Schopenhauer’in irade kavramını Wagner’in Tristan ve Isolde adlı müzikli draması ile okumak

Abstract

Müzik insan yaşamının önemli bir parçası olmuştur. Bazı dönemlerde sanatların en üstünü ilan edilen müzik, bazı dönemlerde ise günaha sürükleyen şeytani bir uğraş olarak görülmüştür. İnsanın hayatında önemli bir yer kaplayan müzik, filozoflarca da farklı şekillerde ele alınmıştır. İlkçağdan on dokuzuncu yüzyıla kadar pek çok filozofun ele aldığı müzik, on dokuzuncu yüzyılda Schopenhauer'in düşüncesinde önemli bir yer tutmuştur. Schopenhauer, bütün varlıkların "irade"den meydana geldiğini iddia etmiştir. Zaman ve uzamdan bağımsız olan irade bilinçsiz ve kördür. Onun nesneleşmesi ile varlıklar meydana gelmektedir. Böylece bütün varlıkların hem irade yönü hem de insani tasarıma konu olan yönü bulunmaktadır. Ancak varlıkların tasarım yönü sürekli olarak iradeden etkilenmektedir. Bu etkileniş iradenin varlıklara dayattığı isteme edimlerinden oluşmaktadır. Diğer varlıklar gibi insan da sürekli istemektedir. Bu isteme eylemi asla doyurulmamaktadır. Sonuç olarak insan isteklerinin peşinden koşmakta ve acı çekmektedir. Schopenhauer iradeden kurtulmak için iki yol sunmuştur. İlk yol sanattır. Sanatlar bireyin iradeden kısa süreli kopuşunu sağlamaktadır. Sanatlar arasında müzik en üstünüdür. O iradenin kendi kopyasını bize sunmaktadır. İkinci yol ise iradenin tamamen yadsınmasıdır. Schopenhauer'in felsefesinde dünyanın özünü acı oluşturmaktadır. Bu düşünce Schopenhauer'le aynı dönemi paylaşan Wagner'i etkilemiştir. Wagner bu görüşten etkilenerek Tristan ve Isolde adlı müzikli dramasını oluşturmuştur. Tristan ve Isolde draması Schopenhauer'in irade kavramının sahneye taşınmış halidir. Wagner, Schopenhauer'in kötümser felsefesini iki âşık üzerinden anlatmıştır. Gündüz ve gece metaforu yaşam isteğinin yadsınmasını anlatmaktadır. Eserin müziğinin kasveti ise irade ve insan ilişkisini vurgulamaktadır.

Music has been an important part of human life. In some periods it was declared to be the most supreme of all arts, and in the others it was seen as a diabolical effort that led to sin. Music, which occupies an important place in human life, has been approached by philosophers in various ways. Music, which many philosophers have studied from antiquity to the 19th century, assumed an important role in the philosophy of Schopenhauer in the 19th century. Schopenhauer claimed that all beings consisted of will. The will which is independent from space and time is unconscious and blind. Through its objectification beings occur. Thus, all beings have a double aspect: will and the representation in the human mind. However, the representation of beings is constantly affected by the will. This effect consists of actions of will that are imposed by the will on the beings. Like other beings, human beings constantly ask for it. This action of the will is never satisfied. As a result, people pursue their desires and suffer. Schopenhauer offers two ways to get rid of the will. The first one is art. The arts provide a short break of the individual from the will. Music is the most supreme one among the arts. It provides us with its own copy of the will. The second way is the total rejection of the will. In Schopenhauer's philosophy, the essence of the world is pain. This thought influenced Wagner who shared the same period with Schopenhauer. Wagner, influenced by this view, formed his musical drama, Tristan and Isolde. Tristan and Isolde is the presentation of Schopenhauer's concept of the will. Wagner described Schopenhauer's pessimistic philosophy in terms of two lovers. The metaphor of day and night describes the negation of the will to life. The gloomy music of the work emphasizes the relationship between will and human.