Ulûmü'ı-Kur'ân açısından Menâhilü'ı-İrfân

Abstract

ÖZET Başlık: Ulûmü'l-Kur'ân Açısından Menâhilü'l-İrfân Yazar: Reyhan ÇAĞLAYAN ALTUN Danışman: Doç. Dr. Ekrem GÜLŞEN Kabul Tarihi: 12 Temmuz 2021 Sayfa Sayısı: vi (ön kısım) + 330 (tez) Kur'ân'ın anlaşılması çabası yüzyıllardır devam eden bir süreçtir. Kur'ân İlimleri bu sürecin önemli bir parçasıdır. Günümüze kadar sahada yazılan eserlerin devasa hacimde olması bu ilmî disiplinin ehemmiyetinin göstergesidir. Zürkānî'nin "Menâhilü'l-İrfân fî Ulûmi'l-Kur'ân"ı son dönemde yazılmış temel eserler arasında yerini almıştır. Çalışmamızda Kur'ân İlimleri açısından incelemeye tabi tuttuğumuz eserin özgünlüğünü ortaya çıkarmak hedeflenmiştir. Yaşadığı coğrafya, dönem ve şartların bir sonucu olarak Kur'ân'a dair ileri sürülen eleştirilere müellifin verdiği cevaplar eserin orijinalliğini doruk noktasına taşımaktadır. Tezimizin esas amacı Zürkānî'nin Kur'ân İlimleri'ne ne kadar yer verdiğini belirlemekle birlikte müellifin bu saha ile alakalı fikriyatını ve katkısını etraflıca incelemektir. Eserin dikkatlice okunmasının ardından müellifin ele aldığı konularda hangi noktalara temas ettiği incelenmiştir. Karşılaştırmalardan elde edilen veriler ve çıkarılan sonuçlar, ilgili konu başlıklarında değerlendirilmiştir. Girişle birlikte çalışmamız iki bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Hayatının işlendiği birinci bölümde farklı yönleri ile tanıtılarak müellifin biyografisine katkı sağlanmaya gayret gösterilmiştir. Ayrıca birinci bölümde Kur'ân İlimleri'nin doğuşu, gelişimi, tanımı, kapsamı ve mahiyetindeki bazı tartışmalı bahisler güncellenerek takdim edilmiştir. İkinci bölümde ise tefsir tarihini de içeren eserin Kur'ân İlimleri açısından mukayeseli bir değerlendirmesi yapılmıştır. Kur'ân'a farklı çevrelerce yöneltilen eleştirilere verdiği cevapların müellifin konulara yaklaşım tarzı, alanındaki üslûp ve işleyiş metodu açısından kritiği yapılmıştır. Çalışmamız sonuç ve kaynakça ile sona ermiştir. Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kur'ân İlimleri, Zürkānî, Menâhil, Eleştiri.

ABSTRACT Title of Thesis: Ulûmü'l-Kur'ân Açısından Menâhilü'l-İrfân Author of Thesis: Reyhan ÇAĞLAYAN ALTUN Supervisor: Assoc. Prof. Ekrem GÜLŞEN Accepted Date: 12 Temmuz 2021 Number of Pages: vi (pre text) + 330 (main body) The effort of understanding the Qur'an is a process that has been going on for centuries. The Qur'anic Sciences is an important component of this process. The existence of many works written in this area so far is an indicator of the importance of this scientific discipline. Zürkānî's "Menâhilü'l-İrfân fî Ulûmi'l-Kur'ân" has been among the basic works written in the last period. In our study, it was aimed to reveal the originality of the work we examined in terms of the Qur'anic Sciences. The answers of the author to the criticisms of Qur'an as a result of the geography, period and conditions that he lived, carry the originality of the work to the peak. The main aim of our thesis is to determine how much Zürkānî has studied the Qur'anic Sciences and to examine the idea and contribution of the author about this area in detail. After reading the work carefully, it was determined which subjects the author handled. The data obtained from the comparisons and the results obtained were evaluated in the related topics. Our study consists of introduction, two sections and conclusion. In the first chapter, the life of the author was worked on and it was tried to be contributed to the author's biography by introducing it in different aspects. Also, in the first chapter, the emergence, development, definition and scope of the Qur'anic Sciences were studied and some controversial bets were presented and updated. In the second chapter, a comparative evaluation of the work covering the history of tafsir was made in terms of the Qur'anic Sciences. The responses that he gave answers to criticisms of different circles about the Qur'an were evaluated in terms of the author's approach to the subject, his style in the area and the method of processing the subjects. Our study completed with consequence and bibliography. Keywords: Exegesis, Qur'anic Sciences, Zürqānî, Menâhil, Criticism.