Dijital Ebeveynlik Farkındalığının Belirlenmesi: Sakarya Büyükşehir Belediyesi SGM örneği = Determining Digital Parenting Awareness: Sakarya Metropolitan Municipality SGM example

Abstract

Teknolojinin hızlı gelişimi, iletişim süreçlerini dönüştürerek yeni medya araçlarının hayatımıza dahil olmasına ve iletişim alışkanlıklarının farklı bir boyuta taşınmasına neden olmuştur. TÜİK verilerine göre, Türkiye'de evden internet kullanım oranı %95 seviyesine ulaşmış; sosyal medya platformlarında geçirilen süre, Türkiye'yi bu alanda en yoğun kullanım oranına sahip ilk 20 ülke arasına yerleştirmiştir.Ancak dijital dünyanın sunduğu fırsatların yanı sıra, bilinçsiz ve kontrolsüz kullanım özellikle çocuklar açısından ciddi riskler barındırmaktadır. Bu risklerin yönetilmesi ve çocukların dijital dünyaya sağlıklı bir şekilde entegre olmalarının sağlanması, ebeveynlere önemli sorumluluklar yüklemektedir. Bu bağlamda, Sakarya Büyükşehir Belediyesi Adapazarı Sosyal Gelişim Merkezi'nde 219 ebeveynin katılımıyla, "Dijital Ebeveyn Farkındalığı" ölçeği uygulanmıştır. Araştırmada, katılımcılara kişisel bilgi formu ile birlikte, 16 maddeden oluşan 5'li Likert tipi bir ölçek sunulmuş ve dört farklı alt boyut analiz edilmiştir. Nicel araştırma yöntemiyle elde edilen veriler, SPSS programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, ebeveynlerin olumsuz model olma ve dijital ihmal farkındalık düzeylerinin düşük, buna karşılık verimli kullanım ve risklerden koruma düzeylerinin yüksek olduğunu göstermiştir. Karşılaştırmalı analizlerde, babaların olumsuz model olma ve dijital ihmal düzeylerinin annelere kıyasla daha yüksek, annelerin ise verimli kullanım farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları doğrultusunda, çocukların ilgilerine yönelik sosyal ve kültürel etkinliklerin artırılması ve ebeveynlerin eğitim yoluyla dijital okuryazarlık ve farkındalık düzeylerinin geliştirilmesi gerektiği önerilmektedir.

The rapid development of technology has transformed communication processes, leading to the inclusion of new media tools in our lives and taking communication habits to a different dimension. According to TurkStat data, the rate of home internet usage in Turkey has reached 95 per cent, and the time spent on social media platforms has placed Turkey among the top 20 countries with the highest usage rate in this field. However, in addition to the opportunities offered by the digital world, unconscious and uncontrolled use poses serious risks, especially for children. Managing these risks and ensuring that children are integrated into the digital world in a healthy way imposes important responsibilities on parents. In this context, 'Digital Parental Awareness' scale was applied with the participation of 219 parents in Sakarya Metropolitan Municipality Adapazarı Social Development Centre. In the study, a 5-point Likert-type scale consisting of 16 items was presented to the participants along with a personal information form and four different sub-dimensions were analysed. The data obtained by quantitative research method were evaluated using SPSS programme. The findings of the study showed that parents had low levels of negative modelling and digital neglect awareness, but high levels of efficient use and protection from risks. In comparative analyses, it was found that fathers had higher levels of negative modelling and digital neglect compared to mothers, while mothers had higher levels of awareness of efficient use. In line with the results of the research, it is suggested that social and cultural activities for children's interests should be increased and parents, digital literacy and awareness levels should be improved through education.