Minör kafa travmalı olgularda glial fibriler asidik protein (GFAP) ve ubiquitin C-terminal hidrolaz (UCH-L1) kan düzeylerinin tanısal etkinliğinin araştırılması = Investigation of the diagnostic effect of glial fibrillary acidic protein (GFAP) and ubiquitin c-terminal hydrolysis (UCH-L1) blood levels in minor head trauma patients

Abstract

ÖZET Amaç: Bu çalışmada, minör kafa travmalı erişkinlerde serum Glial Fibriler Asidik Protein (GFAP) ve Ubiquitin C-Terminal Hidrolaz (UCH-L1) düzeylerinin tanısal etkinliğinin ve Beyin Tomografisine alternatif bir tanı yöntemi olup olamayacağının araştırılması amaçlandı. Materyal ve Metod: Çalışma Acil Tıp Kliniğine minör kafa travması nedeni ile başvuran ve dâhil edilme kriterlerine uyan 60 hasta ve 28 sağlıklı kontrol olmak üzere toplam 88 olgu ile gerçekleştirildi. Çalışma kapsamında hastalara ait demografik veriler, travmanın türü, travma sonrası acile başvuru süresi, bulantı ve kusma hikâyesi, amnezi olup olmadığı, GKS düzeyleri ve BT yorumlarına ait bilgiler kayıt altına alındı. Hastalardan ve kontrol grubundan GFAP ve UCH-L1 düzeyleri ölçümü için 5 ml venöz kan örneği alındı. Araştırmada elde edilen verilerin dağılımına uygun yöntemler kullanılarak istatistiksel karşılaştırmalar yapıldı. Elde edilen sonuçlar istatistiksel olarak analiz edildi. Bulgular: Çalışmaya alınan olguların çoğunun (% 67) erkek olduğu, beyin tomografisinde patoloji saptananlarda en sık bulgunun amnezi (% 70), en sık görülen lezyonun SAK (% 30) ve yaş için cutoff değerinin 41,5 olduğu saptandı. Serum GFAP düzeyi incelendiğinde BT (+) grubunun medyanı 1,07 ng/ml BT (-) grubunun medyanı 0,42 ng/ml ve kontrol grubunun medyanı 0,37 ng/ml arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptandı. İkili karşılaştırmalar incelediğinde BT (+) grubunun medyanı BT (-) ve kontrol grubunun medyanından daha yüksek ve BT (-) grubunun medyanı ise kontrol grubunun medyanından daha yüksek olup bu farklar arasında istatistiksel olarak anlamlılık saptandı. Serum UCH-L1 düzeyi incelendiğinde ise BT (+) grubunun medyanı 0,40 ng/ml BT (-) grubunun medyanı 0,39 ng/ml ve kontrol grubunun medyanı 0,35 ng/ml arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptandı. İkili karşılaştırmalara bakıldığında kontrol grubunun medyanı BT (+) ve BT (-) gruplarının medyanlarından daha düşük olup istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptandı. Serum GFAP düzeyi travmanın 1. saatinde 0,42 ng/ ml 2. saatinde 0,42 ng/ml 3. Saatinde 0,45 ng/ dl olarak tespit edildi. Serum UCH-L1 düzeyi 1.saatte 0,39 ng/ml 2.saatte 0,39 ng/ml 3. Saatte 0,41 ng/ml olarak saptandı. Travmatik beyin hasarı sonrası 1. 2.ve 3. saatlerde alınan serum GFAP ve UCH-L1 düzeyleri arasında, istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı. Glial Fibriler Asidik Protein için 1,56 ve üzeri olanların % 97,5 spesifite ile patolojiyi saptayabildiği anacak UCH-L1 için bu tür bir değerin olmadığı tespit edildi. Sonuç: Minör kafa travmalı hastalarda serum GFAP ve UCH-L1 değerleri travmanın ilk üç saati içerisinde anlamlı düzeyde yükselir. Özellikle GFAP'ın 1,56 ve üzerindeki değerlerinde intrakranial bir patolojiden şüphe edilmeli ve hastalara BT çekilmelidir. Buna karşın UCH-L1 için bunu söylemek mümkün değildir. Ancak elde edilen bu sonuçların desteklenmesi için ilave çalışmalara ihtiyaç vardır. Anahtar Kelimeler: Kafa Travması, Tomografi, GFAP, UCH-L-1, Acil.

SUMMARY Objective: At this study, it is targeted that whether or not it can be alternative diagnosis method to Brain Tomography and effects of serum Glial Fibriler Acidic Protein (GFAP) and Ubiquitin C-Terminal Hidrolaz (UCH-L1) levels to the minor head traumatic adults. Material and Method: As defined minor head trauma, who applied to emergency of our hospital within first 3 hours of trauma, 60 patients and 28 healthy who are over 18 years old, have taken to study. BT is taken from patients. Serum GFAP and UCH-L1 levels are measured. Results: Most of the cases (% 67) taken to the workshop is male, most of the symptoms (% 70) seen in brain tomographic pathology patients is amnesia, most of the lesion SAK (% 30) and cutoff value of age is determined as 41,5. In % 31,8 of the patients nausea, % 15,9 of them amnesia, % 6,8 of them vomiting, % 10 of them SAK, % 8,3 of them epidural bleeding, % 6,7 of them subdural bleeding % 5 of them fraktur were detected. When serum GFAP level measured; median of group BT (+) is 1,07 ng/ml, median of group BT (-) is 0,42 ng/ml and median of control group is 0,37 ng/ml, statistically among the groups significant difference was detected. When the binary comparisons measured; median of group BT (+) is higher than group BT (-) and control group, median of group BT (-) is higher than control group. This revealed a statistically significant differences among the groups. When serum UCH-L1 level measured, median of BT (+) is 0,40 ng/ml, median of group BT (-) is 0,39 ng/ml and median of control group is 0,35 ng/ml, among the groups significant difference was detected. When the binary comparisons measured; median of control group is lower than group BT (+) and group BT (-). This revealed a statistically significant differences among the groups. Level of serum GFAP was detected as 0,42 ng/ml in the first hour of trauma, 0,42 ng/ml in the second hour of trauma and 0,45 ng/ml in the third hour of trauma. Level of serum UCH-L1 was detected as 0,39 ng/ml in the first hour, 0,39 ng/ml in the second hour and 0,41 ng/ml in the third hour. After traumatic brain injury levels of serum GFAP and serum UCH-L1 taken in the first, second and third hour, significant difference was not detected. It is found that for the patients whose level of Glial Fibriler Asidik Protein is 1,56 or higher can be determined pathology with % 97,5 sipecifity but for the patients of UCH-L1 there is no such determined figure Conclusion: Values of serum GFAP and UCH-L1 for the minor head traumatic patients increases in first three hours of the trauma. Especially for the patients whose value GFAP is 1,56 or higher should be doubted by intracranial pathology and taken in brain tomography. However for the UCH-L1 it is not possible to say like this. But it is needed to make additional studies to support these obtained results. Key words: Head trauma, Tomography, GFAP, UCH-L1, Emergency.