Trafik kaza analizinde iş zekâsı tabanlı bir model önerisi

Abstract

Trafik kazaları tüm Dünya'da olduğu gibi ülkemizde de toplumun en önemli sorunlarından biridir. Ülkemizde yük ve yolcu taşımacılığının büyük bir çoğunluğunun karayolları üzerinden gerçekleştirilmesi, yollarımızın bu taşıma yoğunluğunu kaldıracak altyapıya sahip olmaması ve toplumsal olarak trafik kültürümüzün gelişmiş ülkelerin seviyesinde olmaması gibi nedenlerle karayolu trafik kazalarının analizi her geçen gün önem kazanmaktadır. Bu noktada analizleri gerçekleştirecek olan kurum yada kuruluşlara entegre bir sistem sunulursa kazaların gerçek nedenleri doğru tespit edilebilir ve önleyici tedbirler alınarak yeni politikalar geliştirilebilir. Bu çalışma, Türkiye'de karayolu trafik güvenliği konusunda paydaş olan kurumların ortak olarak faydalanabileceği, bir iş zekâsı sistemi üzerine kurulu çok boyutlu analiz ve dinamik raporlama sistemi kurulmasının gerekliliğini ve uygulanabilirliğini göstermek amacıyla tasarlanmıştır. Bu modelde önerilen sistemin gerçekleştirilmesi için çok boyutlu modele dayalı bir veri ambarı yapısı üzerine kurulu OLAP teknolojisi kullanılmıştır. Microsoft Sql Server Integration Services (SSIS) ile çekme-dönüştürme-yükleme sürecinden geçirilen operasyonel veriler, veri ambarında saklanacak yapıya dönüştürülerek mevcut hatalarından arındırılmıştır. Böylelikle kaliteli veriler veri ambarına aktarılmıştır. Bu çalışmada teknik ekip eksikliği ve zaman kısıtından dolayı Microsoft Sql Server Analysis Services (SSAS) aracı ile çok boyutlu küplerin nasıl oluşturulabileceği ve verilerin nasıl modellenmesi gerektiği adımları sınırlı olarak anlatılmıştır. Prototip olarak geliştirilen sistem için analiz kısmında iş zekâsı aracı olan Microsoft Power BI Desktop kullanılarak veri modellemesi yapılmıştır. Analiz kısmında ise Sakarya ili polis bölgesinde 2013 ile 2019 yılları arasında meydana gelen ölümlü ve yaralanmalı karayolu trafik kaza verileri prototip sistem aracılığıyla çevresel faktörlere, karayolu geometrik özelliklerine ve sürücü özelliklerine göre analiz edilmiştir. Kazaya karışan araç türlerine göre (ağır taşıt, ticari taşıt, otomobil, motosiklet ve bisiklet) hazırlanan detaylı analizler Microsoft Power BI Desktop uygulaması ile görselleştirilmiştir. Ayrıca dijital harita üzerinde aynı yıl içerisinde aynı kaza oluş türünden üç veya daha fazla tekrar eden noktalar belirlenerek bu noktalarda neler yapılabileceğinden bahsedilmiştir.

Traffic accidents are one of the most important problems of the society in our country as in the whole world. The analysis of road traffic accidents gains importance day by day due to reasons such as the fact that the majority of freight and passenger transportation in our country is carried out on highways, our roads do not have the infrastructure to handle this transportation density, and our traffic culture is not at the level of developed countries. At this point, if an integrated system is offered to the institutions or organizations that will carry out the analyzes, the real causes of the accidents can be determined correctly and new policies can be developed by taking preventive measures. In this study, the stakeholders in road traffic safety partner institutions in Turkey can benefit a business intelligence system built on dynamic multi-dimensional analysis and reporting system is designed to demonstrate the necessity and feasibility of the establishment. In order to realize the proposed system in this model, OLAP technology based on a multi-dimensional model based data warehouse structure was used. With Microsoft Sql Server Integration Services (SSIS), operational data passed through the pull-transform-load process, transformed into a structure to be stored in the data warehouse and cleared of existing errors. Thus, quality data was transferred to the data warehouse. In this study, due to lack of technical team and time constraints, how to create multidimensional cubes with Microsoft SQL Server Analysis Services (SSAS) tool and how to model the data are explained in a limited way. In the analysis section, Microsoft Power BI Desktop which is a business intelligence tool is used for data modeling at the system developed as a prototype. In the analysis part, the road traffic accident data with fatalities and injuries that occurred between 2013 and 2019 in the Sakarya province police region were analyzed according to environmental factors, road geometric characteristics and driver characteristics through the prototype system. Detailed analyzes prepared according to the types of vehicles involved in the accident (heavy vehicle, commercial vehicle, automobile, motorcycle and bicycle) were visualized with the Microsoft Power BI Desktop application. In addition, three or more repeating points of the same accident occurrence type were determined on the digital map in the same year and what could be done at these points was mentioned.