Yeşil insan kaynakları yönetimi sistemine ilişkin kritik başarı faktörlerinin DEMATEL yöntemiyle analizi

Abstract

Yeşil İnsan Kaynakları Yönetimi kavramı çevreci çalışan davranışı geliştirmek ve işletme çevre performansının artırılmasında literatürde kullanılmaktadır. Kavram ile ilgili yapılan çalışmalar durum tespiti ve ilişkisel istatistik testler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bunun yanında, Yeşil İnsan Kaynakları Yönetimi sistemi uygulanması için kritik başarı faktörlerinin bilinmesi önem arz etmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; "Yeşil İnsan Kaynakları Yönetimi" sisteminin kritik başarı faktörlerinin analizi ve değerlendirilmesidir. Yeşil İnsan Kaynakları Yönetimi sistemi mikro perspektifli "Yetenek-Motivasyon-Fırsat" teorisi altında incelenmiştir. Yapılan literatür taraması sonucu, Yeşil İnsan Kaynakları Yönetimi sistemi faktörleri; "Yeşil İşe Alım", "Yeşil Eğitim ve Geliştirme", Yeşil Performans Değerlendirme", "Yeşil Ödül Yönetimi", "Yeşil Çalışan Katılımı" ve "Yeşil Örgüt Kültürü" olarak belirlenmiştir. Çalışmanın örneklem grubu, çevre mühendisliği geçmişine sahip sekiz insan kaynakları yönetimi departmanı yöneticisidir. Örneklem grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Kritik başarı faktörlerinin değerlendirilmesinde, literatür incelemesi sonrası oluşturulan ikili karşılaştırma esasına dayalı soru formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde, Excel programı yardımıyla çoklu karar verme tekniklerinden DEMATEL(The Decision Making Trial And Evaulation Laboratory) yöntemi kullanılmıştır. Yapılan değerlendirme sonucu, "Yeşil İnsan Kaynakları Yönetimi" sisteminin kritik başarı faktörlerinin, "Yeşil Örgüt Kültürü", "Yeşil Çalışan Katılımı" ve "Yeşil Eğitim ve Geliştirme" faktörleri olduğu saptanmıştır. Yapılan analizlerde faktörlerin alt kriterlerinin faktör ağırlıklarına bağlı önem sırası ve faktörlerin birbirini etkileme dereceleri belirlenmiştir.

The Green Human Resource Management term is used in the literature to develop eco-friendly employee behaviour and to increase business' environmental performance. Studies on the Green HRM term concentrate on case studies and relatinonal statistical tests. It is vital to know the critical success factors required that for implementing Green Human Resource Management system. The aim of this study is to analyze and evaluate the critical success factors of the "Green Human Resources Management" system. The Green Human Resources Management system has been examined under the "Ability-Motivation-Opportunity" theory. As a result of the literature review, Green Human Resources Management system factors were determined as "Green Recruitment", "Green Training and Development", "Green Performance Evaluation" , "Green Award Management ", "Green Employee Participation" and "Green Organization Culture". The sample group of the study is eight human resource management department managers with an environmental engineering background. Purposive sampling method was used to determine the sample group. In the evaluation of critical success factors, a questionnaire form based on paired comparison created after literature review was used. DEMATEL (The Decision Making Trial And Evaulation Laboratory) method, one of the multiple decision making techniques with the help of the Excel program, was used to evaluate the data obtained in the study. As a result of the analyze, it has been determined that the critical success factors of the "Green Human Resources Management" system are the "Green Organization Culture", "Green Employee Participation" and "Green Education and Development". In the analyzes, the order of importance of the sub criteria of the factors depending on the factor weights and the degree to which the factors affect each other were determined.