeşitleri ile ilgili görüşlerini âyet tefsirlerinde nasıl açıkladığı ile ilgili örnekler sunulmuştur. Özellikle nazım, üslup ve ilmî i'câz üzerinde önemle durduğunu gördüğümüz Elmalılı bu konuları ilmi açıklamalarla aydınlatmıştır.

In this study, İ'câzü'l-Kur'ân in the tafseer of Elmalılı that is written in the years of foundation of republic is discussed. The "i'câz" concenpt that is one of the disciplines of Kur'ân and is used for expressing the supremacy of Kur'ân-ı Kerîm is a discipline which was concerned in the years of starting of interpretation studies. Although, once these concepts are mentioned more by remarkers, then annotators refer to these concepts and discipline in their tafseers and works. This study consists of two major sections. In the first section; miracle, i'câz, i'câzü'l-Kur'ân and the history of i'câzü'l-Kur'ân discipline are mentioned. In the second section, the life of Elmalılı the author of Hak Dini Kur'ân Dili tafseer takes place. In addition, his tafseer method and his perspective to the i'câzü'l-Kur'ân discipline are discussed. In this section, the statements of Elmalılı that is about miracle, i'câz, i'câzü'l-Kur'ân are examined. Then, examples which is about how he explains his opinions about the kinds of i'câz are presented. Elmalılı especially gives weight to verse, phrasing, and ilmî i'câz. He enlightens these topics with scientific explanations.