Döviz Kuru Dalgalanmalarının Pay Senedi Piyasasına Etkisi: Markov Swıtchıng Model Uygulaması

Abstract

Ülkelerin piyasaları ve başka ülke paraları karşısında ülke paralarının durumu yatırımcıların ülke ekonomisi hakkında bilgi edinebileceği göstergelerdendir. Finansal piyasaların gelişmiş olması ülke ekonomisine olan güvenin artmasını sağlayan bir unsurdur. Piyasaların birçok sektörden firmayı barındırıyor olması, yatırımcıların beklentileri ve yabancı yatırımcıyı çekme potansiyeli pay piyasalarının döviz kuru gibi makroekonomik göstergelerden etkilenmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada ABD döviz kurundaki değişimlerin yirmi üç gelişmekte olan pay piyasasına etkisi ve dalgalanma rejimleri incelenmektedir. Bu amaçla dalgalanma dönemlerini tespit etmekte kullanılan Markov Rejim Değişimli Vektör Otoregresif Modeli (MS-VAR) kullanılmıştır. Bu yöntem ile dalgalanma rejimleri, rejimler arasındaki geçiş olasılıkları, rejimde kalma süreleri tespit edilmiştir. Analizde öncelikle serilerin durağan olup olmadıkları tespit edilmiş, sonra doğrusal model uygulanmıştır. Doğrusal Modele göre MS-VAR Modelin açıklayıcılığının daha iyi olup olmadığını tespit etmek adına model seçim kriterleri üzerine karşılaştırma yapılmıştır. Araştırma kapsamındaki üleklerin tamamı için MS-VAR Modelin değişkenler arası etkiyi daha iyi açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Pakistan ve Katar, pay piyasalarındaki veri eksikliği sebebiyle analize dahil edilememiştir. Döviz kuru ve Suudi Arabistan pay piyasası arasında ilişki saptanamadığından analiz yapılamamıştır. Analiz edilen üç ülkede (Kolombiya, Meksika, Mısır) üç rejim tespit edilmiş, diğer ülkelerde iki rejim tespit edilmiştir. On ülkede birinci rejimin "genişleme rejimi" ikinci rejimin "durgunluk dönemi" olduğu görülmektedir. Yedi ülkede ikinci rejimin "genişleme dönemi" olduğu görülmektedir. Bu yedi ülkeden beş ülkede birinci rejimin "durgunluk dönemi", iki ülkede "daralma dönemi" olduğu tespit edilmiştir. Üç rejimli ülkelerde iki ülkenin üçüncü dönemi genişleme dönemidir. Rejim değişikliklerinin tarihleri incelendiğinde, ülkelerde farklı tarihler ve farklı sebeplerle rejim değişimleri gözlendiği belirlenmiştir.

The situation of the country's currencies against the markets of the countries and the money of other countries is one of the indicators that investors can obtain information about the country's economy. The fact that financial markets are developed is a factor that increases confidence in the country's economy. The fact that the markets contain companies from many sectors, investors' expectations and the potential to attract foreign investors cause it to be affected by macroeconomic indicators such as the exchange rate. This study examines the effects of changes in the US exchange rate on twenty-three emerging stock markets and fluctuation regimes. Daily data from April 2015 to December 2019 were used as the data set. For this purpose, Markov Regime Variation Vector Autoregressive Model (MS-VAR), which is used to detect fluctuation periods, was used. With this method, fluctuation regimes, transition probabilities between regimes, and residence times in the regime were determined. The analysis determined whether the series were stationary or not, and then the linear model was applied. As stated in the literature, made a comparison to determine whether the MS-VAR Model's explanatory power was better than the Linear Model. For each country, the MS-VAR Model was found to explain the effect between variables better. Pakistan and Qatar did not include in the analysis due to the lack of data on the equity markets. The research could not be made because the relationship between the exchange rate and the Saudi Arabian share market could not be determined. Three regimes were identified for three countries (Colombia, Mexico, Egypt), and two regimes were identified in other countries. In ten countries, it is seen that the first regime is the "expansion regime" and the second regime is the "moderate growth period". In seven countries, the second regime appears to be "expansion period". It has been determined that the first regime has a "moderate growth period" in five of these seven countries, and a "depression period" in two countries. In the three-regime countries, the third period of the two countries is the "expansion period". When the dates of the regime changes were examined, it was determined that regime changes were observed in different countries for different dates and different reasons.