Bu çalışmada, biyolojik olarak aktif olduğu bilinen doğal fenolik bileşik olan eugenolden yola çıkılarak yedi adet yeni ß-amino alkolün sentezi tasarlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Sentezlenen bileşikler (2a-f) %54 den %81' e değişen verim aralığında elde edilmiştir. Molekül yapıları 1H NMR ve 13C NMR spektrumları ile belirlenmiştir. Ayrıca bu maddelerin asetilkolinesteraz (AChE), alfa-glukosidaz (α-Gly), insan karbonik anhidraz I (hCAI) ve insan karbonik anhidraz II (hCAII) enzimleri üzerindeki inhibisyon etkileri araştırılmıştır. Bütün bileşiklerin denenen mevcut inhibitörlere kıyasla daha iyi inhibe etme kapasitesine sahip oldukları görülmüştür. Bunlar arasında AChE enzimine karşı en iyi inhibitör olan ise 2b bileşiğidir (Ki 62.08±11.67 ve IC50 90.33), α-Gly için ise en yüksek etkiyi 2c bileşiği göstermiştir (Ki 0.33±0.08ve IC50 0.28). hCAI ve hCAII enzimlerine karşı en iyi inhibitör ise 2f bileşiğidir. hCAI ve hCAII için sırasıyla Ki değeri 9.68±1.32 ve 11.46±2.64 ve IC50 değeri 7.37 ve 8.26 olarak ölçülmüştür. Anahtar kelimeler: eugenol, propanol amin, β-amino alkoller, epoksit, enzim inhibisyonu
In this study, the synthesis of seven new ß-amino alcohols was designed and performed by starting from eugenol, a natural phenolic compound known to be biologically active. The synthesized compounds (2a-f) were obtained in yields ranging from 54 to 81%. Molecule structures were determined with 1H NMR and 13C NMR spectroscopies. In addition, the inhibitory effects of these substances on acetylcholinesterase (AChE), alpha-glucosidase (α-Gly), human carbonic anhydrase I (hCAI) and human carbonic anhydrase II (hCAII) enzymes have been investigated. It has been seen that all compounds have a better ability to inhibit compared to existing tried inhibitors. Among these, the best inhibitor against AChE enzyme is 2b (Ki 62.08 ± 11.67 and IC50 90.33), and against α-Gly, 2c showed the highest effect (Ki 0.33 ± 0.08 and IC50 0.28). The best inhibitor against hCAI and hCAII enzymes is 2f compound. For hCAI and hCAII, Ki value was measured as 9.68 ± 1.32 and 11.46 ± 2.64 and IC50 values as 7.37 and 8.26, respectively. Keywords: eugenol, propanol amine, β-amino alcohols, epoxide, enzyme inhibition