Avni Anıl'ın Türk müziğine katkıları ve makam kullanım tekniği = Avni Anıl's contributions to the Turkish music and his tecnique in using maqam

Abstract

Köklü bir geçmişe sahip olan Türk Müziği makamları, zaman içerisinde çeşitli değişikliklere uğrayarak bestekârlar tarafından eserlerde farklı şekillerde işlenmiştir. Bu değişime katkı sağlayarak önde gelen bestekârlar arasında yerini alan Avni Anıl, mûsikî alanında yaptığı çalışmalar ve bestelediği eserlerle Türk mûsikîsinde makamların seyir kullanımına zenginlik kazandırmış önemli bir bestekârdır. Avni Anıl bestecilik serüvenine Üsküdar Mûsikî cemiyetine gittiği dönemde, hocası Emin Ongan'ın teşvikiyle başlamıştır. Ardından yaptığı besteler, sanatçı arkadaşları tarafından da çok beğenilmiş ve her geçen gün artarak devam etmiştir. Bu çalışmada; Avni Anıl hakkında, hocası Emin Ongan'ın ve sanatçı arkadaşlarının bazı söylemlerine, ayrıca kız kardeşi emekli radyo sanatçısı Berhayat Anıl ile yapılan röportaja ve bestekârın kendi yaşam öyküsünü anlattığı bir biyografiye yer verilmiştir. Yapılan araştırma doğrultusunda Avni Anıl'ın Devlet Korosu arşivinde yer alan 154 eseri tespit edilmiştir. 152 şarkı, 1 ilâhi ve 1 çocuk şarkısı formunda bestelenmiş olan bu eserlerin makamsal analizinin incelenmesi sonucunda, kullanılan makam geçkilerinin belirlenerek bestekârın makam kullanım tekniğine ulaşılması amaçlanmıştır. Ayrıca eserlerin adının, makamının, usûlünün, güftekârının ve arşiv numarasının yer aldığı bir tablo oluşturulmuştur. Avni Anıl'ın eserlerinde; 2 Acemkürdî, 27 Hicâz, 2 Hüseynî, 14 Hüzzâm, 1 Karcığar, 31 Kürdîlihicâzkâr, 2 Mâhûr, 5 Muhayyerkürdî, 50 Nihâvend, 1 Nikrîz, 8 Rast, 1 Sabâ, 2 Segâh, 2 Sûzidil, 2 Sûznâk, 3 Uşşâk ve 1 Yegâh olmak üzere 17 farklı makam ve 8 farklı usûl kullanıldığı saptanmıştır. Araştırma aşamasında, Avni Anıl'ın yaşamı ve bestekârlığı ile ilgili bilgilere ulaşabilmek için, betimsel tarama yöntemi kullanılmış olup, ayrıca görüşme tekniği uygulanmıştır. Makam kullanım tekniği ise eserlerindeki makamın yapısı ve usûlü dikkate alınarak incelenmiştir.

The maqams of Turkish Music, which have a deep-rooted history, have undergone various changes over time and have been processed in different ways by composers in certain works. Avni Anıl, who took his place among the leading composers by contributing to this change, is an important composer who has enriched the melodic progress adaptation of maqams in Turkish music with his studies in the field of music and with the works he has composed. Avni Anıl started his composing adventure with the encouragement of her teacher Emin Ongan when he was at Üsküdar Music Community. Then his compositions were also very much appreciated by his artist friends and new works came one after the other. In this study, some of the discourses of his teacher Emin Ongan and of his artist friends about Avni Anil, and a biography in which the composer tells his own life story, also an interview with his sister Berhayat Anıl who is a retired radio artist, have been included. In accordance with the research carried out, 154 works of Avni Anil in the archive of the State Choir have been identified. As a result of examining the maqam analysis of these works, which were composed in the form of 152 songs, 1 hymn and 1 children's song, it was aimed to reach the composer's maqam usage technique by determining the maqam routes used. It has been determined that a total of 17 different maqams and 8 methods were used in Avni Anıl's works, including 2 pieces of Acemkürdî, 27 pieces of Hijaz, 2 pieces of Husayni, 14 pieces of Hüzzâm, 1 piece of Karcığar, 31 pieces of Kürdîlihicazkâr, 2 pieces of Mahûr, 5 pieces of Muhayyerkürdî, 50 pieces of Nihâvend, 1 piece of Nikrîz, 8 pieces of Rast, 1 piece of Sabâ, 2 pieces of Sigah, 2 pieces of Sûzidil, 1 pieces of Sûzinâk 3 pieces of Uşşak and 1 piece of Yegâh. During the research phase, in order to access information about Avni Anil's life and his artisanship, descriptive survey model was used and interview technique was also applied.