Şizofreni hastalarında oksitosin, vazopressin ve atrial natriüretik peptit düzeylerinin bilişsel işlevlerle ilişkisi = The relationship between oxytocin, vasopressin and atrial natriuretic peptide levels with cognitive functions in schizophrenic patients

Abstract

Giriş: Şizofreni hastalarında yapılan araştırmalarda önemli düzeyde sosyal biliş ve diğer nörobilişsel işlevlerde bozuklukların olduğu saptanmıştır. Şizofreni hastalarının remisyon döneminde hezeyan ve halüsinasyonların prevalansı azalırken, kognitif bozuklukların oranında azalma olmaması, bilişsel bozuklukların şizofrenideki yaygınlığını ve en önemli semptom kümesinden biri olduğunu göstermektedir (Plmer et al. 1997). Kullanılan antipsikotik ilaçların bu alandaki sınırlılıkları yeni tedavi arayışlarına neden olmuş, bu nedenle oksitosin ve vazopressin bilişsel kapasite üzerine etkileri araştırılan birçok çalışmaya konu olmuştur. Ancak çalışmalardan elde edilen sonuçlar çelişkilidir ayrıca benzer mekanizmaları kullanan bir nöropeptit olan atrial natriüretik peptitin (ANP) bilişsel işlevlerle ilişkisini araştıran çalışma litaratürde henüz mevcut değildir. Amaç: Şizofreni hastalarındaki bilişsel işlev düzeylerini belirlemek, sağlıklı kontroller ile karşılaştırmak, bilişsel işlevlerin hastalık şiddeti, belirtileri ve işlevselliğe etkilerini araştırmak, kan oksitosin, vazopressin ve atrial natriüretik peptit düzeylerinin hastalarda bilişsel kapasiteye etkilerini gösterip sağlıklı kontrollerle karşılaştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Sakarya Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi'nde takipli 63 kronik şizofreni hastası ve yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi açısından eşleşmiş 60 sağlıklı kontrol dahil edilmiştir. Katılımcıların tamamına sosyodemografik veri fromu, İz Sürme Testi (İST A-B), Stroop Testi, Sözel Bellek Süreçleri (SBST) Testi, Wechsler Bellek Ölçegi (WMS V) - Görsel Bellek testi ve 6 duygu ifadesi (mutlu, üzgün, korkmuş, kızgın, şaşırmış, iğrenmiş) ile nötr yüz ifadesini içeren fotoğraflardan oluşan Yüz İfadesinden Duygu Tanıma Testi uygulanmıştır. Hastalara ek olarak, DSM-4'e göre yapılandırılmış klinik görüşme formu (SCID-I), PANSS (pozitif ve negatif sendrom ölçeği) ve IGD (işlevselliğin genel değerlendirilmesi), CGI (klinik global izlem ölçeği) uygulanmıştır. Tüm xv katılımcılardan ölçek doldurmadan önce 10 ml venöz kan alınmış ve ELİSA yöntemiyle analiz edilmiştir. Verilerin analizinde değişkenlerin yüzde dağılımları alınmış, sürekli değişkenler için merkezilik ve yaygınlık ölçütleri (ortalama, standart sapma) hesaplanmış, bağımlı ve bağımsız değişkenler arası ilişkiler ki-kare, student's t testi, pearson korelasyon testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular ve tartışma: Hasta ve sağlıklı kontrol grubu arasında yaş, cinsiyet, eğitim yılı açısından anlamlı bir fark yoktu. Hasta ve sağlıklı kontrol arasında SBST, İSTAB, WMS-V, Stroop Testi ve yüz duygu tanıma testi arasında anlamlı bir fark vardı. Hasta grubu sağlıklı gruba göre nörobilişsel testlerde ve sosyal bilişi ölçen testlerde daha kötü performans göstermekteydi. Hasta grubunda IGD ile SBST, İSTA, Stroop 1, renk söyleme hata sayısı, mutlu, şaşırmış, iğrenmiş, nötr, toplam yüz ifadesi doğru cevaplama sayısı ile ilişki saptanmıştır. Hasta grubunda CGI ile korkmuş ve iğrenmiş yüz ifadesi doğru cevaplama sayısı ile negatif korelasyonu mevcuttur. Hasta ve kontrol grubu arasında kan oksitosin düzeyleri arasında anlamlı bir fark yoktur. Hasta grubunda mutlu, üzgün, iğrenmiş, toplam yüz ifadesi cevaplama süreleri ile oksitosin arasında pozitif bir korelasyon bulunmaktadır. Sağlıklı kontrol grubunda bazı nörobilişsel testlerin (İST-B, WMS-V, Stroop test) oksitosin ile anlamlı ilişkisi saptanmıştır. Sağlıklı kontrol grubunda üzgün, kızgın, korkmuş, toplam yüz ifadelerini cevaplama sayısı ile oksitosin arasında pozitif korelasyon ve tüm yüz ifadeleri cevaplama süreleri ile negatif korelasyon mevcuttur. Sağlıklı kontrollerde oksitosin sosyal kognisyonu arttırmakta iken hasta grubunda negatif etkileri bulunmaktadır. Vazopressin düzeyleri arasında hasta ve sağlıklı grup arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Vazopressinin hasta grubunda nörobilişsel testlerle ilişkisi bulunmamıştır. Sağlıklı kontrol grubunda ise Stroop 1, anlık hafıza, mutlu ve nötr yüz ifadesi cevaplama süreleri ile ilişkisi vardır. Hasta ve sağlıklı grup arasında ANP düzeyleri arasında anlamlı bir fark yoktur. ANP düzeyi hastalarda, uzun süreli bellek ve İST-A testinin performansını düşürmektedir. Sağlıklı kontrol grubunda mutlu ve total yüz ifadesi cevaplama süreleri ile ANP arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır. Sonuç: Çok çeşitli tedavi seçeneğinin olmasına rağmen şizofreni tedavisinde tam remisyon hedefine ulaşılamaması, özellikle negatif bulgular ve kognitif fonksiyonlar üzerine antipsikotiklerin etkinliğinin sınırlı düzeyde olması şizofreninin etyolojisinde xvi rol alabilecek başka moleküllerin de araştırılmasına neden olmuştur. Çalışmamızda sağlıklı kontrollerde oksitosin ve atrial natriüretik peptit düzeylerinin sosyal kognisyonla ilişkisi saptanmış olup, çalışmamız atrial natriüretik peptitin bilişsel işlevlerle ilişkisini araştıran ilk çalışmadır. Oksitosin ve vazopresine ek olarak ANP nin bilişsel işlevlerle ilgili olduğu bulgularını literatüre kazandırmıştır. Bu alanda yapılacak yeni çalışmalar şizofreni hastalarında bu nöropeptitlerin nörokognisyon, sosyal biliş ve ilişki kurma üzerindeki etkilerini anlamamamıza yardımcı olacak ayrıca bizlere şizofreni hastalarında davranışsal ve bellek bulgularını açıklamak için alternatif bir bakış açısı sunacak ve bu alanlarda yeni tedavi stratejisi geliştirmede bizlere yardımcı olacaktır.

Introduction: Studies with regard to schizophrenic patients have found significant social cognition and impairment in other neurocognitive functions. The reduction in the prevalence of delusions and hallucinations during the remission period of schizophrenic patients, and the absence of a decline in the rate of cognitive impairment, indicates the prevalence of cognitive impairments in schizophrenia, and is one of the most important symptom cluster (Palmer et al. 1997). The deficiency of antipsychotic drugs in this area has led to a search for new treatments, so oxytocin and vasopressin have been the subject of many studies investigating their effects on cognitive capacity. However, the results obtained from the various studies are contradictory, and there is no yet that has investigated the association between atrial natriuretic peptide and cognitive functions, a neuropeptide uses similar mechanisms to oxytocin. Aim: The aim of this study was to investigate neurocognition and social cognition levels in schizophrenia patients, and compare those with healthy controls, to examine the effects of cognitive functions on disease severity, symptoms and function, to investigate the effects of blood oxytocin, vasopressin and atrial natriuretic peptide levels on cognitive capacity in patients, and compare these with healthy controls Materials and Methods: 63 chronic schizophrenic patients at Sakarya University Educational Research Hospital were admitted as were 60 healthy controls who matched for age, gender and education level were included. Sociodemographic data form, the Rey Auditory Verbal Learning Test (VLT), the Trail Making Test A-B (TMT), the Stroop Test, the Wechsler Memory Scale-Visual Production Subscale (WMS-V) and the Facial Emotion Recognition Test which included photos with six facial emotions (happy, sad, fearful, angry, surprised, disgusted and neutral facial expressions ) have been applied to all subjects. In addition, the structured clinical interview for DSM-4 (SCID-I), PANSS (positive and negative syndrome scale) , xviii Clinical Global Impression – Severity (CGI-s) and the Global Assessment of Functioning (GAF) scale have been applied to the patients participating in the study. Before applying tests 10 mL of venous blood were taken from all participants and analyzed by ELISA. In the analysis of the data, the percentage distributions of the variables were obtained, the centrality and prevalence measures (mean, standard deviation) were calculated for the continuous variables, the dependent and independent variables were evaluated using the chi-square test, the student's t test, and the pearson correlation test. Results. There was no significant differences in age, gender and years of education between the patients and the healthy group in the study. There was a statistically significant difference between VLT, TMT A-B, Stroop Test,WMS-V and the facial emotion recognation test between the patient group and the healthy control group. The Patient group showed worse performance in term of the neurocognitive and social cognitive tests. There was also a significant relationship between the GAF scale and the Rey Auditory Verbal Learning Test (VLT), the Trail Making Test A (TMT A), Stroop 1 duration, the number of color errors (Stroop 2), and correct recognition of the sad, surprised, disgusted, neutral and total facial expressions in the patient group. Clinical Global Impression – Severity (CGI-s) had a negative correlation with correct recognition of the number of scared and disgusted facial expressions in the patient group. There was no significant difference between the blood oxytocin levels of the healthy control group and the patient group. There was positive correlation between the response times with regard to the happy, sad, disgusted and total facial expressions and the blood oxytocin levels in the patient group. In the healthy control group, some neurocognitive tests (TMT-B, WMS-V, Stroop test) showed a statistically significant improvement with oxytocin. There was positive correlation with the number of correct recogniations (sad, angry, fearfull, total facial expressions) and the blood oxytocin levels in the healty control group. There was a negative correlation between the response times in terms of facial emotion (all facial emotions) and the blood oxytocin levels in healthy control group. While the neurocognitive tests in the patient group were not affected by oxytocin, oxytocin in the healthy group was improved in the neurocognitive tests. While oxytocin increased social cognition in the healthy control group, oxytocin had a xix negative effect on the oxytocin social cognition in the patient group. There was no significant difference between the blood vasopressin levels of the healthy control group and the patient group. Vasopressin was not correlated with neurocognitive and social cognition tests in the patient group. In the healthy control group, a statistically significant decrease in performance was observed in some social and neurocognitive field tests (Stroop1, short-time verbal memory, happy and neutral recogniation response times). There was no significant difference between the blood atrial natriüretic peptide levels of the healthy control group and the patient group. There was a significant correlation between long-term memory and TMT- B in the patient group, which worsened performance. There was a statistically significant correlation between the facial emotion recognition response time (happy and total facial emotion recogniation response time) and atrial natriüretic peptide in the healthy group. ANP improved social cognition in the healthy group. Conclusion: Despite the wide variety of treatment options, the inability to achieve a complete remission goal in schizophrenia treatment, especially the limited presence of antipsychotics on negative findings and cognitive functions, led to the search for other molecules that may be involved in the etiology of schizophrenia. In our study, the relationship between the levels of oxytocin and atrial natriuretic peptides in terms of social cognition was determined in the healthy control group and our study was the first to investigate the association between atrial natriuretic peptide and cognitive functions. In addition to oxytocin and vasopressin, our study has contributed to the literature in terms of finding that ANP may be related to cognitive function. These new studies will help us to understand the effects of neuropeptides on neurocognition and social cognition and establish a relationship in schizophrenia patients. They will also offer us an alternative perspective to explain behavioral and memory findings in schizophrenia patients, and will also help us develop new treatment strategies in these areas.