Hayvanların yasal haklarının sosyal medya aktivizmi bağlamında değerlendirilmesi = Evaluation of legal rights of animals in the context of social media activism

Abstract

Türkiye ve dünya kamuoyu, hayvan hakları bağlamında çeşitli kazanımların elde edilebilmesi için uzun yıllardır sürdürülen hayvan hakları aktivizmine tanıklık etmektedir. Söz konusu aktivizmin mecraları ve referansları dönem dönem farklılıklar gösterse de her seferinde aktüel bir sorunsal olarak medya görünürlüğüne sahip olmaktadır. Referansların farklılaşması en temelde hayvan hakkı ihlalinin kamusal görünürlüğüyle ilgilidir. Çünkü hayvanlara ilişkin yasal hak talepleri hayvanların yiyeceğe, giyeceğe, performansçılara, yarışçılara dönüştürülmesi ve araçsallaştırılması gibi farklı boyutlar özelinde kümelenmekte; her bir hak ihlali karşısında sergilenen karşı-duruşlar farklı bilimsel, felsefi ve etik argümanlarla temellendirilmektedir. Aktivizm performansının sergilendiği mecraların başında ise büyük oranda dijital platformlar gelmektedir. Havyan hakları aktivizminin dijitalleşmesi, klasik aktivizm süreçleriyle karşılaştırıldığında oldukça yeni ve özgün dinamiklere dayanmakta ve hem süreç yönetimi hem de kitle etkileşimi bağlamında özgün kazanımlara ulaşabilmektedir. Arkeozoolojik çalışmalar incelendiğinde, Orta Anadolu'yu işaret ettiği görülmektedir. Döneminde Mezapotamya'nın en ihtişamlı döneminin yaşandığı düşünülen Hammurabi'nin kanunlarında hayvanlara ilişkin kanunlar göze çarpmakta ve düzenlemeler çoğunlukla "Tarım" tasnifi altında yer almaktadır. Hammurabi Kanunları hayvan haklarının tarihine ilişkin önemli ipuçları sunmaktadır. İnsan-doğa ikiliği/karşıtlığı göz önüne alındığında geçmişten günümüşe insanın doğaya karşı tavrının zihinsel dönüşümü de ortaya çıkmaktadır. Bu doğrultuda geçmişten bugüne hayvan algısı ve hayvan haklarının felsefi temelleri literatür doğrultusunda ortaya konmuş, dijitalleşme üzerinde durulmuş son olarak dijital aktivizm çalışmalarına yer verilmiştir. Çalışma betimsel içerik analiziyle mevcut tabloyu ortaya koymakta ve elde edilen bulguların çözümlenmesiyle hayvan haklarına yönelik bilimsel çalışmalara katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Bu amaç çerçevesinde etkileşimi yüksek hayvan hakları aktivistlerinin sosyal medya aktiviteleri için Twitter hesapları incelenmiş bu incelemede doküman incelemesi temelinde içerik analizi prosedürüne başvurulmuş dolayısıyla nitel araştırma yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda hayvan hakları aktivistlerinin hayvan hakları, istismarı, sömürüsü, hayvana kötü muamele, işkence, hayvan barınaklarının genel durumu ve kısırlaştırma gibi meselelerde hassasiyetlerini sosyal medyaya yansıttıkları görülmektedir.

Turkey and the world public are witnessing the animal rights activism that has been going on for many years in order to achieve various gains in the context of animal rights. Although the channels and references of the mentioned activism differ from time to time, it has media visibility as an actual problematic each time. The differentiation of references is mainly related to the public visibility of animal rights violations. Because legal claims regarding animals are clustered in different dimensions such as the transformation and instrumentalization of animals into food, clothing, performers, racers; The counter-stances displayed against each violation of rights are based on different scientific, philosophical and ethical arguments. Digital platforms are at the forefront of the channels where activism performance is displayed. The digitalization of animal rights activism is based on quite new and unique dynamics compared to classical activism processes and can achieve unique gains in terms of both process management and mass interaction. Laws pertaining to animals stand out in the laws of Hammurabi, who is thought to have experienced the most glorious period of Mesopotamia, and the regulations are mostly classified under "agriculture". The Code of Hammurabi provides important clues regarding the history of animal rights. For this purpose, the Twitter accounts of highly interactive animal rights activists were examined for their social media activities, and in this analysis, the content analysis procedure was applied based on document analysis, and therefore the qualitative research method was used. As a result of the research, it is seen that animal rights activists reflect their sensitivities on issues such as animal rights, abuse, exploitation, animal maltreatment, torture, general condition of animal shelters and sterilization on social media.