Yumuşak güç algısında Türk televizyon dizileri = Turkish tv series in the perception of soft power

Abstract

Ülkelerin savaş, ekonomik yaptırım gibi sert güç kullanmadan diğer ülkeler üzerinde popülaritesini artırmak anlamına gelen yumuşak güç, son dönemde gerek uluslararası ilişkiler gerekse de iletişim bilimleri disiplininde çalışılan popüler bir konu haline gelmiştir. Bu noktada yumuşak güç, bir ülkenin kültürel değerlerinin, diğer ülkeler üzerindeki algıların şekillendirilmesindeki etkisine odaklanır. Kültürel etkilerin transferinde ise medya önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle televizyon dizilerinin, ülkelerin değerlerini, kültürlerini, alışkanlıklarını diğer ülkelere aktarmada çok etkin olduğu, bu bağlamda diğer medya yapımlarından daha çok dikkat çektiği ifade edilebilir. Kültürel transfer hususunda dizilerin etkinliği bilimsel çalışmalarla incelenirken, bu etkinlik genellikle Batı ülkelerinin üretmiş olduğu televizyon dizileri örnekliğinde ele alınmaktadır. Fakat Türkiye de son dönemde diziler üzerinden dünyaya kültürel değerlerini aktaran bir ülke haline gelmiştir. Özellikle 2000'li yıllara kadar dizi ithal eden bir ülke konumunda olan Türkiye, 2000'li yıllardan itibaren bu sektörde önemli adımlar atmıştır. 2000'li yıllardan itibaren çekilen yapımlar/diziler yurt dışına ihraç edilmeye başlanmıştır. Bu dizilerden elde edilen gelir 2008 yılında 100 bin dolar iken, bu rakam 2018 yılına gelindiğinde yaklaşık 400 milyon dolara ulaşmıştır. Bu anlamda, Türkiye'nin gelişim gösterdiği süreç araştırılması gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, bir kültürel etkileşim ve yumuşak güç aracı olarak Türk dizilerinin rolü, Türkiye'de eğitim gören yabancı uyruklu öğrenciler örneğinde incelenmiştir. Çalışma kapsamında ilk olarak yurt dışına en çok ihraç edilen beş Türk dizisi içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Ardından, Türkiye'de eğitim gören 662 yabancı uyruklu öğrenciye anket uygulanmıştır. Araştırmanın nitel analizi sonucunda Türk dizilerinde, Türkiye'nin kültürel değerlerinin olduğu gibi temsil edilmediği, Türk dizilerinde genellikle İstanbul'daki çeşitli mekanların cazibe unsuru olarak gösterildiği ortaya konmuştur. Diğer taraftan öğrencilerin de diziler aracılığı ile Türkiye'yi ve Türk kültürünü tanıdığı, bu anlamda dizilerin Türkiye'nin yumuşak gücünde pozitif rol oynadığı tespit edilmiştir.

Soft power, which means increasing the popularity of countries over other countries without using hard power such as war and economic sanctions, has recently become a popular subject studied in both international relations and communication sciences. At this point, soft power focuses on the influence of a country's cultural values in shaping perceptions of other countries. The media plays an important role in the transfer of cultural influences. It can be stated that especially television series are very effective in conveying the values, cultures and habits of countries to other countries, and in this context, they attract more attention than other media productions. While the effectiveness of TV series in terms of cultural transfer is examined with scientific studies, this activity is generally handled in the example of television series produced by Western countries. However, Turkey has recently become a country that conveys its cultural values to the world through serials. Turkey, which was a country that imported TV series until the 2000s, has taken important steps in this sector since the 2000s. Productions/series shot since the 2000s have begun to be exported abroad. While the revenue from these TV series was 100 thousand dollars in 2008, this figure reached approximately 400 million dollars in 2018. In this sense, the process in which Turkey has developed emerges as a subject that needs to be investigated. In this study, the role of Turkish TV series as a tool for cultural interaction and soft power is examined in the sample of foreign students studying in Turkey. Within the scope of the study, first of all, the five most exported Turkish TV series were analyzed by content analysis method. Then, a questionnaire was applied to 662 foreign students studying in Turkey. As a result of the qualitative analysis of the research, it has been revealed that in Turkish TV series, the cultural values of Turkey are not represented as they are, and various places in Istanbul are generally shown as attraction in Turkish TV series. On the other hand, it has been determined that the students also get to know Turkey and Turkish culture through serials, and in this sense, serials play a positive role in Turkey's soft power.