1990 Sonrası Dönemde Güney Kafkasya'da Yaşanan Gelişmeler: Aktörlerin Güvenlik Anlayışlarının Neorealizm Çerçevesinde Analizi = Developments in the South Caucasus in the Post-1990 Period: An Analysis of the Actors' Understanding of Security within the Framework of Neorealism

Abstract

Soğuk Savaş'ın bitişiyle eşzamanlı olarak görülen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılma süreci, Kafkasya bölgesinde değişimleri beraberinde getirmiştir. Kafkasya'da bir güç ve nüfuz alanı boşluğu ortaya çıkmış ve bu boşluğu doldurmak isteyen aktörler, eskiye oranla çeşitlenmiştir. 19. asırda görülen Rus ve İngiliz çekişmesinden farklı olarak, bu kez hem bölge aktörleri hem de bölge dışı aktörler bu bölgede etkin olmak için politikalar üretmişlerdir. Ayrıca yeni güç mücadelesinin, ki bu mücadele uzmanlar tarafından ''Yeni Büyük Oyun'' olarak isimlendirilmektedir, sadece aktörler olarak devletler düzeyinde söz konusu olmadığını aynı zamanda uluslararası örgütlerin de rekabette yer aldıklarını söylemek mümkündür. Bu kapsamda devletler olarak; Rusya, Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Türkiye, İran; uluslararası aktörler olarak, Avrupa Birliği gibi pek çok yapı tamamen veya kısmen Kafkasya'da nüfuz alanı elde etmek için yarış halindedir. Bu bağlamda araştırma konusu olarak; ''Soğuk Savaş sonrası dönemde Güney Kafkasya'da yaşanan gelişmelerin ''güvenlik'' kavramı üzerinden açıklanması'' seçilmiştir. Çalışma aktörler düzeyinde; yerel aktörler olan Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan; bölgesel aktörler olan Türkiye, Rusya, İran; bölge dışı aktörler olan Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Avrupa Birliği ile sınırlı tutulacaktır. Çalışma, zaman olarak ise, SSCB'nin dağılışından günümüze dek geçen süreyi inceleyecektir. Teorik kapsamda neorealizm teorisi kullanılacaktır. Güvenlik kavramını realizmden farklı yorumlayan bu teori ile güncel gelişmeler de anlamlı hale getirilmeye çalışılacaktır.

The process of dissolution of the Union of Soviet Socialist Republics, which was seen simultaneously with the end of the Cold War, brought about changes in the Caucasus region. A power and influence area gap has emerged in the Caucasus and the actors who want to fill this gap have diversified compared to before. Unlike the Russian and British conflicts seen in the 19th century, both regional actors and non-regional actors have developed policies to be effective in this region in this time. In addition, it is possible to say that the new power struggle, which is called the 'New Big Game' by experts, is not only at the state level as actors, but also international organizations are taking part in the competition. In this context, as the states; Russia, the United States, China, Turkey, Iran; as international actors, many structures such as the European Union are in a race to achieve a zone of influence in the Caucasus in whole or in part. In this context, 'Explaining the developments in the South Caucasus in the post-Cold War period through the concept of 'security'' has been chosen as the research topic. The study will be limited to Azerbaijan, Georgia, Armenia, which are local actors; Turkey, Russia, Iran, which are regional actors; the United States, China, the European Union, which are non-regional actors, at the actor level. As for time, the study will examine the period from the dissolution of the USSR to the present day. The theory of neorealism will be used in the theoretical context. With this theory, which interprets the concept of security differently from realism, current developments will also be tried to make sense.