Parkinson hastalığında kemik mineral dansitesi, kemik biyomarkerleri ve vitamin D düzeyi arasındaki ilişki = The relationship of bone mineral density, bone biomarkers and vitamin D level in parkinson disease

Abstract

Amaç: İdiyopatik Parkinson Hastalığı (İPH) yaşla ilişkili, en sık görülen nörodejeneratif hareket bozukluğudur. Bradikinezi, istirahat tremoru, dişli çark rijiditesi ve ilerleyen dönemde postural instabilite motor semptomları ile karakterizedir. Ancak demans, depresyon, anksiyete gibi psikiyatrik bozukluklar, uyku bozukluğu, ortostatik hipotansiyon, anormal termoregulasyon, üriner problemler gibi otonomik bozukluklar, akomodasyonda bozulmaya bağlı bulanık görme, olfaktör bozukluklar, disfazi, siyalore gibi kraniofasial bozukluklar, yorgunluk (fatigue) gibi nonmotor semptomların da hastalık öncesi ve hastalık süresince görüldüğü artık bilinmektedir. Bu hastalıkta meydana gelen hareket kısıtlılığı, ilerleyen aşamalarda immobilizasyon; osteoblast fonksiyonu için gerekli olan mekanik stres ve yükü azaltmakla beraber ev dışına daha az çıkan hastalarda yeterince güneş ışığı alınamadığından vitamin D eksikliği gelişebileceği düşünülmektedir. Ayrıca parkinson hastalarında meydana gelen yutma problemleri nedeniyle diyetle yeterli kalsiyum ve D vitamini alınamamasına bağlı osteoporoza yatkınlık olabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada İdyopatik Parkinson hastalığı olan kişilerde kemik mineral yoğunluğunun ve kemik biyokimyasal belirteçlerinin değerlendirilmesi ve sonuçların kontrol grubu ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmamıza Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji polikliniğinde takip edilmekte olan parkinsonlu hastalar içinden İPH tanı kriterlerine uyan hastalar alınmıştır. Çalışmaya 18 erkek, 12 kadın 30 parkinsonlu hasta ve yaş olarak uyumlu 12 erkek, 18 kadın 30 kişiden oluşan kontrol grubu dahil edilmiştir. Katılımcıların kemik yoğunluk ölçümleri DEXA cihazı kullanılarak lomber omurga (L1-4) ve çift femur bölgelerinden yapılmıştır. Katılımcıların serum 25(OH) D vitamini, alkalen fosfataz (ALP), parathormon (PTH), osteokalsin, prolidaz ve idrar hidroksiprolin seviyelerine bakılmıştır. Tüm veriler değerlendirilirken SPSS for Windows 17.0 paket program kullanılmıştır. Bulgular: Hasta grubunda femur total kemik mineral yoğunluğu değeri (KMY), T skoru ve Z skoru kontrol grubuna göre düşük bulundu. Lomber KMY değeri, T skoru ve Z skoru açısından gruplar arasında farklılık gözlenmedi. Hasta grubunda kontrol grubuna göre serum 25(OH) D vitamini eksikliği ve buna sekonder hiperparatroidizm daha fazla tespit edildi. Hasta grubunda kontrol grubuna göre serum prolidaz ve idrar hidroksiprolin düzeyleri anlamlı derecede yüksek bulundu. Hasta grubunda serum ALP ve osteokalsin düzeyleri kontrol grubuna göre daha yüksek bulundu fakat istatistiksel olarak anlamlı değildi. Sonuç: Bu çalışmada İdyopatik Parkinson hastalığı olan kişilerde femur total KMY değeri ve serum 25(OH) D seviyeleri kontrol grubuna göre düşük bulunmuştur. Yine kemik biyokimyasal markerlerinden olan serum prolidaz ve idrar hidroksiprolin seviyeleri parkinson hastalığı olan grupta kontrol grubuna göre daha yüksek bulunmuştur. Parkinson hastalığı olan grupta osteoporoz ve osteopeni sıklığı ile düşme sıklığı kontrol grubuna göre anlamlı derecede daha yüksek bulundu. Bu nedenle parkinson hastalarının osteoporoz açısından değerlendirilmesi, vitamin D ve diğer kemik biyokimyasal parametrelerinin incelenmesi ve gerekli tedavilerin başlanması önemlidir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Parkinson hastalığı, DEXA, kemik mineral yoğunluğu, osteoporoz, osteopeni, prolidaz, hidroksiprolin

Objective: Idiopatic Parkinson's disease (IPD) age-related which is the most common neurodegenerative movement disorder seen. Idiopatic parkinson's disease (IPD) is characterised by progressive motor symptoms bradykinesia, rest tremor, rigidity and last term postural instability. However, dementia, depression, psychiatric disorders such as anxiety, sleep disturbances, orthostatic hypotension, abnormal thermoregulation, autonomic disorders such as urinary problems, accomodation the deterioration due to blurred eyesight, olfactory disorders, dysphasia, sialorrhoea such as craniofacial disorders, tiredness (fatigue) as the like nonmotor the symptoms of the disease it is now known that the disease already and unless seen. limitation of movement occurring in this disease, immobilization at a later stage; osteoblast function enough for the patient in less outside the home but can not reduce mechanical stress and load the necessary vitamins taken in sunlight is thought to develop D deficiency. It is also thought that Parkinson's patients with swallowing problems occurred because of insufficient dietary calcium and vitamin D may be unable induced osteoporosis susceptibility. In this study, patients with idiopathic Parkinson's bones are aimed to compare the results of the evaluation and control of bone mineral density and biochemical markers. Materials and Methods: In our study,Sakarya University Research and Training Hospital neurology clinic which has been followed in the wake of the Parkinson's patients through diagnostic criteria IPD patients were taken. Thirty patients with Parkinson's Disease, 12 women and 18 men, and a control group consisting of 30 subjects, 18 women and 12 of men, were included in the study. The bone density measurements of the participants were taken from the lumbar spine (L1-4) and both femur (femur neck) regions using a DEXA device. Serum 25(OH) D vitamin, ALP,PTH,osteocalcin, prolidase and urinary hydroxyproline levels of the participants were analyzed. The SPSS for Windows 17.0 bundled software was used in evaluating all data. Results: Femur neck BMD value, T score and Z score for the patient group were found to statistically significant lower than control group. There was no in differences in term of Lumbar spine BMD, T score and Z-score values in between the groups. femur bone mineral density values in the patient group, T-scores and Z scores were lower than the control group. Patients in the control group compared to serum 25 (OH) D deficiency and secondary hyperparathyroidism was it detected more. According to the patients in the control group prolidase and urinary hydroxyproline levels were significantly higher. ALP and osteocalcin serum levels were significantly higher in the patient group compared to the control group, but were not statistically significant. Conclusion: In this study, femur bone mineral density in patients with idiopathic Parkinson's disease and the serum 25(OH) D levels were significantly lower compared to the control group. However, biochemical markers of bone prolidase and urinary hydroxyproline levels were significantly higher than the control group, the group with Parkinson's disease. The frequency of falls in the group with Parkinson's disease, osteoporosis and osteopenia rate was significantly higher than the control group. For this reason; Parkinson's sufferers in terms of evaluation of osteoporosis, examination of vitamin D and other biochemical parameters of bone and it is important to begin the necessary treatment. KEY WORDS: Parkinson's disease, DEXA, bone mineral density, osteoporosis, osteopenia