Covıd-19 geçirmiş sağlık çalışanlarında hastalık deneyimlerinin ve etkilerinin değerlendirilmesi: niteliksel bir araştırma = Evaluation of health care workers with covid-19: A qualitative research on the disease process and its effects

Abstract

GİRİŞ VE AMAÇ: COVID-19 pandemisi bireyleri çok yönlü etkilemiş olmakla birlikte en çok etkilenen gruplardan biri de sağlık çalışanlarıdır. Sağlık çalışanlarının COVID-19 geçirme oranı toplum ortalamasından oldukça yüksektir. Bu çalışmada; COVID-19 geçirmiş sağlık çalışanlarının hastalık deneyimlerinin ve etkilerinin araştırılması amaçlandı. GEREÇ VE YÖNTEM: Araştırma 05.12.2020-05.02.2021 tarihleri arasında, Sakarya'da görev yapan ve COVID-19 geçirmiş 30 sağlık çalışanı (23 hekim, 7 hemşire) ile niteliksel yöntem kullanılarak yapıldı. Araştırmada veriler; katılımcıların sosyodemografik özelliklerinin ve hastalık deneyimlerinin ve etkilerinin sorgulandığı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Derinlemesine görüşme tekniğiyle elde edilen veriler temalar ve alt temalar altında gruplandırılmıştır. BULGULAR: Katılımcıların %53,3 (16 kişi)'ü kadın, %46,7 (14 kişi)'si erkektir. Yaş ortalamaları 34,33 ± 7,62 standart sapma (SS) yıldır. Katılımcıların duygusal, bilişsel ve davranışsal tepkileri arasında; hastalığın farklı aşamalarındaki duygusal tepkiler, hastalığa karşı tutum, beslenme tarzı değişimi, semptomlara ve vital bulgulara aşırı dikkat etme, hastalık sonrası korunma önlemi değişimi bulunmaktadır. Belirsizlikler, karantinada olmak, virüs bulaştırma korkusu, sağlık çalışanı olmak ve stigmatizasyon stres faktörleri arasındadır. Katılımcılar; sosyal destek, kendi kendine psikolojik destek, dini inanç, sağlık çalışanı olmak ve etkin sağlık sisteminin hastalık sürecindeki motivasyon kaynakları olduğunu ifade etmişlerdir. Hastalık deneyimi sonrası yaşamlarında anlamlanma olduğundan, önceliklerinin yeniden sıralandığından, yeni hedefler belirlediklerinden, destek olanlara minnettarlık hissettiklerinden bahsetmişlerdir. Hastalığı geçirmenin mesleki etkileri arasında COVID-19 hastasına empati artışı ve COVID-19 hastasına yaklaşım katkıları olduğu görülmüştür. SONUÇ: COVID-19 geçiren bireyler hastalığın fiziksel ve ruhsal etkilerine maruz kalmaktadır. Söz konusu hastalar pandemi sürecinde aktif olarak hizmet veren sağlık personeli olduğunda; kaliteli hasta bakımı sağlanmaya devam edilebilmesi için sağlık çalışanlarının ruh sağlıklarının korunmasına yönelik destek sağlanması anahtar rol oynamaktadır. Sağlık personeline verilecek psikolojik desteğin niteliği ile ilgili ileri araştırmalar yapılmasının faydalı olacağını düşünmekteyiz. Anahtar Kelimeler: COVID-19, Pandemi, Sağlık Çalışanı, Hastalık Deneyimi, Hastalık Etkileri, Ruh Sağlığı, Niteliksel Araştırma

INTRODUCTION AND AIM: While the COVID-19 pandemic has affected everyone in many ways, one of the most affected groups is healthcare workers. The rate at which health workers have contracted COVID-19 is higher than the average rate of community spread. This study aimed to investigate the impacts of COVID-19 on healthcare workers and their experience of the disease. MATERIALS AND METHOD: The research was conducted using qualitative methods between December 12, 2020 and February 5, 2021 with 30 health workers (23 physicians and seven nurses) who were working in Sakarya province and who had recovered from COVID-19. The research data were collected using semi-structured interviews during which participants were asked about their socio-demographic characteristics, their experiences of the disease, and the impacts of the disease. The data obtained were grouped according to themes and sub-themes. RESULTS: Of the participants, 53.3% (n = 16) were female, with an average age of 34.33 ± 7.62 standard deviation (SD) years. The participants identified the emotional, cognitive, and behavioral effects of the disease, including emotional responses at different stages of the disease, attitudes towards the disease, changes in dietary style, over-attention to symptoms and vital findings, and changes in prevention measures after recovery from the disease. Participants also identified stress factors, including uncertainty, periods in quarantine, fear of infecting others, identity as a healthcare worker and stigmatization. Sources of support and motivation for the participants during the disease process included social support, self-psychological support, religious belief, identity as a healthcare worker, and an effective healthcare system. Participants mentioned that there was meaning in their lives after the experience of illness, that their priorities were re-sorted, that they had set new goals, and that they felt gratitude for those who had supported them. The impacts of the disease also included increased empathy for COVID-19 patients as well as change of approach to the COVID-19 patients. CONCLUSIONS: Individuals who contract COVID-19 experience the physical and mental effects of the disease. Providing support for the protection of the mental health of healthcare workers who contract the disease is essential to allow them to continue providing quality patient care. We think it would be beneficial to conduct further research on the nature of psychological support for medical personnel who experience COVID-19 disease. KEYWORDS: COVID-19, Pandemic, Health Worker, Disease Experience, Disease Effects, Mental Health, Qualitative Research