Kırgızistan’ın din politikaları ve dini kurumlar

Abstract

Kırgızistan, 31 Ağustos 1991 yılında SSCB'nin dağılmasıyla bağımsızlığına kavuşmuştur. Bağımsızlığının ardından devlet olarak kendi yolunu çizmiş ve demokratik, hukuki, üniter ve laik bir devlet olacağını ilan etmiştir. Böylece totaliter-ateist devletten demokratik-liberal bir devlete geçiş yapmış ve vatandaşlarına birçok hakları tanımıştır. Bunların başında vicdan, inanç ve din özgürlüğünün verilmesi gelmiş ve bunlar insan haklarının önemli bir parçası olarak tanınmıştır. Bu gelişmelerin ardından toplum dine yönelmeye başlamış ve yabancı devletlerden dini cemaatler, dini örgütler, dini kurumlar, misyonerler vs., Kırgızistan'a gelmeye başlamıştır. Devlet bu süreç içinde dini alana yönelik kanunları, yönetmelik, kararları almış ve dini alanı düzenlemeye çalışmıştır. Bu düzenlemeler dini kurumların kanuni çerçevede faaliyet göstermesine yol açmıştır. Fakat Kırgızistan devletinin bağımsızlığının ilk yıllarından son dönemlerine kadar din politikalarında bazı yanlışlıklar olduğu, dini kurumların düzenlenmesindeki tecrübesizliği, din uzmanlarının yetersizliği ve din eğitimine yeterince önem vermediği ortaya çıkmıştır. Kırgızistan, ancak 2008 yılında ve 2013-2014 yıllarında dini alana yönelik ciddi çalışmalar başlatmış ve bu çerçevede birçok belgeler kabul edilmiş, kanuni düzenlemelerdeki eksiklikler giderilmeye çalışılmıştır. Araştırma, Kırgızistan'ın yeni din politikalarının oluşturulmasında hangi faktörler ve aktörlerin rol oynadığını, nasıl bir yol izlediğini ve bu gelişmelerdeki ana problemlerin hangi sorular ve sorunlar etrafında ele alınabileceğini ortaya koymaktadır. Bu çerçeve içinde Kırgızistan'daki son on yıldaki dini durumun gelişimi, dini kurumlar ile ilgili genel bilgiler ve yeni din politikalarının ne yönde seyrettiği incelenmektedir. Bu amaçla çalışma, Kırgızistan'ın 2008-2018 yılları arasındaki din politikalarının değişimi ve gelişimi, dini kurumların genel mahiyeti, yeni din politikalarının hedefleri ve beklentileri, yapılan din reformlarının sonuçları değerlendirilmekte ve geleceğe yönelik öneriler sunulmaktadır.

Kyrgyzstan gained its independence in August 31, 1991 with the dissolution of the USSR. After its independence, the state drew its own path and declared it to be a democratic, legal, unitary and secular state. Thus, it shifted from totalitarian-atheist state to a democratic-liberal state, and gave its citizens many rights. The most important of these is the granting of freedom of conscience, belief and religion and they are recognized as an important part of human rights. After these developments, the society started to follow religion; religious community, religious organizations, religious institutions, missionaries etc. came to Kyrgyzstan from different foreign countries. In this process, the state has taken the laws, regulations and decisions about the religious field and tried to regulate the religious space. These regulations have led to the functioning of religious institutions in the legal framework. But, from the early years of the independence of the state of Kyrgyzstan until the last years there have been some mistakes in religious policies, inexperience in the organization of religious institutions, inadequacy of religious experts and the lack of enough attention to religious education. However, Kyrgyzstan initiated serious work on the religious field in 2008 and 2013-2014, and many documents were adopted in this context, and the deficiencies in legal regulations were tried to be eliminated. The research reveals what factors and actors play a role in the establishment of Kyrgyzstan's new religious policies, and the ways in which these main problems in these developments can be addressed. Within this framework, the development of the religious situation in Kyrgyzstan in the last decade, general information on religious institutions and the direction of the new religious policies are examined. To this end, Kyrgyzstan's change and development of religious policies between the years 2008-2018, the general nature of the religious institutions, the goals and expectations of the new religious policies, the results of the religious reforms are evaluated and suggestions for the future are presented.