Türkiye'de uluslararası işgücü hareketliliği bağlamında düzgün iş olgusu: Artvin-Hopa'da Gürcistan uyruklu işgücü üzerine nitel bir araştırma = Decent work in the context of ınternational labor mobility in Turkey: A qualitative study on georgian nationality labor force in Artvin-Hopa

Abstract

İşgücü hareketliliği, bireylerin ekonomik konular temelinde çalışmak amacıyla yer değişimidir. Bu yer değişimleri meslekler arasında, işyerleri arasında, coğrafi olarak veya hem mesleki hem coğrafi gerçekleşebilmektedir. Uluslararası işgücü hareketliliği ise, işgücünün ülkeler arasında yer değişimini ifade etmektedir. Bulundukları coğrafyadaki çalışma koşullarından veya çalıştıkları işyeri veya sahip oldukları mesleklerden memnun olmayan bireyler daha iyi çalışma koşulları için değişiklik yapabilmektedirler. İşgücü tarafından gerçekleştirilen bu hareketlilik, çalışma koşulları bakımından daha iyi konumda bulunan bölgelere doğru gerçekleşmektedir. İşgücü hareketliliği bireylerin düzgün iş arayışı ile doğrudan ilgilidir. Düzgün iş ise, ILO tarafından 1999 yılında ortaya konulmuş bir kavramdır. Daha iyi ücret düzeyleri, kariyer imkanları, sosyal güvence, sosyal diyalog ortamının bulunduğu, ayrımcılık, çocuk işçiliği ve zorla çalışmanın bulunmadığı "yaratıcı işler" olarak tanımlanmaktadır. Temel olarak istihdam, sosyal diyalog, sosyal güvenlik ve temel haklar ve ilkeler boyutu olmak üzere 4 boyut altında değerlendirilmektedir. Bu çalışmada ise Türkiye'ye yönelik gerçekleşen işgücü hareketliliği ve bu hareketliliğe katılan yabancı işgücünün çalışma koşulları düzgün kapsamında değerlendirilmiştir. Bu amaçla, Artvin İlinde uluslararası işgücü hareketliliği kapsamında 36 Gürcü işçi ve 8 işverenle mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler Nvivo Nitel Analiz Programı ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda Türkiye'ye yönelik Gürcü işçilerin hareket sebepleri içerisinde işsizlik, düşük ücretler, Türkiye'nin ekonomik büyüklüğü ve coğrafi yakınlık öne çıkmıştır. Gürcü işçiler çay tarımı başta olmak üzere daha çok emek-yoğun işlerde istihdam edilmektedir. Düzgün iş açısından ise istihdam, sosyal diyalog, sosyal güvenlik ve temel haklar ve ilkeler boyutları altında değerlendirme yapılmıştır. Yapılan değerlendirmelerde ise sadece temel haklar ve ilkeler boyutu düzgün iş açısından yeterli olurken, diğer boyutlar açısından tam olarak düzgün iş koşulları sağlanamamaktadır. İşverenler ile yapılan mülakatlarda ise işverenlerin Gürcü işçilerden memnun oldukları, çalıştıracak kimseyi bulamadıkları için yabancı işgücünü tercih ettikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Labor mobility is the movement of individuals to work based on economic issues. These movements can take place between occupations, workplaces, geographically, or both occupationally and geographically. International labor mobility, on the other hand, refers to the movement of labor between countries. Individuals who are dissatisfied with their working conditions in their geography, the workplace where they work, or the professions they have can make changes for better working conditions. This mobility carried out by the labor force takes place towards regions that are better located in terms of working conditions. Labor mobility is directly related to the search for decent work of the labor force on its basis. Decent work is a concept introduced by the ILO in 1999. It is defined as "creative work" with better wage levels, career opportunities, social security, social dialogue, free from discrimination, child labor, and forced labor. Fundamentally, it is evaluated under four dimensions: employment, social dialogue, social security, and fundamental rights and principles. In the current study, the labor mobility towards Turkey and the working conditions of the foreign labor force participating in this mobility are evaluated within the scope of decent. For this purpose, interviews were conducted with 36 Georgian workers and 8 employers within the scope of international labor mobility in Artvin Province. The data obtained were analyzed with the Nvivo Qualitative Analysis Program. As a result of the analysis, unemployment, low wages, the economic size of Turkey, and geographical proximity came to the fore among the reasons for the movement of Georgian workers to Turkey. Georgian workers are employed in more labor-intensive jobs, especially in tea farming. In terms of decent work, the evaluation was made under the dimensions of employment, social dialogue, social security, and fundamental rights and principles. In the evaluations made, while only the basic rights and principles dimension is sufficient for decent work, decent work conditions cannot be provided in terms of other dimensions. In the interviews with the employers, it was concluded that the employers were satisfied with the Georgian workers and they preferred the foreign labor force as they could not find anyone to employ.