Zweig’in acımak adlı eseri ve Grass’ın teneke trampet eserlerinde engellilik sorunsalı

Abstract

Engellilik durumuna yönelik değerlendirmeler, yalnızca fiziksel engellilik durumları ile ilişkili değildir. Çeşitli düzeylerde depresif problemlerin mevcut olma durum da bir engellilik oluşturabilmektedir. Bu duruma yönelik yaklaşımlar, çeşitli eserlerde irdelenmektedir. Bu yönüyle engellilik kavramını irdeleme ve engelliliğe farklı bir bakış açının sunulması, engelliliği farklı ölçülerde değerlendirme durumlarında da öncelikli bir durumu temsil etmektedir. Engelliliğin günümüzde algılanması gereken en önemli niteliğin bakış açısı ile de ilişkili bir düzeyde olmasından dolayı, engellilik kavramı farklı boyutlardan bir değerlendirmeyi kapsayabilmektedir. İfade edilenler yönünde bu araştırmada, Alman Edebiyatı'nda irdelemeler geliştirilerek Stefan Zweig'ın Sabırsız Yürek eseriyle Günter Grass'ın Teneke Trampet eseri incelenmiştir. Eserlerde yalnızca fiziksel yönden engellilik durumu dikkate alınmamış ve özellikle de Zweig eserinde düşünsel dünya açısından da engellilik durumu değerlendirilmiştir. Ayraca eserlerde, psikanaliz yaklaşım oluşturularak engelli bireyin ailesine, sosyal yaşantısına, iç dünyasına ve eserlerde kullanılan dile yönelik etkinlikler değerlendirilmiştir. Bunlara yönelik ifadeler özellikle de, engelli bireylerin insanlara muhtaç olma ya da olmama veya hem ailesi hem de çevresi tarafından karşılaştığı davranışlar üzerinedir. Aynı zamanda bir diğer faktör, engellilik kavramına bakış açısının, engellinin düşüncelerini de irdeleme üzerinden etkin bir dayanımı oluşturabilmektedir. Farklı bir çerçeveden engellilik kavramı ise, engellinin düşüncesinde diğer inanların kendisine bakış açısı yönünden irdelemeleri kapsamaktadır. Bu nedenle engellilik kavramına bakış açıları, hem engellinin hem diğer insanların bakış açılara yönelik değerlendirmelerin yapılmasını da kapsamaktadır. Diğer önemli durum ise, söz konusu davranışlarla engelliler tarafından algılanan davranışlar ilişkisidir. Bu tür unsurlar, çeşitli modellerle incelenmeye çalışılmıştır. Bu nedenle her iki romanda oluşturulan modeller, tıbbi, ahlaki ve sosyal modellerdir. Eserler kapsamında modellerin tamamının mevcut olduğu ve özellikle de sosyal modelin etkisini gösterdiği değerlendirmesi yapılmaktadır.

Assessments of disability are not only related to physical disability. Presence of depressive problems at various levels may also create a disability. Approaches to this situation are examined in various works. In this respect, examining the concept of disability and presenting a different point of view to disability represent a priority situation in terms of evaluating disability at different levels. The concept of disability may include an assessment of different dimensions, as disability is at a level associated with the point of view of the most important quality that must be perceived nowadays. In the direction of this study, the debates in German literature were developed and Günter Grass's Tin Trumpet was examined by Stefan Zweig's Beware of Pity. Only physically disability was not taken into account in the works, and especially in the Zweig work, the disability situation was evaluated in terms of the intellectual world. In the works of Ayraca, psychoanalytic approach was developed and activities for the family, the social life, the inner world and the language used in the works were evaluated. In particular, the expressions are directed at the behavior of persons with disabilities in need or not, or the behaviors they face by their families and their surroundings. At the same time, another factor can create an effective stance by examining the concept of disability from the point of view of the disabled. The concept of disability from a different framework covers the consideration of the point of view of the other believers in the thought of the disabled. Therefore, perspectives on the concept of disability include evaluations of disability and other people's perspectives. Another important aspect is the relationship between behaviors and behaviors perceived by the disabled. Such elements have been studied with various models. Therefore, the models created in both novels are medical, moral and social models. It is evaluated that all of the models are present within the scope of the works and especially the effect of the social model.