Birinci Cihan Harbi Sonunda Trabzon'da Yayınlanan Bir Dergi: Kaygu (Aralık 1918-Eylül 1919) = A Magazine Published in Trabzon at the End of the First World War: Kaygu (December 1918-September 1919)

Abstract

Osmanlı Devleti'nde Meşrutiyet döneminin getirmiş olduğu özgür düşünce ortamıyla birlikte artan basın ve yayın hayatı içerisinde birçok gazete ve dergi neşredilmiştir. Birinci Cihan Harbiyle birlikte kesintiye uğramış olan basın hayatı savaş sonrası eski canlılığını kazanmıştır. Bu canlılık Trabzon basınına da yansımıştır. Dönemin aydınları kendi düşünceleri kapsamında topluma yön verebilme amaçlarıyla, savaş sonrası yaşadıkları kaygıları, Kaygu Mecmuası aracılığıyla topluma duyurmaya çalışmıştır.1918 yılında Trabzonlu aydınlar Ahmet Sabri ve Mustafa Cavid, Kaygu Dergisini çıkarmıştır. Birinci Cihan Harbi sırasında işgale uğrayan ve iki sene işgal altında acı dolu bir süreç geçiren Trabzon'da, işgal yılları sonrası çıkarılan Kaygu Dergisi oldukça önemlidir. 6 Aralık 1334/1918 tarihinde yayınlanmaya başlanan dergi, toplamda 17 sayı yayınlanmış ve yayın hayatına 6 Eylül 1335/1919 tarihinde son vermiştir. Dergide işgal sonrası Trabzon'da yaşanan sosyal ve ekonomik çöküntüyle ilgili önemli bilgiler yer almaktadır. Oldukça donanımlı bir yazar kadrosuna sahip olan dergide, ağırlıklı olarak eğitim ile ilgili yazılar yer almakla birlikte edebiyat, tarih, sağlık, sosyal hayat ve gündelik sorunlara da temas edilmiştir. Araştırmam, derginin tüm sayılarını kapsayacak olup, Trabzon'un genel tarihi, dergide yazılan makalelerin incelenmesi ve analiz edilmesi, dergide ki önemli yazarların hayatları konu başlıkları olarak ele alınmıştır. Bu çalışma, Kaygu Dergisinin bakış açısıyla Mondros Mütarekesi ve Milli Mücadele Dönemi başlarında Trabzon'un genel durumuna değinmeye çalışarak, Kaygu Dergisinin, Trabzon basın hayatındaki önemini ortaya koymaya çalışmıştır.

In the Ottoman Empire, many newspapers and magazines were published in the press and broadcasting life, which increased with the environment of free thought brought by the Constitutional Monarchy period. Press life, which was interrupted with the First World War, gained its former vitality after the war. This vitality was also reflected in the Trabzon press. The intellectuals of the period tried to announce the concerns they experienced after the war to the society through Kaygu Magazine with the aim of directing the society within the scope of their own thoughts and awakening the nation. In 1918, Trabzon intellectuals Ahmet Sabri and Mustafa Cavid published the Kaygu Magazine. In Trabzon, which was occupied during the First World War and went through a painful period under occupation for two years, the Kaygu Magazine published after the occupation years is very important. Started on December 6, 1334/1918, the magazine published 17 issues in total and ended its publication life on September 6, 1335/1919. The magazine contains important information about the social and economic collapse in Trabzon after the occupation. The magazine, which had a well-equipped writing staff, mainly included articles on education, but also touched on literature, history, health, social life and daily problems. My research will cover all issues of the magazine, and the general history of Trabzon, examining and analyzing the articles written in the magazine, and the lives of important writers in the magazine are discussed as topics. This study tries to address the general situation of Trabzon at the beginning of the Mondros Armistice and the National Struggle Period from the perspective of Kaygu Magazine and tries to reveal the importance of Kaygu Magazine in Trabzon press life.