Toplu taşımada işletme planlaması ve optimizasyonu, işletmecinin elinde bulunan kaynakları en verimli bir şekilde kullanılmasını sağlar. Toplu taşıma işletmecisinin en önem kaynakları işletme personelleri ve toplu taşıma araçlarıdır. Toplu taşımada işletme planlaması ve optimizasyonu ile yolcu memnuniyeti, işletme personeli memnuniyeti, personel tasarrufu ve araç tasarrufu sağlanır. Bu çalışmada, Sakarya Büyükşehir Belediyesi Toplu Taşın İdaresi tarafından işletilen otobüs toplu taşın sisteminin işletme planlaması ve optimizasyonu çalışmaları yapılmıştır. Bu amaçla Sakarya toplu taşın sisteminin durakları, yol ağları, hatları, işletme verileri ve çalışma kuralları IVU.Plan programında tanımlanmış ve optimizasyon analizleri yapılmıştır. IVU.Plan, IVU Traffic Technologies AG tarafından lastik tekerlekli ve raylı sistemler için geliştirilmiş bir kaynak planlama yazılımıdır. Sakarya ili için yapılan işletme planlaması ve optimizasyon analizlerde mevcuttaki duruma göre daha az işletme personeli ve toplu taşın aracı ile seferlerin gerçekleştirilebileceği tespit edilmiş ve %4,1 ile %5,6 oranlarında bir tasarruf sağlanmıştır. Bu çalışmada ayrıca IVU.Plan analizlerinin algoritmalarına benzer yöneylem araştırması teknikleri ile de analizler yapılmış ve Sakarya ili toplu taşın sistemi için değerlendirmeler yapılmıştır.
The operational planning and optimization ensured that the resources of the operator are used in the most efficient way. The most important resources of the public transport operator are the operating personnel and public transportation vehicles. With the operational planning and optimization, passenger satisfaction, operating personnel satisfaction, personnel savings and vehicle savings are achieved. In this study, the operational planning and optimization studies of the bus public transport system operated by Sakarya Metropolitan Municipality Public Transport Administration have been carried out. For this purpose, the Sakarya public transport system's road network, lines, stops, operational characteristics and operation rule-sets were defined in the IVU.Plan program and the optimization analyses were performed. IVU.Plan is a resource planning software developed by IVU Traffic Technologies AG for bus and rail systems. According to the operational planning and optimisation analyses made for Sakarya province, it was determined that the trips could be carried out with less operating personnel and public transportation vehicles compared to the current situation, and a saving between 4,1% and 5,6% was achieved. In this study, some analyses were performed with the operational research techniques similar to the algorithms of IVU.Plan analysis and consequently some evaluations were made for the public transport system of Sakarya.