Faizsiz finans uygulamalarının Türk vergi mevzuatı karşısındaki durumu sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

Vergi yasalarında bulunan bazı düzenlemeler katılım bankaları tarafından kullanılan fon kullandırma yöntemleri ile çeliĢmektedir. Katılım bankaları hem vergi yasalarının bu düzenlemelerinden olumsuz etkilenmemek hem de iĢlem maliyetlerini azaltmak amacıyla fon kullandırma iĢlemlerini usul yönünden bu düzenlemelere uygun olacak Ģekilde yapmaktadır. Ancak bu durum katılım bankacılığının konvansiyonel bankaların faaliyetleri ile çok benzeĢtiği Ģeklinde eleĢtirilerin sebeplerinden birini teĢkil etmektedir. Bu çalıĢmada katılım bankalarının fon toplama ve fon kullandırma faaliyetlerinde kullandıkları araçlar ile katılım bankalarında açılan hesaplardan elde edilen kar paylarının vergilendirilmesine iliĢkin mevzuat düzenlemelerinin ortaya konulması, yaĢanan sorunlar ile ihtiyaç duyulan düzenlemelerin değerlendirilmesi ve çözüm önerileri getirilmesi amaçlanmıĢ olup, katılım bankalarının fon toplama ve fon kullandırma yöntemleri ile bunların vergilendirilmesi ve katılma hesaplarından elde edilen kar paylarının vergi mevzuatı karĢısındaki durumu çalıĢmanın kapsamını teĢkil etmektedir. ÇalıĢma kapsamında vergi mevzuatı her düzeyde taranmıĢ, faizsiz finans alanı ile ilgili olanlar tespit edilmiĢtir. Katılım bankalarının fon kullandırma ve fon toplama yöntemleri ile katılma hesaplarından elde edilen kar payları vergi mevzuatında yer alan düzenlemeler bağlamında değerlendirilerek, sorunlu olduğu tespit edilen kısımlar aktarılmıĢ ve çözüm olabilecek öneriler getirilmiĢtir. Vergi mevzuatı ve mali idare birçok düzenlemede katılma hesaplarından elde edilen kar paylarını faiz; katılım bankaları tarafından fon kullandırma iĢlemlerinde yoğun olarak kullanılan murabahayı ise borç sözleĢmesi olarak değerlendirmekte, vergilendirmesini buna istinaden yapmaktadır. Bu çalıĢmanın odağında katılım bankacılığı faaliyetlerinin faiz temelinde iĢleyen konvansiyonel bankalardan farklı olduğu hususu yer almaktadır. Bu noktadan hareketle, rekabet eĢitliği de gözetilerek katılım bankacılığı faaliyetlerinin hem çalıĢma düzenine hem de faizsiz finans prensiplerine daha uygun olacağı değerlendirilen mevzuat değiĢikliklerine iliĢkin öneriler getirilmiĢtir.

There is a contradiction between some tax law regulations and funding methods of islamic banks. use of funds of islamic banks are appropriate to these tax law regulations because of both avoiding negative tax laws and decreasing the transaction costs. This compliance brings a debate that activities of islamic banks resemble activities of conventional banks. This paper aims to implemantation of islamic banks instruments which are used in funding and statutory regulations which are about the taxation of profit share emerge from islamic banks accounts. Morevoer, this paper also studies on problems in these area and evaluation of required regulations and finally aims to bring some solution suggestions. This paper covers funding methods of islamic banks and taxation of them and taxation of profit share of islamic banks accounts. Tax regulations were investigated at all levels and those concerned with interest free finance were identifed. Funding methods of islamic banks and taxation of profit share emerge from islamic banks accounts were evaulated at the framework of tax regulations. Problematic areas were focused and then suggestion solutions were given relevant subjects. Tax regulations and financial administration evaluate "interest" the profit share of islamic banks accounts. Also they evaluate "debt agreement" "the murabaha" which is used mostly in islamic banks funding. So that taxation of them are being made according to these evaluations. Activities of islamic banks are different from activities of conventional banks which are working with the center of interest. This is the focus point of paper. With the movement from this point, it is suggested that some statutory regulations changes which are more appropriate both the shapes of islamic banks activities and principles of interest free finance. While giving these suggestions the competition equity of overall banking sector was overseen.