Gazetecilik ve Travma: Sakarya'daki Yerel Gazetecilerin 1999 Marmara Depremi Deneyimleri = Journalism and Trauma: 1999 Marmara Earthquake Experiences of the Local Journalists in Sakarya

Abstract

Bu araştırma Sakarya'daki yerel gazetecilerin 17 Ağustos 1999 Marmara Depreminde gazeteci ve deprem mağduru olarak yaşadıkları deneyimleri konu almaktadır. Gazetecilerin şiddet olayları ve doğal felaketler gibi travmatik vakalardaki mesleki ve kişisel yaşanmışlıkları, Batılı ülkeler başta olmak üzere dünyada 2000'li yılların başından bu yana akademik ilgi konusudur. Deprem, sel, tsunami gibi doğal afetleri haberleştiren gazetecilerin yaşadıkları zorlukların, kişisel mağduriyetlerinin ve psikolojik etkilenme düzeylerinin vaka örneğinde ele alındığı araştırmaların sayısı giderek artmaktadır. Türkiye'de yaşanan en büyük ve yıkıcı doğal felaketlerden biri olan 1999 Marmara Depremi, yerel gazetecilerin olay esnasında ve sonrasında yaşadıkları travmatik deneyimi anlamak açısından oldukça sıradışı ve önemli bir örnektir. Nitel araştırma yaklaşımına göre yapılandırılan ve Sakarya'da Marmara Depreminde görev yapmış 8 yerel gazeteciyle yarı yapılandırılmış görüşme tekniğine dayalı olarak gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı da yerel gazetecilerin depremde kişisel ve mesleki açıdan karşılaştıkları zorlukları anlamaktır. Çalışma, Sakarya basınında büyük yıkım ve kayıplara yol açan 1999 depreminin afeti yaşayan yerel gazetecilerde de geçen onca yıla rağmen belirgin travmatik izler bıraktığını ortaya koymuştur. Depremin aynı zamanda mağduru olan ve hem kişisel hem mesleki açıdan zarar gören yerel gazeteciler, depremde barınmadan, haberleşmeye, ulaşımdan haber yapma ve gazete çıkarmaya kadar birçok konuda büyük zorluklar yaşamıştır. Gazetecilerin kendi ürettikleri çözümlerle, yardım ve dayanışmayla afetin üstesinden gelmeye ve işlerini yapmaya çalıştıkları anlaşılmıştır. Depremle ilgili bir hazırlık çalışmasından ve eğitimden halen yoksun oldukları görülen gazetecilerin hem kişisel hem mesleki açıdan mevcut konjonktürde de benzer endişe, korku ve kaygıları taşımaya devam ettikleri saptanmıştır.

This research scrutinises the experiences the local journalists went through as a journalist and an earthquake survivor during the 17 August 1999 Marmara Earthquake. Journalists' professional and personal experiences in traumatic events such as acts of violence and natural disasters have been a matter of academic interest since the beginning of 2000s. The number of studies examining the difficulties, personal survival and psychological impact levels of the journalists who have reported news of natural disasters such as earthquakes, floods and tsunamis through sample cases are gradually increasing. 1999 Marmara Earthquake in Turkey is a quite extraordinary and significant example to figure out the traumatic experience the local journalists went through during and after the earthquake. This study, which is constructed through qualitative research approach and based on the semi-structured interviews with 8 local journalists who worked in Marmara Earthquake in Sakarya, aims to understand the difficulties the local journalists went through personally and professionally during the earthquake. The study has exposed that the 1999 earthquake left evident traces of trauma in the local journalists who suffered the disaster. Harmed personally and professionally, the local journalists faced great difficulties in accommodation, communication, transportation, news reporting and publishing newspapers. It has been found out that the journalists had tried to overcome the disaster and do their job through their own solutions, help and solidarity. The study has revealed that the journalists who were observed to be still lacking preparation and training for earthquakes, continue to have similar worries, fears and concerns both personally and professionally in the present conjuncture as well.