12-36 ay arası bebeği olan annelerin ek gıdaya başlama sırasındaki tutum ve davranışları: Niteliksel bir araştırma = Mother's attitude and behavior during additional foodstart: Qualitative research

Abstract

GİRİŞ VE AMAÇ: Tamamlayıcı beslenme dönemi anne sütünden sonra ilk kez farklı nitelikteki besinler ile tanışan bebekler için gelecekteki fiziksel ve ruhsal sağlık göstergelerini de belirleyen önemli bir zaman aralığı olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada 12-36 ay arası bebeği olan annelerin tamamlayıcı beslenmeye geçiş dönemlerinde iyi ve doğru bir beslenme için izledikleri yolun, tamamlayıcı beslenme hakkındaki çekince ve endişelerinin, aldıkları fikirler ve hangi kaynaklara başvurduklarının incelenmesi amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: 16.10.2019-20.12.2019 tarihleri arasında, niteliksel bir çalışma olarak planlanan Sakarya ili Serdivan ilçesi Bahçelievler Aile Sağlığı Merkezi'ne bağlı iletişim problemi olmayan, 12-36 ay arası çocuk sahibi 40 gönüllü anne ile yarı yapılandırılmış anket formu kullanılarak yüz yüze görüşme tekniği ile mülakat yapılmış, mülakatlar ses kaydına alınmıştır. Mülakat sonuçları bilgisayar ortamında yazılı metne dönüştürüp MAXQDA Pro2020 programı kullanılarak tema analizi yöntemi ile nitel veri analizi uygulanmış, sosyo-demografik verilerin değerlendirilmesinde SPSS 20.0 (SPSS Inc, Chicago, IL, USA) kullanılmış ve sonuçlar yorumlanmıştır. BULGULAR: Çalışmamızda katılımcıların yaş ortalamasının 32,20±5,34 SS (Standart Sapma) olduğu, %72,5'inin lise ve üzeri eğitim düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Ortalama ek gıdaya başlangıç 5,59±0,60 ay olarak bulunmuştur. Niteliksel tema analizi yöntemi ile altı ana tema ortaya çıkmıştır. Organik, temiz, besin değeri yüksek gıdaların tercih edilmesi, uyum sağlayabileceği tat ve kıvamın sağlanması ek gıdaya başlama döneminde çocuğun doğru beslenmesi için izlenen yollar olarak belirtilmiştir. Alerji, boğulma ve besin reddi katı gıdaya geçişte yaşanan endişeler olarak dile getirilmiştir. Hekimler, diğer sağlık çalışanları, ebeveynler, sosyal medya, internet ek gıdaya başlarken fikir alınan kaynaklar olarak belirtilmiş ve bunlardan hekimler ve ebeveynler alınan kararlarda en etkin grup olmuşlardır. Farklı tarifler denemek, pütürlü gıdalara erken başlamak, bebeğin kendi kendisine yemesine izin vermek ek gıdaya başlamada pişmanlıkla sonuçlanan konular olmuşlardır. viii Profesyonel yardım almak, bebeğin kendi kendine yemesine izin vermek, farklı tarifler denemek gibi hususlar yeni bir çocuk sahibi olduklarında annelerin dikkat edeceği konular olarak belirtilmiştir. SONUÇ: Tamamlayıcı beslenmeye geçiş dönemindeki uygulamalar bebeklerin ilerleyen yaşlardaki sağlık göstergelerini etkilemektedir. Sağlıklı nesillerin ortaya çıkabilmesi için en az altı ay anne sütü ile beslenme desteklenmeli ve ek gıdaya geçiş süreci doğru yönetilmelidir. Annelerin bilgi düzeylerinin azımsanamayacak düzeyde olduğu ancak daha modern ve sağlıklı bir beslenme modeli için eğitime ihtiyaç duydukları düşünülmüştür. Bu bağlamda annelerin güvenilir ve güncel bilgi kaynaklarına ulaşımı sağlanmalı, beslenmeye başlangıç dönemindeki endişeleri giderilmelidir. Anahtar Kelimeler: Tamamlayıcı beslenme, Bebek beslenmesi, Ek gıdaya geçiş dönemi

INTRODUCTION AND AIM: The complementary feeding period is defined as an important time interval determining the future physical and mental health indicators for babies who are introduced to different foods for the first time after breastmilk. In this study, the procedure followed by the mothers having 12-36 month-old babies at the period of complemantary feeding transition for good and appropriate infant nutrition, their concerns related to complemantary feeding, the suggestions given to them, and the sources that they apply are aimed to be investigated. MATERIALS AND METHOD: Between October 16, 2019-December 20, 2019, a qualitative research is planned to make face to face interview with the 40 volunteer mothers, who are registered Sakarya city Serdivan province Bahçelievler Family Health Center and having no communication problem, with 12-36 month-old babies making use of semi-constructed interview form, and to record the interviews. Qualitative data analysis is applied via theme analysis method using MAXQDA Pro2020 program while transferring the results of the interviews to the computer environment as written manuscripts, SPSS 20.0 (SPSS Inc, Chicago, IL, USA) is used to evaluate the social-demographical data, and the conclusions are evaluated. RESULTS: The average starting time of the weaning period is found as 5.59±0.60. It is declared in our study that the average age of the participants is 32.2±5.34 SD (Standard Deviation) and 72.5 percent of the participants have at least high-school education. Six mean themes are obtained making use of qualitative theme analyses method. The preference for organic, pure, and high nutiritional value food and the provision of the taste and the texture that could be appreciated by the children are stated as the the ways of correct feeding at the weaning period. Allergic reactions, choking, and the rejection of food are displayed as the concerns encountered at the weaning period. The doctors, the other medical staff, the parents, the social media, and the Internet are expressed as the consulted sources and the most influential x groups are the doctors and the parents. Trying different recipes, starting earlier the foods having grains, and allowing the babies to feed themselves on their own are the issues resulting in regret. The aspects such as getting professional assistance, letting the babies eat on their own, and trying new recipes are the critical issues to be cared about when the mothers have their newborn children. CONCLUSION: The applications while passing through the complemantary feeding affect the health parameter indications of the babies when they grow. In order to create healthy generations, infant nutrition is required to be supported with breastfeeding for at least six months and the weaning duration is to be managed appropriately. It is concluded that the mothers have a lot of information up to a degree, but they need education to establish a more modern and healthier nutrition model. To accomplish these aspects, the mothers are provided with the reliable and actual data sources and their concerns at the beginning of weaning are to be solved. KEYWORDS: Complemantary feeding, Infant nutrition, Weaning period.