Postspinal baş ağrısı tedavisinde sfenopalatin gangliyon bloğunun etkinliği = Effectiveness of sphenopalatine ganglion block on postdural puncture headache treatment

Abstract

AMAÇ: Spinal anestezinin komplikasyonlarından biri olan post spinal baş ağrısı (PSBA), hastaların hayat kalitelerini olumsuz etkileyen, geç mobilizasyon ve uzamış hastanede kalım süresine sebep olan ve tedavi edilmediğinde katastrofik sonuçlar doğurabilen bir durumdur. Son yıllarda literatüre giren sfenopalatin gangliyon bloğu (SGB) ise minimal invaziv, kolay ve güvenli bir tedavi alternatifi oluşturmuştur. Çalışmamızda konservatif tedaviye ek olarak uygulanan topikal SGB'nin PSBA tedavisinde etkinliğini değerlendirmeyi amaçladık. METOD: Etik kurul onayı alındıktan sonra, postspinal baş ağrısı (PSBA) tanısı alan hastaların dosyaları tarandı. Çalışmaya dahil edilen hastalar 2 gruba ayrıldı. Sadece konservatif tedavi uygulanan hasta grubu Grup K olarak, konservatif tedavi başlangıcında ek olarak sfenopalatin gangliyon bloğu (SGB) uygulanan hasta grubu ise Grup S olarak adlandırıldı. Hastaların baş ağrıları VAS değerleri ile tedavinin 1,3,12 ve 24. saatlerde supin ve dik pozisyonda olmak üzere kaydedildi. Tedavi başarı kriteri tedavinin 24. saatinde dik pozisyonda baş ağrısı şiddetinin VAS=3 ve altı olması olarak kabul edildi. BULGULAR: Bu çalışmaya, kriterlere uyan Grup K'da 68 ve Grup S'de 42 olmak üzere toplam 110 hasta dahil edildi. İki grup arasında yaş, cinsiyet, uygulanan cerrahi tipi, kullanılan spinal iğne türleri ve baş ağrısına eşlik eden ek semptomlar açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu (p<0,05). Hastaların dik pozisyondaki baş ağrıları incelendiğinde Grup S'de 1, 3, 12 ve 24. saatteki VAS değerleri Grup K'nın aynı saatlerdeki değerlerine göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulundu (p<0,001). Hastaların 24 saatlik takipleri sonunda Grup S'deki 42 hastanın 38'inde (%90,5), Grup K'daki 68 hastanın ise 46'sında (%67,6) başarılı tedavi sağlandı. Tedavi başarısı açısından gruplar karşılaştırıldığında Grup S lehine istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark bulundu (p<0,05). SONUÇ: PSBA tedavisinde konservatif tedaviye ek olarak SGB uygulandığında, sadece konservatif tedaviye göre daha büyük oranda hastada ve daha erken analjezi sağlandığını tespit ettik . Sonuç olarak minimal invazif, uygulaması kolay ve güvenli bir yöntem olan topikal SGB uygulamasının konservatif tedaviye eklendiğinde PSBA hastalarında daha hızlı ve etkin bir tedavi sağladığı, dolayısıyla da erken mobilizasyon ve taburculuk imkânı oluşturabileceği, invaziv bir işlem olan ve ciddi komplikasyonlara neden olabilen EKY işlemine ihtiyacı azaltabileceği kanısına vardık. Anahtar kelimeler: Analjezi, konservatif tedavi, postspinal baş ağrısı, sfenopalatin gangliyon bloğu, spinal anestezi.

AIM: Postdural puncture headache (PDPH), which is one of the complications of spinal anesthesia, is a condition that negatively affects the quality of life of patients, causes late mobilization and prolonged hospital stay and may cause catastrophic outcomes when not treated. Sphenopalatine ganglion block (SGB), which has taken its place in the literature in recent years, has created a minimally invasive, easy and safe treatment alternative. We aimed to evaluate the effectiveness of topical SGB on PSBA treatment. METHOD: After the approval of the ethics committee, the files of PSBA patients were scanned. The patients included in the study were divided into 2 groups. The group that given only conservative treatment was named as Group K, and the group of patients who had additionally applied sphenopalatine ganglion block at the beginning of conservative treatment (SGB) was named as Group S. Headache severity was measured with VAS (Visual Analogue Score). Headaches of the patients were recorded with VAS values at the 1st,3rd, 12th and 24th hours of the treatment, in the supine and upright position. The treatment success criterion was accepted as the severity of headache in the upright position at the 24th hour of the treatment, VAS= 3 and below. RESULTS: A total of 110 patients, 68 in Group K and 42 in Group S, who met the criteria, were included in this study. There was no statistically significant difference between the two groups in terms of age, gender, type of surgery applied, types of spinal needle used, and additional symptoms accompanying headache (p <0.05). The VAS values in upright position at 1st, 3rd,12th and 24th hours in Group S were found to be statistically significantly lower comparing to Group K (p <0.001). At the end of 24-hour follow-up the patients, 38 (90.5%) of 42 patients in Group S and 46 (67.6%) of 68 patients in Gruop K were succesfully treated . When the groups were compared in terms of treatment success, a statistically significant difference was found in favor of Group S (p <0.05). CONCLUSION: In the treatment of PSBA, we found that earlier analgesia is provided for a greater proportion of patients when SGB is applied in addition to conservative treatment. We came to a conclusion that, when topical SGB application, which is a minimally invasive, easy and safe method, is added to conservative treatment it provides a faster and more effective treatment for PDPH patients, thus it can reduce the need for epidural blood patch, which is an invasive procedure and can cause serious complications. Keywords: Analgesia, conservative treatment, postdural puncture headache, spinal anesthesia, sphenopalatine ganglion block.