Savunma sanayinde dijitalleşmenin kurumsal niteliklere etkisinin yapay zeka yöntemleri ile öngörülmesi: Sakarya ili örneği

Abstract

Geçmekte olduğumuz son 10 yıl içerisinde dünya genelinde yaşanmakta olan teknolojik devrimin özünü dijitalleşme oluşturmaktadır. Bir sanayi kuruluşu açısından gelecekteki konumunu belirleyebilmek, hangi alanlarda ne tür çalışmaları hangi düzeyde yapabileceğini öngörebilmek dijitalleşme kavramının da temel özelliklerini oluşturmaktadır. Bu süreçte bilgi çağının en temel gereksinimi olan güncelleşme ve yenileşmeyi, Endüstri 4.0 ve Nesnelerin İnterneti kavramları içerisinde yapay zeka uygulamaları ile desteklemek kaçınılmaz olmaktadır. Özellikle de ülkelerin geleceğini belirlemede en önemli etkenlerden bir tanesi olan savunma sanayinin bu süreçlerden ne düzeyde etkileneceği çok önemlidir. Ülkemizde çeşitli alanlarda faaliyet göstermekte olan savunma ve havacılık kümelenmeleri bulunmaktadır. Bu tez çalışması ile ülkemizin bir bölgesinde yıllardır faaliyet göstermekte olan bir kümelenmenin sahip olduğu üretim yöntemi ve nihai ürünlerine bağlı olarak bir başka bölgede halihazırda faaliyette bulunmakta olan bir imalat sanayi üzerinde model oluşturup oluşturamayacağı dijital dönüşüm ve yapay zeka kapsamında 107 soruluk bir anket hazırlanıp uygulanmış ve istatistiksel yöntemlerden bağımsız grup t testi, yapay zeka yöntemlerinden bulanık mantık ve yapay sinir ağları yöntemleri kullanılarak sonuçlar incelenmiştir. Ankara OSTİM bünyesinde resmi olarak teşkil edilmiş Savunma ve Havacılık Kümesi (OSSA)'dan 42 ve Sakarya Sanayi ve Ticaret Odası'na bağlı 59 kurumdan anketlere geri dönüş sağlanmıştır. Yapılan incelemede; dijital dönüşüm süreçlerine bağlı olarak hesaplanan endüstriyel indeks değerleri arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı sonucu ile beraber, bulanık mantık uygulamasında genel kurallara bağlı olarak elde edilen sonuçların yapay sinir ağlarında eğitilebilmesinin %93,66, Bulanık mantık uygulamasında Sakarya Ticaret ve Sanayi Odasına bağlı kurumların elde edilen puanlarının yapay sinir ağlarında eğitilebilmesinin %91,157, Bulanık mantık uygulamasında OSTİM-OSSA'ya bağlı kurumların elde edilen puanlarının yapay sinir ağlarında eğitilebilmesi %87,172 oranlarında olduğu görülmüştür. Oluşturulan kural tabanlı bulanık mantık uygulaması ve buradan elden sonuçların yapay sinir ağlarındaki eğitilebilirliğinin %85'in üzerinde olması istatistiksel olarak doğru sonuçlar elde edilebildiğini doğrulamaktadır. Araştırma kapsamında oluşturulmuş olan anket ve elde edilen sonuçlar ülke genelinde sanayi bakanlığı, üniversiteler ve diğer kamu ya da özel kuruluşlarda ilgili alanlarda çalışma yapacak olan araştırmacılara yol gösterici niteliktedir.

Digitalization constitutes the essence of the technological revolution that has been taking place throughout the world in the last 10 years. Being able to determine its future position in terms of an industrial establishment and to predict what kind of studies in which fields and at what level constitute the basic features of the concept of digitalization. In this process, it is inevitable to support the updating and innovation, which are the most basic requirements of the information age, with artificial intelligence applications within the concepts of Industry 4.0 and Internet of Things. In particular, it is very important to what extent the defense industry, which is one of the most important factors in determining the future of countries, will be affected by these processes. There are defense and aviation clusters operating in various fields in our country. With this thesis study, a questionnaire with 107 questions was prepared and applied within the scope of digital transformation and artificial intelligence, whether a cluster that has been operating in a region of our country for years can form a model on a manufacturing industry already operating in another region depending on its production method and its final products. The results were analyzed using independent t test analysis, fuzzy logic and artificial neural network methods from artificial intelligence methods. Feedback was provided from 42 institutions from the Defense and Aviation Cluster (OSSA), which was officially established within Ankara OSTİM, and 59 institutions affiliated to Sakarya Chamber of Industry and Commerce. In the examination made; With the result that there is no statistically significant difference between the industrial index values calculated depending on the digital transformation processes, 93.66% of the results obtained in the fuzzy logic application depending on the general rules can be trained in artificial neural networks, and the institutions affiliated to the Sakarya Chamber of Commerce and Industry are It was observed that the scores obtained were 91.157% for training in artificial neural networks, and 87.172% for institutions affiliated to OSTİM-OSSA in fuzzy logic application. The rule-based fuzzy logic application created and the trainability of the results in artificial neural networks above 85% confirms that statistically correct results can be obtained. The survey and the results obtained within the scope of the research are guiding researchers who will work in related fields in the ministry of industry, universities and other public or private organizations throughout the country.