Fazla kilolu ve obez çocuklarda demir ve lipit metabolizması arasındaki ilişki = The relationship between iron and lipid metabolism in overweight and obese children

Abstract

Giriş ve Amaç: Obezite, enerji dengesindeki bozulma sonucunda vücut yağ kitlesinde artışla karakterize kronik, inflamatuvar bir hastalıktır. Obezite prevelansının artma eğiliminde olması ve görülme yaşının giderek azalması, obezite ile ilişkili komplikasyonların sıklığını da artmıştır. Obezite, kardiyovasküler hastalık için bağımsız bir risk faktörü iken, dislipidemi gibi komorbiditelerin varlığı riski daha da artırmaktadır. Ayrıca obeziteye bağlı kronik inflamasyonun demir metabolizması üzerinden lipit dengesini olumsuz yönde etkilediği de gösterilmiştir. Hepsidin demir metabolizmasının merkezi düzenleyicilerindendir. Kronik inflamasyon sırasında artan hepsidin, barsak endotelinden demir emilimini engelleyerek retiküloendotelyal sistem hücrelerinde demir birikimine neden olur. Artan demir yükü inflamasyon ve oksidatif stres yoluyla lipit metabolizmasını olumsuz etkileyerek aterosklerotik plak gelişimine katkı sağlar. Bu çalışmanın amacı fazla kilolu ve obez çocuklarda kronik inflamasyonun demir ve lipit metabolizması üzerindeki etkisini araştırmak ve aralarındaki ilişkiyi belirleyebilmektir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Endokrinoloji ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniğine 01.08.2019 ile 03.11.2020 tarihleri arasında başvuran, 12-18 yaş arasında, 51 fazla kilolu, 61 obez ve 50 sağlıklı kontrol alınmıştır. Gruplar arasında sosyodemografik ve antropometrik özellikler, lipit profili, demir parametreleri, hsCRP, hepsidin ve sTfR düzeyleri incelenmiştir. Bulgular: Obez grupta diğer gruplara kıyasla daha düşük serum demiri, demir/hepsidin oranı ve daha yüksek TIBC değerleri bulunmuştur (p:0,03, p:0,014, p:0,02). Gruplar arasında hepsidin ve sTfR düzeylerinde arasında anlamlı fark bulunmamıştır (p:0,667, p:0,136). hsCRP düzeyi obez ve fazla kilolu grupta kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,01). Obez grupta 25 (%40)hasta, fazla kilolu grupta 13 (%25) hasta dislipidemik bulunmuştur. Obez grupta hepsidin ile total kolesterol ve LDL kolesterol arasında pozitif korelasyon (r:0,303 p:0,019, r:0,330 p:0,010), demir ve HDL arasında negatif korelasyon izlenmiştir (r:-0,258 p:0,049). Sonuç: Obez çocuklarda serum demir düzeyinin sağlıklı kontrollere göre daha düşük olduğu; bunun da demir eksikliği nedeniyle olmayıp kronik inflamasyondan kaynaklandığı düşünüldü. Çocukluk çağı obezitesindeki kronik inflamasyonun serum hepsidin seviyelerini artırmadığı ve bu yolla lipit metabolizmasını olumsuz etkilemediği söylenebilir. Anahtar Kelimeler: obezite, dislipidemi, demir, hepsidin

Introduction and Objective: Obesity is a chronic, inflammatory disease characterized by an increase in body fat mass as a result of impaired energy balance. The incidence of obesity-related complications has also increased as the prevalence of obesity tends to increase and the age of its incidence is gradually decreasing. While obesity is an independent risk factor for cardiovascular disease, the presence of comorbidities such as dyslipidemia further increases the risk. It has also been shown that chronic inflammation due to obesity negatively affects lipid balance through iron metabolism. Hepcidin is one of the central regulators of iron metabolism. Increased hepcidin during chronic inflammation causes iron accumulation in reticuloendothelial system cells by preventing iron absorption from the intestinal endothelium. Increased iron load contributes to the development of atherosclerotic plaque by adversely affecting lipid metabolism through inflammation and oxidative stress. The aim of this study is to research the effect of chronic inflammation on iron and lipid metabolism in overweight and obese children and to determine the relationship between them. Material and Method: The study included 51 overweight, 61 obese and 50 healthy controls, aged 12-18 years, who are admitted to the Sakarya University Medical Faculty Education and Research Hospital Pediatric Endocrinology and Pediatrics Outpatient Clinic between 01.08.2019 and 03.11.2020. Sociodemographic and anthropometric characteristics, lipid profile, iron parameters, hsCRP, hepcidin and sTfR levels are analyzed among the groups. Results: Lower serum iron, iron / hepcidin ratio and higher TIBC values are found in the obese group compared to the other groups (p: 0.03, p: 0.014, p: 0.02). There is no significant difference between the groups in hepcidin and sTfR levels (p: 0.667, p:0.136). The hsCRP level is found to be significantly higher in the obese and overweight group compared to the control group (p <0.01). 25 (40%) patients in the obese group and 13 (25%) patients in the overweight group are found to be dyslipidemic. In the obese group, there is a positive correlation between hepcidin and total cholesterol and LDL cholesterol (r: 0.303 p: 0.019, r: 0.330 p: 0.010), and a negative correlation between iron and HDL (r: -0.258 p: 0.049). Conclusion: Serum iron levels are lower in obese children than healthy controls; this is considered to be due to chronic inflammation, not to iron deficiency. It can be said that chronic inflammation in childhood obesity does not increase serum hepcidin levels and thus does not adversely affect lipid metabolism.