Suriyeli öğrencilerin İmam Hatip lisesi meslek dersleri hakkındaki görüşleri = Opinions of Syrian students on Imam Hatip high school vocational courses

Abstract

2010 yılında Tunus'ta başlayan ve 2011 yılında Suriye'yi de etkisi altına alan "Arap Baharı" olayları Suriye'deki rejim tarafından şiddetle bastırılmış bu da birçok katliama sebep olmuştur. Bu şiddet ortamından kaçmak zorunda kalan Suriyeliler birçok ülkeye sığınmışlardır. Bu ülkelerden biri olan Türkiye en baştan beri en çok sığınmacı kabul eden ülke olmuştur. Türkiye bu Suriyeli sığınmacılara birçok haklar vererek onlara destek olmaya çalışmıştır. Bu haklardan biri de eğitim hakkıdır. Bu hak çerçevesinde ilk günden bugüne kadar birçok farklı kurum ve müfredat ile Suriyeli öğrencilere eğitim verilmiş ve zamanla bazı değişiklikler, güncellemeler ile bu eğitim hakkı devam etmiştir. 2014 yılında yayınlanan Yabancılara Yönelik Eğitim-Öğretim Hizmetler Genelgesi ile de Suriyeli öğrenciler devlet okullarında eğitim görmeye başlamışlardır. Bu okullardan biri de Suriyeli öğrencilerin çoğunluğunun tercih ettiği imam hatip liseleridir. Bu çalışmada da Suriyeli öğrencilerin imam hatip lisesi meslek dersleri hakkındaki görüşleri, bakış açıları, bu dersler hakkında beklenti ya da eleştirileri incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması benimsenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Fatih/İstanbul'da üç farklı Anadolu İmam Hatip Lisesinde eğitim-öğretim gören farklı özelliklere sahip 27 Suriyeli lise öğrencisi ve bu okullarda görev yapmakta olan 6 öğretmen oluşturmaktadır. Yarı yapılandırılmış görüşmeler 04 Mart–22 Nisan 2024 tarihleri arasında öğrencilerle odak grup görüşmesi şeklinde, öğretmenlerle ise bireysel olarak gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler esnasında alınan ses kayıtları bilgisayar ortamında yazılı hale getirilmiş daha sonra betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda imam hatip liselerinde okuyan Suriyeli öğrencilerin İHL meslek dersleri hakkında geçmiş öğrenmelerinden, aile yapısından ve gelecek beklentilerinin farklılaşmasından kaynaklı değişiklik gösterse de çoğunlukla Arapça dersini işlevsiz görmeleri, hayatta kullanabilecekleri bilgilere ve derslere karşı daha istekli oldukları, Arapçaya ve dini bilgilere yatkınlıkları sebebiyle imam hatip lisesi meslek derslerinde zorlanmalarının az olduğu yönlendirdiğimiz sorular çerçevesinde elde edilen sonuçlardan bazılarını oluşturmaktadır.

The "Arab Spring" events that started in Tunisia in 2010 and affected Syria in 2011 were violently suppressed by the regime in Syria, which led to many massacres. Syrians who were forced to flee this violent environment took refuge in many countries. Turkey, one of these countries, has been the country that accepted the most refugees from the very beginning. Turkey has sought to support these Syrian refugees by granting them many rights. One of these rights is the right to education. Within the framework of this right, Syrian students have been provided education with many different institutions and curricula since the first day, and this right to education has continued with some changes and updates over time. With the Circular on Education and Training Services for Foreigners published in 2014, Syrian students started to receive education in public schools. One of these schools is the imam hatip high schools, which are preferred by the majority of Syrian students. In this study, Syrian students' opinions, perspectives, expectations or criticisms about the vocational courses in imam hatip high schools were examined. The case study, one of the qualitative research methods, was adopted in the research. The study group consists of 27 Syrian high school students with different characteristics who are studying at three different Anatolian Imam Hatip High Schools in Fatih/Istanbul in the 2023-2024 academic year and 6 teachers working at these schools. Semi-structured interviews were conducted with students in the form of focus group interviews and with teachers individually between March 4 and April 22, 2024. The audio recordings taken during the interviews were transcribed in computer and then analyzed using the descriptive analysis method. As a result of the research, although the Syrian students studying at Imam Hatip High Schools show differences due to their past learning, family structure and future expectations about IHL vocational courses, they mostly see the Arabic course as dysfunctional, they are more eager for information and courses that they can use in life, and they have less difficulty in Imam Hatip High School vocational courses due to their inclination to Arabic and religious knowledge.