Ca'fer es-Sâdık'ın hayatı ve hadis ilmindeki yeri = The life of Ja'far al-Sadiq and his place in the science of hadith

Abstract

Hicrî 80 yılında Medine'de doğup 148 yılında yine burada vefat eden Ca'fer es-Sâdık, hayatının elli iki yılını Emevî devletinde, kalan on altı senesini ise Abbasî iktidarında geçirmiştir. Ca'fer es-Sâdık birçok ilmî, fikrî ve siyasî problemlerin cereyan ettiği bir dönemde yaşamıştır. Ehl-i sünnet nezdinde hadiste sika, fıkıhta müctehid bir âlim olarak bilinmektedir. Sünnî kaynaklarda döneminin meşhur âlimlerinden ilim aldığı rivayet edilen Ca'fer'in, Buhârî'nin es-Sahîh'i dışında Kütüb-i tis'a'da çok sayıda rivayeti bulunmaktadır. Şiâ'ya göre hadis rivayeti konusunda Hz. Peygamber ile imamlar arasında bir fark bulunmamaktadır. Şiâ'nın İsnâaşeriyye koluna göre masum imamların altıncısı kabul edilen Ca'fer'in, Şiî kaynaklarda rivayet edilen hadislerin büyük çoğunluğunun kaynağı olması dikkat çekmektedir. İki ana bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde Ca'fer es-Sâdık'ın yaşadığı dönem, hayatı ve kişiliği çeşitli yönleriyle ele alınmıştır. İkinci bölümde ise onun hadis ilmindeki yerini tespit için hocaları, talebeleri, onu cerh ve ta'dil edenler ele alınıp ardından Kütüb-i tis'a'da ondan gelen rivayetler ortaya konmuştur. Ca'fer es-Sâdık'ın rivayetlerinin büyük bir çoğunluğunun ahkama dair rivayetler olması ve bu rivayetlerin çoğunluğunun babasından yaptığı rivayetler olması dikkat çekmektedir. Bu çalışmada Ehl-i sünnet'e ait güvenilir hadis kitapları olarak bilinen Kütüb-i tis'a'da Ca'fer'in 175 adet rivayeti olduğu, bu rivayetlerin mükerrer olanları çıkarıldığında bu sayının 50 olduğu görülmektedir. Bu 50 rivayet Müslim'in Sahîh'inin konu sıralaması esas alınarak verilmiştir.

Ja'far al-Sadiq, who was born in Medina in 80 hijri and demised here in 148 spent 52 years in the Umayyad State and the remaining sixteen years in the Abbasid State. Ja'far al-Sadiq, spent his life in a period of many scientific, intellectual and political problems. He is known as a mujtahid in fiqh in Ahl al-Sunnah and as a narrator of sika in hadiths. In the sources of Ahl al-Sunnah, Ja'far who narrated hadiths from famous scholars of his time, has many narrations in Qutub at-Tisa apart from Bukhari's Sahih. According to Shia, there is no difference between peygamber and imams in terms of hadith transmission. It is noteworthy that Ja'far, who is accepted as the sixth of the innocent imams according to the Ithnâashariya branch of Shia, is the source of the vast majority of hadiths narrated in Shiite sources. In the first section that includes two main chpters which consists of two main parts the period in which Ja'far al-Sadiq lived his life and personality are discussed in various aspects. In the second part, in order to determine his position in the science of hadith, his teachers, students, those who jarh and tadil his were discussed, and then the narrations from his in the Qutub at-Tisa were revealed. It is noteworthy that the majority of Ja'far al-Sadiq's narrations are related to law and that the majority of these narrations are from his father. In this study, it is seen that there are 175 narrations of Ja'far in Qutub at-Tisa, known as reliable hadith books belonging to Ahl al-Sunnah and when the duplicate ones are excluded the number of these narrations is 50. This 50 narrations are given based on the subject order of Muslim's Sahîh.