GİRİŞ VE AMAÇ: Kuduz profilaksiyle önlenebilir bir hastalık olmasına rağmen, semptomlar başladıktan sonra %100 ölümle sonuçlanan bir enfeksiyon hastalığıdır. Kuduz aşısı yapılan kişilerde aşı yanıtını etkileyen birtakım faktörler bulunmaktadır. Antikor yanıtını etkileyen faktörlerin belirlenmesi oldukça önemlidir. Literatürde kuduz aşısına karşı gelişen antikor cevabında tetanoz aşılamasının etkisini araştıran sınırlı sayıda çalışmaya rastladık. Bu çalışmada eş zamanlı tetanoz aşısının kuduz aşısına karşı gelişen antikor yanıtına etkisini araştırmayı amaçladık. GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalışmada, Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniğine, 15.10.2012-12.06.2013 tarihlerinde kuduz riskli temas sonrası başvuran ve temas sonrası profilaksi verilen ardışık 80 hastanın retrospektif veri kayıtları analiz edildi. Olgular iki gruba ayrıldı. 37 tanesine salt kuduz profilaksisi (K grubu) verilmişken 43 tanesine ise hem kuduz hem de tetanoz profilaksisi (KT grubu) verilmişti. Hastalardan başvuru anında (0.günde) ve 21.günde alınmış olan serum örneklerindeki kuduz antikor seviyesi mikroelisa yöntemiyle kantitatif olarak ölçüldü. Her iki hasta grubunun kuduz antikor düzeyinin ortancası alındı ve istatistiksel olarak karşılaştırıldı. BULGULAR: Çalışmamızda, KT grubunun 21.gün kuduz antikor düzeyi ortancası 0.52 IU/ml, K grubununki ise 0.68 IU/ml idi. KT grubunun 21.gün kuduz antikor düzeyi ortancası K grubuna göre anlamlı oranda düşüktü (p: 0.0043). SONUÇ: Sınırlı sayıda olguyla yapılan bu çalışmada; eş zamanlı uygulanan tetanoz aşısı, kuduz antikor yanıtını olumsuz yönde etkilediği saptandı. Sonuçlarımızın daha fazla olgu içeren yeni çalışmalarla doğrulanması gerektiğini düşünüyoruz.
INTRODUCTION AND OBJECTIVE: Although rabies is a preventable disease by prophylaxis, it always goes through fatal after the appearance of symptoms. There are several factors affecting the immune response against rabies vaccination. Identification of the factors influencing antibody response is pivotal. In this study, we aimed to investigate the effect of simultaneous tetanus vaccination on the antibody response to rabies vaccination. MATERIAL AND METHOD: In this study, we retrospectively analyzed the data records of consecutive 80 patients who presented to Sakarya University Training and Research Hospital, Emergency Department after suspected rabies exposure and received postexposure prophylaxis between 15.10.2012 and 12.06.2013. Cases were divided into two groups. 37 patients were given only rabies prophylaxis (group K), whereas 43 patients were given rabies and tetanus propylaxis together (group KT). On the study day, rabies antibody level in sera of the patients was tested quantitatively by microelisa method. The median antibody levels of each group were measured and compared with each other statistically. RESULTS: In our study, the median rabies antibody level of group KT at 21st day was 0.52 IU/ml and the same for group K was 0.52 IU/ml. The median at 21st day was found to be statistically lower in group KT than in group K (p: 0.0043). CONCLUSION: In this study including limited number of cases; it was detected that simultaneous administration of tetanus vaccine inversely affected 21st day rabies antibody level. We think that, further studies including more cases are needed for the confirmation of our results.