Evden çalışmanın evlilik doyumu, ebeveyn tükenmişliği ve iyi oluş üzerine etkisi = Relationship between marital satisfaction, parental burnout, and well-being of people working from home

Abstract

Pandemi döneminde, yürürlükteki yasaklar nedeniyle mecburi olarak uygulama alanı genişleyen uzaktan çalışma uygulamalarının, pandemi sonrasında iş hayatında kendine yer bulmaya devam ettiği görülmektedir. Verimlilik, maliyet azaltımı, çalışan ihtiyaç ve talepleri vb sebeplerin bahse konu hususta önemli bir rol oynadığı değerlendirilmektedir. Yapılan çalışmalar evden çalışma süreç/uygulamalarının tüm çalışanlar üzerinde aynı etkiye sahip olmadığını göstermektedir. Klasik çalışma düzeni dışında ofis harici yerlerden ve çoğunlukla bireylerin evlerinden yürüttükleri çalışma düzenlerinin çalışanları mental ve fiziksel yönden etkilediği, ancak bu etkilerin olumlu ya da olumsuz olması hususunda ortak bir görüş birliği olmadığı tespit edilmiştir. Günümüzde yaşanan evden çalışma süreçlerine istinaden, iş-aile sınırlarının iç içe geçmesi, iş-aile talep ve ihtiyaçlarının farklılık göstermesi durumları göz önüne alındığında, evden çalışanlar dahilinde "Mental İyi Oluş"- "Evlilik Doyumu"- "Ebeveyn Tükenmişliği" ilişkilerinin gözlemlenmesinin, ilave olarak kişilerin demografik belirleyicilerinin bahse konu faktörler üzerindeki etkilerinin incelenmesinin faydalı olacağı değerlendirilmiştir. Bu maksatla, 412 kişilik örneklem dahilinde internet ortamında bir anket çalışması yürütülmüştür. Yapılan anket çalışmalarında demografik belirleyici soruların hitamında geçerlilik ve güvenilirlikleri daha önceki çalışmalar ile kabul edilmiş "Evlilik Doyumu" ölçeği (Tezer, 1996), "Ebeveyn Tükenmişliği" ölçeği (Roskam, 2018) ve "Mental İyi Oluş Ölçeği" (Tenant vd., 2017) kullanılmıştır. Elde edilen verilere istinaden genel olarak evden çalışan kişilerde, evlilik doyumu, iyi oluş arasında pozitif yönde bir bağlantının olduğu ve ebeveyn tükenmişliği ile evlilik doyumu- mental iyi oluş arasında olumsuz bir ilişkinin olduğu görülmüş, evli ve evden çalışan ebeveynler özelinde ise evlilik doyumu ile ebeveyn tükenmişliği arasında negatif yönde, evlilik doyumu ile mental iyi oluş arasında pozitif yönde, ebeveyn tükenmişliği ve alt boyutları ile mental iyi oluş seviyeleri arasında negatif yönde bir ilişkinin bulunduğu tespit edilmiştir. Demografik değişkenlerin araştırma konusu seçili faktörler üzerine ilişkisi hususunda ise ilişkiselliğin seçilen demografik değişken özelinde farklılaştığı tespit edilmiştir. Diğer bir ifadeyle; demografik değişkenlerin tümünün araştırma konusu faktörler üzerinde etkisinin olduğu tespit edilememiş, ancak cinsiyet değişkeninin özellikle ebeveyn tükenmişliği hususunda farklılaşma yaratabileceği gözlemlenmiştir.

It is seen that remote working practices, whose field of application was forced to expand due to the prohibitions in force during the pandemic period, continue to find a place in business life after the pandemic. It is considered that reasons such as efficiency, cost reduction, employee needs and demands, etc. play an important role in this issue. Studies show that working from home processes/practices do not have the same effect on all employees. It has been determined that the working arrangements that individuals carry out from places other than offices and mostly from their homes, apart from the classical working order, affect employees mentally and physically, but there is no consensus on whether these effects are positive or negative. Considering the intertwining of work-family boundaries and the differences in work-family demands and needs due to today's working from home processes, it is important to observe the relationships between "Mental Well-Being" - "Marital Satisfaction" - "Parental Burnout" among those who work from home. It was evaluated that it would be useful to examine the effects of people's demographic determinants on the mentioned factors. For this purpose, a survey was conducted on the internet within a sample of 412 people. In addition to demographic questions, the "Marital Satisfaction" scale (Tezer, 1996), the "Parental Burnout" scale (Roskam, 2018) and the "Mental Well-Being" index (Tenant et al., 2017) were used in the survey studies. It has been determined that the validity and reliability levels of the scales used are sufficient based on the results obtained from previous studies Based on the data obtained, it was observed that there was a positive relationship between marital satisfaction and well-being in general for people working from home, and a negative relationship between parental burnout and marital satisfaction-mental well-being. It has been determined that there is a negative relationship between marital satisfaction and mental well-being, a positive relationship between parental burnout and its sub-dimensions and mental well-being levels. Regarding the relationship of demographic variables on the selected factors that are the subject of research, it has been determined that the relationship differs depending on the selected demographic variable. In other words; It was not determined that all demographic variables had an effect on the factors under research, but it was observed that the gender variable could create a difference, especially in terms of parental burnout.