Afete yönelik mobil uygulamaların bireysel kullanım düzeyinin incelenmesi = Examination of individual usage levels of mobile applications for disaster response

Abstract

Dünya, doğal afetlerin getirdiği zorluklarla başa çıkmak zorunda kalan karmaşık ve dinamik bir gezegendir. Bu afetlerden biri olan depremler, özellikle aktif fay hatları üzerinde yaşayan insanlar için büyük bir tehdit oluşturur. Türkiye, bu konuda yüksek risk taşıyan ülkelerden biridir ve 6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş'ta meydana gelen büyük deprem, bu gerçeği bir kez daha ortaya koymuştur. Bu çalışmanın amacı, bireylerin afete yönelik mobil uygulama kullanımı konusundaki deneyimlerini ortaya koymak ve mobil uygulamalarla olan etkileşimlerini incelemektir. Araştırma kapsamında, bireylerin acil durumlarda bilgiye erişim, yardım kaynaklarına ulaşım ve iletişim araçlarını kullanma becerileri değerlendirildi. İlk olarak, mevcut acil durum mobil uygulamaları detaylı bir şekilde incelendi ve afet yönetiminde dijital iletişimin rolü üzerine kapsamlı bir literatür taraması yapıldı. Daha sonra, anket yöntemi kullanılarak Türkiye genelinde 254 kişiyle gerçekleştirilen bir çalışma ile bireylerin afete yönelik mobil uygulama kullanımı konusundaki deneyimlerini ölçüldü. Ayrıca, ilgili uygulama geliştiricileriyle yapılan nitel görüşmelerle, kullanıcıların ihtiyaçları ve bireylerin afete yönelik mobil uygulama kullanımı konusundaki deneyimlerini nasıl değerlendirildiği hakkında derinlemesine bilgiler toplandı. Bulgular, katılımcıların büyük bir kısmının mobil uygulamalar aracılığıyla afet durumlarında bilgiye ulaşmada ve yardım talep etmede yeterli mobil uygulama deneyimine sahip olduğunu göstermektedir. Ancak, belirli parametrelerin etkisi ile bireylerin afete yönelik mobil uygulama kullanımı konusunda farklılıklar bulunmuştur.Sonuç olarak, bu çalışma, mobil uygulama kullanım seviyesinin afet yönetimi ve kriz anlarında kritik bir öneme sahip olduğunu vurgulamakta ve afet yönetiminde iletişim ve yardımlaşma amaçlı mobil teknolojiler kullanımına yönelik öneriler sunmaktadır.

The world is a complex and dynamic planet constantly grappling with the challenges posed by natural disasters. Among these, earthquakes represent a significant threat, particularly for populations residing along active fault lines. Turkey is one of the countries with high seismic risk, and the devastating earthquake that struck Kahramanmaraş on February 6, 2023, highlighted this reality once again. This study aims to explore individuals' experiences with disaster-related mobile applications and examine their interactions with such technologies. The research evaluates individuals' capabilities in accessing information, reaching aid resources, and utilizing communication tools during emergencies. Initially, an in-depth analysis of existing emergency mobile applications was conducted, accompanied by a comprehensive literature review on the role of digital communication in disaster management. Subsequently, a survey was administered to 254 participants across Turkey to assess their experiences with mobile applications designed for disaster response. Furthermore, qualitative interviews with application developers provided deeper insights into users' needs and perceptions regarding these applications. The findings indicate that the majority of participants possess adequate experience in using mobile applications to access information and request aid during disasters. However, variations in usage were observed based on certain parameters. In conclusion, this study underscores the critical role of mobile application usage in disaster management and crisis scenarios, offering recommendations for the effective utilization of mobile technologies for communication and collaboration in disaster response efforts.