Fan Çevirilerinin Çeviri ve Eğlence Sektörü Başta Olmak Üzere Medya Endüstrisindeki Etkisi Üzerine Bir İnceleme = Fan Translations' Infulence on The Media Industry with a Focus on Translation and Entertainment Sectors: An Analysis

Abstract

Çeşitli medya içeriklerinin internet aracılığıyla tanınıp ün kazanmasında ve böylelikle dünya popüler kültürünün birer parçası haline gelmesinde fandomlar – bir diğer ifadeyle hayran toplulukları – büyük bir rol oynamaktadır. Bu topluluklar çoğu zaman birbirinden farklı uyruk ve kültürlere mensup bireylerin internet üzerindeki çeşitli platformlarda bir araya gelmesi ile oluşur, büyüyüp genişler ve topluluğun çekirdeğini oluşturan medya ürününe yönelik çeşitli aktiviteler doğrultusunda varlığını sürdürür. Fandomlar, katılımcı kültür anlayışının paylaşım ve etkileşim prensipleri doğrultusunda hareket eden bir topluluk türü olup yine katılımcı kültürün bir uzantısı olan fan kültürleri çerçevesinde işlevsellik kazanırlar. Fandom ve fanlık olgusu aktif ve üretken bir katılımcılık kültürü doğrultusunda popüler kültürün ve popüler medya ürünlerinin devamlılığını sağlayan önemli araçlardan biridir. Muhtelif fandomların ve genel anlamda fan kültürünün çekirdeğini oluşturan birçok fan etkinliği mevcuttur ve bunlar arasında fan çevirileri olarak da adlandırılan gönüllü çeviri projeleri dikkat çekmektedir. Günümüz çeviri etkinliklerinin önde gelen örneklerinden birini teşkil eden bu çeviriler, küresel bir çeviri hareketi olarak nitelendirilebilecek oldukça yaygın bir uygulama olarak karşımıza çıkar. Ticari beklentiler olmaksızın yapılan ve internet aracılıyla büyük kitlelere çabucak ulaşabilen fan çevirileri, dünyanın her köşesinden çeşitli dil ve kültürlere ait içeriklerin seslerini duyurmasında son derece etkili olmuşlardır. Bu çalışma kapsamında; fan çevirilerinin bugün popüler medya içeriklerinin küresel boyutta birbirlerinden beslenerek devasa bir ekosistem ve ekonomiye dönüşmelerine olan katkısı doküman ve örnek olaylar üzerinden incelenmiştir. Ayrıca fan kimlikli bireylerin medya tüketiminde fan çevirilerinin ne derece etkin bir rol oynadığını ve bu durumun medya endüstrisi bağlamındaki değerini ortaya koymak amacıyla anket ve mülakat çalışmalarından yararlanılmıştır. Sonuç olarak, bugün dünyanın en çok kâr getiren ticari oluşumlarından biri olan medya endüstrisinin gelişim sürecinde ve bu süreç içerisinde benimsediği çeşitli yaklaşımlarda fan kültürünün ve bünyesinde türeyen fan çevirilerinin kalıcı izler bıraktığı gözlemlenmiştir.

Çeşitli medya içeriklerinin internet aracılığıyla tanınıp ün kazanmasında ve böylelikle dünya popüler kültürünün birer parçası haline gelmesinde fandomlar – bir diğer ifadeyle hayran toplulukları – büyük bir rol oynamaktadır. Bu topluluklar çoğu zaman birbirinden farklı uyruk ve kültürlere mensup bireylerin internet üzerindeki çeşitli platformlarda bir araya gelmesi ile oluşur, büyüyüp genişler ve topluluğun çekirdeğini oluşturan medya ürününe yönelik çeşitli aktiviteler doğrultusunda varlığını sürdürür. Fandomlar, katılımcı kültür anlayışının paylaşım ve etkileşim prensipleri doğrultusunda hareket eden bir topluluk türü olup yine katılımcı kültürün bir uzantısı olan fan kültürleri çerçevesinde işlevsellik kazanırlar. Fandom ve fanlık olgusu aktif ve üretken bir katılımcılık kültürü doğrultusunda popüler kültürün ve popüler medya ürünlerinin devamlılığını sağlayan önemli araçlardan biridir. Muhtelif fandomların ve genel anlamda fan kültürünün çekirdeğini oluşturan birçok fan etkinliği mevcuttur ve bunlar arasında fan çevirileri olarak da adlandırılan gönüllü çeviri projeleri dikkat çekmektedir. Günümüz çeviri etkinliklerinin önde gelen örneklerinden birini teşkil eden bu çeviriler, küresel bir çeviri hareketi olarak nitelendirilebilecek oldukça yaygın bir uygulama olarak karşımıza çıkar. Ticari beklentiler olmaksızın yapılan ve internet aracılıyla büyük kitlelere çabucak ulaşabilen fan çevirileri, dünyanın her köşesinden çeşitli dil ve kültürlere ait içeriklerin seslerini duyurmasında son derece etkili olmuşlardır. Bu çalışma kapsamında; fan çevirilerinin bugün popüler medya içeriklerinin küresel boyutta birbirlerinden beslenerek devasa bir ekosistem ve ekonomiye dönüşmelerine olan katkısı doküman ve örnek olaylar üzerinden incelenmiştir. Ayrıca fan kimlikli bireylerin medya tüketiminde fan çevirilerinin ne derece etkin bir rol oynadığını ve bu durumun medya endüstrisi bağlamındaki değerini ortaya koymak amacıyla anket ve mülakat çalışmalarından yararlanılmıştır. Sonuç olarak, bugün dünyanın en çok kâr getiren ticari oluşumlarından biri olan medya endüstrisinin gelişim sürecinde ve bu süreç içerisinde benimsediği çeşitli yaklaşımlarda fan kültürünün ve bünyesinde türeyen fan çevirilerinin kalıcı izler bıraktığı gözlemlenmiştir.