SSCB’nin dağılmasından sonra Azerbaycan ve Türkeministan’ın Hazar enreji politikası

Abstract

Sovyet Rusya dönemi Hazar denizi Sovyet Rusya ve İran'ın kontrolü altındaydı ve yıllarca bu bölgedeki zenginlikleri kullanmıştır. Bu konu 1990 sonrası Sovyet Birliğinin dağılmasıyla Rusya, İran, Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan tarafından paylaşılmasıyla Rusya'nın Hazar bölgesinde eski kontrolünü devam ettirme çabası, İran'ın bu bölgenin eşit şekilde paylaşılması isteği, diğer yeni bağımsız olan devletlerin bölgede söz sahibi olma çabası ve bu iki devletin hazar enerji politikasını içermektedir. Bu konunun içerisinde Hazar enerji kaynaklarının önemi ve diğer devletlerin yaklaşımı yer almaktadır. Sovyet Birliği'nin dağılmasından sonra Hazar enerji kaynağın öneminin artmasıyla bölgede yeni bağımsızlığını kazanan Azerbaycan ve Türkmenistan'ın rolünü ve çıkarlarını incelenmektetir. 1990 sonrası Hazar havzasında çıkan sorunlar ve bu devletlerin farklı dönemlerde tutumlarının değişmesi ve buna yol açan sebepleri değerlendirilmektir. Kıyıdaş devletlerin Hazar enerji kaynaklarını batı ve doğu devletlerine aktarma konusunda bölge dışı devletlerin rekabetini, politik yaklaşımlarını ve devletlerin görüşlerini incelemektedir. Azerbaycan ve Türkmenistan'da hazar enerjisi üzerinde hazırlanan bazı projelerin gerçekleştirilmemesinin ve devletlerin arasındaki sorunların çözümlenmemesinin sebepleri ve devletlerin enerji politikasını etkileyen faktörleri incelemektir. Tez 1990 sonrası Hazar'ın durumu, günümüze kadar Azerbaycan ve Türkmenistan devletlerin enerji politikası ve diğer devletlerin yaklaşımını içermektedir. İki devletin ekonomisinin enerji sektörüne bağımlılığı günümüze kadar devam etmektedir.

The Soviet Russian era the Caspian Sea was under the control of Soviet Russia and Iran, and for many years they used riches of this region. This issue includes after 1990 the dissolution of Soviet Uniun when it was shared by Russia, Iran, Azerbaijan, Kazakhistan and Turkmenistan the efforts of Russia to continue its former control in the Caspian region, Iran's desire for equal sharing in this region, the efforts of other new indepentent countries to have a voice in the region and these two countries Caspian energy policies. In this subject, the importance of Caspian energy sources and the approach of other countries are included. After the collapse of Soviet Union the importance of the Caspian energy source and role and interests of Azerbaijan and Turkmenistan in the region are examined. After 1990, the problems in the Caspian basin and the change of attitudes of these states in different periods and the reasons leading to this are evaluated. It examines the competition and political approaches of offshore states in transferring Caspian energy resources to the western and eastern states of the riaprian states. The aim of this course is to examine the reasons for not carrying out some projects on Caspian energy in Azerbaijan and Turkmenistan, and not solved problems between the states and the factors affecting the energy policy of the states. Thesis the situation of the Caspian after 1990, includes the energy policies of Azerbaijan and Turkmenistan and the approach of other states to the present day. The dependence of the economy of the two states on the energy sector continues to this day.