İmalat Sektöründe Örgütsel Adalet Algısının İşten Ayrılma Niyetine Etkisi = The Impact of Perceived Organizational Justice on Turnover Intention in the Manufacturing Sector

Abstract

Örgütlerin insan kaynakları stratejilerini belirlerken çalışan psikolojisini göz önünde bulundurmaları elzemdir. Çalışanlarda oluşan işten ayrılma niyeti ve alternatif işler karşısında yaşanabilecek personel devri, örgütlerin hedeflerine ulaşmasında büyük engel teşkil etmektedir. Literatürde yapılan çalışmalar da göstermektedir ki çalışanların düşük adalet algıları, işten ayrılma niyetlerinin belirleyicisi konumundadır. Çalışanların örgütsel adalet algıları ve işten ayrılma niyetlerinin özellikle örgütteki pozisyonları başta olmak üzere demografik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığına odaklanan bu çalışma, Sakarya'da 5 adet imalat sanayi firmasında gerçekleştirilen anket çalışması ile yapılandırılmıştır. Anket ile çalışanlardan demografik özelliklerine ait bilgilerle birlikte örgütsel adalet algılarına ilişkin 20 soruya, işten ayrılma niyetlerine ilişkin 4 soruya cevap vermeleri istenmiştir. Anketlerin değerlendirilmesi sonucunda toplam katılımcı sayısı 309 olarak kabul edilmiş, toplanan veriler IBM SPSS v.29 programı ile analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular örgütsel adalet ve işten ayrılma niyeti arasında negatif yönlü ancak düşük düzeyde bir ilişkinin varlığını göstermektedir (r:0,38 ve p<0,05). İşten ayrılma niyeti üzerinde örgütsel adaletin alt boyutlarından yalnız dağıtımsal adalet (ß:0,34 ve p<0,05) ve prosedürel adalet (ß:0,16 ve p<0,05) boyutlarının anlamlı bir etkiye sahip olduğu, etkileşimsel adaletin ise anlamlı bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Çalışanların örgütsel adalet algılarının cinsiyet, medeni durum, gelir düzeyi ve örgütteki pozisyonlarına göre farklılaştığı; işten ayrılma niyetlerinin ise cinsiyet, eğitim düzeyi ve örgütteki pozisyonlarına göre farklılaştığı görülmüştür. Örgüt içerisinde görevleri nedeniyle mavi yaka olarak nitelendirilen çalışanların beyaz yaka çalışanlara göre daha yüksek örgütsel adalet algılarının olduğu ve işten ayrılma niyetlerinin daha düşük olduğu ortaya konulmuştur.

When determining organizational human resource strategies, it is imperative for organizations to consider employee psychology. Employee turnover intentions and potential staff turnover in the face of alternative job opportunities pose significant obstacles to achieving organizational goals. Existing literature indicates that employees' perceptions of low justice play a decisive role in shaping their intentions to leave their jobs. This study focuses on whether employees' perceptions of organizational justice and intentions to leave their jobs differ based on their demographic characteristics and positions within the organization. The research was conducted through a structured survey carried out in five manufacturing industry firms in Sakarya. The survey required employees to respond to 20 questions related to their perceptions of organizational justice, along with demographic information, and 4 questions related to their intentions to leave their jobs. The evaluation of the surveys considered a total of 309 participants, and the collected data were analyzed using IBM SPSS v.29 software. The findings of the study reveal a negative but low-level relationship between organizational justice and intention to leave the job (r: 0.38 and p<0.05). Regarding the impact on the intention to leave the job, it was identified that only distributive justice (ß: 0.34 and p<0.05) and procedural justice (ß: 0.16 and p<0.05) among the sub-dimensions of organizational justice had a significant effect, while interactive justice did not. The study also observed variations in employees' perceptions of organizational justice based on gender, marital status, income level, and organizational position; similarly, intentions to leave the job varied based on gender, educational level, and organizational position. It was highlighted that employees classified as "blue-collar" due to their tasks within the organization had higher perceptions of organizational justice and lower intentions to leave their jobs compared to "white-collar" employees.