Arşiv Belgelerine Göre Son Dönem Osmanlı Toplumunda Kadın İntiharları = According to Archival Documents Female Suicide in the Late Ottoman Society

Abstract

İntihar geçmişten günümüze süregelmiş bir olgudur. İntihar olgusuna sosyoloji ve psikoloji uzmanları uzun zamandır ilgi göstermiştir ancak bu olgu son zamanlarda sosyal tarihin de ilgi kapsamına girmiştir. İntihar olgusu uzmanlık alanı ve yapılan araştırmanın odaklandığı soruya bağlı olarak çok boyutlu bir şekilde ele alınmış ve intiharla ilgili geniş bir literatür oluşmuştur. Yapılan çalışmalarda intiharda etkili olan kültürel, ekonomik ve sosyal etmenlerin yanında intihar sebebi, mekânı, zamanı, intihar eden bireyin cinsiyeti ve intihar edenin yaşı gibi noktalara odaklanılmıştır. Ayrıca intiharın nasıl gerçekleştiği, intiharda kullanılan yöntemin ne olduğu ve kişinin neden bu yönteme yöneldiği, kişinin tercih ettiği yöntemde cinsiyet, ekonomik ve sosyal dünyasının ne denli bağdaştığı gibi sorulara yanıt aranmaya çalışılmıştır. Benzer soru ve yaklaşımlar, intihar ile ilgilenen tarihçilerin de odaklandığı noktalar olmuştur. Osmanlı toplumunda intiharlara dair yapılan az sayıda çalışma olmakla birlikte doğrudan kadın intiharlarına yönelen bir araştırma bulunmamaktadır. Alanda mevcut olan bu eksikliği tamamlamak amacıyla elinizdeki bu tez son dönem Osmanlı toplumunda kadın intiharlarına odaklanmaktadır. Bu bağlamda toplumda intiharın nasıl algılandığı ve intihara yönelik tutumun nasıl olduğu; kadınların intihara hangi sebeplerle yöneldiği, hangi yöntemlerle intihara teşebbüs ettiği; intihar vakasının ne zaman ve nerede gerçekleştiği sorularına cevap aranmıştır. Bununla beraber kadın intiharlarının adlî bir vaka olarak nasıl ele alınıp tahkik edildiği hususu da değerlendirilmiştir. Tezin ana kaynağı Osmanlı Arşivi'nde tespit edilen resmi evrakdır. Ayrıca belgelerdeki verileri anlamlandırmak için dönemde kaleme alınmış kimi romanlara ve gazete haberlerine de zaman zaman müracaat edilmiştir. Bunun dışında Osmanlı dönemi başta olmak üzere intihar vakalarıyla ilgili yapılmış olan bilimsel çalışmalardan da istifade edilmiştir. Elde edilen veriler, kadın intiharlarını çok yönlü olarak anlama ve açıklama amacıyla tahlil edilmiş ve sayısal veriler metinde değerlendirildiği gibi grafiklerle de gösterilmiştir.

Suicide is a phenomenon that has persisted from past to present. Sociology and psychology specialists have long been interested in the phenomenon of suicide, but it has recently come under the scope of social history. The phenomenon of suicide has been handled in a multidimensional way depending on the field of specialization and the question that the research focuses on, and a large literature on suicide has emerged. In addition to the cultural, economic and social factors that are effective in suicide, studies have focused on the cause, place, time, gender and age of the suicide. In addition, questions such as how suicide occurs, what the method used in suicide is, why the suicide is committed, and to what extent the gender, economic and social world of the person is compatible with the method preferred by the person have been tried to be answered. Similar questions and approaches have been the focus of historians interested in suicide. Although there are a few studies on suicides in Ottoman society, there is no research that directly focuses on women's suicides. In order to fill this gap in the field, this thesis focuses on women's suicides in the late Ottoman society. In this context, this thesis seeks to answer the questions of how suicide was perceived in the society and what the attitudes towards suicide were; for what reasons women committed suicide, by what methods they attempted suicide, and when and where the suicide took place.In addition, how women's suicides were handled and investigated as a judicial case is also evaluated. The main source of the thesis is the official documents found in the Ottoman Archives. In addition, in order to make sense of the data in the documents, some novels and newspaper reports written during the period were also consulted from time to time. In addition, scientific studies on suicide cases, especially in the Ottoman period, were also utilized. The data obtained were analyzed in order to understand and explain women's suicides in a multidimensional way, and the numerical data were evaluated in the text as well as shown in graphs.