Türk Alman Hukuk Sistemlerinde İşleyen Yargı Sürecinde Kullanılan Terminolojilerin Karşılaştırılması = Comparison of Terminologies Used in the Judicial Process in Turkish and German Legal Systems

Abstract

Değişen ve gelişen dünya standartları, teknolojinin ilerlemesi ile oluşan yeni sahalar ve bu gelişmelerin dünyanın her yerine iletilmesi talepleri doğrultusunda, her bir sektörde çeviriye ve uzman çevirmenlere duyulan ihtiyaç artmış, tüm bu talepler de çevirmene farklı sorumluluklar yüklemiştir. Sorumlulukları fazlalaşan çevirmen, çeviri sürecini ihtiyaç duyduğu alanda terminoloji çalışması yaparak kolaylaştırabilir. Bu çalışmada hukuk alanında Almanca - Türkçe karşılaştırmalı olarak çift dilli bir terminoloji çalışması yapılmıştır. Çalışma; teorik kısım ve örneklerle terminolojik kısım olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Çalışmada ilk önce terim, terminoloji, terminoloji öğretisi ve çalışmaları açıklanıp, terminoloji çeviribilimle ilişkilendirilmiş, ardından alan dili ve tezin özünde hukuk terimlerinin incelenmesi bulunduğu için hukuk dili hakkında bilgi verilip, hukuk dilinin kendine has özellikleri ve bu özelliklerinin de çeviriyi zorlaştıran etmenler arasında yer aldığı maddeler halinde açıklanmıştır. Almanya ve Türkiye ekseninde iki farklı ülkenin hukuk sistemlerinin tarihsel gelişimlerine genel bir bakış ile aralarındaki varsa benzerlikler ve farklılıklar tespit edilmiş, iki ülkenin yargı teşkilatlarının yapılanmasının incelenmesinden sonra, pratik kısımda yer alan Almanca ve Türkçe boşanma karar örnekleri içerik, şekil, zaman ve biçem açısından incelenip karşılaştırılmış, daha sonra bu karar örneklerinden seçilen terimlerin bir listesi oluşturulmuş, ilgili terimin, gramer açısından incelemesi, varsa eş anlamlıları ve kısaltmaları yazılıp, sonrasında da hukuk uzmanlık alanında karşı dildeki eşdeğerliği ya da yeterli bir çeviri için seçilen uygun karşılığı sunulmuştur.

Changing and developing world standards along with the technological improvements resulted in emerging fields, and in alignment with the demand of transfering these developments to everywhere all around the world each sector has an increasing requirement for translation and professional translators, all of these requirements diverse responsibilities on translators. Translators with increasing responsibilities, translation process can be simplified by conducting terminological researchs. In this work, a German-Turkish comparative bilingual terminology work was presented. The work is divided into two sections: Theoretical work section and example-based terminology section. First, term, terminology, terminology principles and terminology work were described, and the link between terminology and translation studies was established. Since this thesis aims to investigate legal terms, legal language and idiosyncrasies of legal language were described, and the factors that increase translation difficulty were presented. Next, German and Turkish legal systems were examined from a historical perspective, the similarities and differences were identified, and the judicial systems of Germany and Turkey were described. In the application section, the content, form, style, and tenses used in German and Turkish divorce decree samples were examined and compared. A list of terms was created from these samples, and the grammatical structure of each term was analyzed and if applicable, synonyms and abbreviations were provided. Finally, equivalents in the other language or adequate legal translations were presented.