1948 Arap-İsrail savaşı : tarafların askeri gücü üzerine bir araştırma =1948 Arab-Israeli war : a study of the military power of the parties

Abstract

Bu çalışmada İsrail’in kurulmasını sağlayan faktörlerin açıklanarak, Arap ülkelerinin askeri gücünün oluşumu ve 1948 Arap İsrail Savaşına etkilerini açıklamak amaçlanmıştır. Amaca uygun şekilde, çalışma üç ana bölümde hazırlanmıştır. İlk bölümde tarih içerisinde Filistin’e gerçekleştirilen Yahudi göçlerinden bahsedilerek, siyonizm ve siyonist hareketin doğuşu açıklanmıştır. Ardından Filistin’de İngiliz manda yönetiminin önünü açan 1917 yılındaki İngiltere Dışişleri bakanı Arthur James Balfour’un Deklerasyonu’na yer verilerek, deklerasyona karşı Filistinlilerin verdiği tepkiler ve 1922-1939 yılları arasında Filisnt İngiliz manda yönetimi uygulamaları ve bu dönemde yaşanan olaylara açıklık getirilmiştir. Ayrıca bu bölümde Filistin’de kurulan direniş örgütlerinden bahsedilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde 1936 yılında gerçekleşen İngiliz manda yönetimine karşı Filistin-Arap ayaklanmasına ve II. Dünya Savaşı sürecinde Filistin sorununa dünya ülkelerinin bakışına yer verilmiştir. Ayrıca bu süreçte kurulan Yahudi çeteleri ve faaliyetlerinden bahsedilmiştir. Çalışmanın üçüncü ve son planında İsrail Devleti’nin kurulmasının resmi olarak önünü açan 1947 yılındaki İngiliz taksim planından bahsedilerek İsrail Devleti’nin kuruluşu açıklanmıştır. İsrail Devleti’nin kuruluşunun ardından İsrail ile Araplar arasında yaşanan 1948 Birinci Arap-İsrail Savaşı neden ve sonuçları ile yeralmıştır. Sonuç olarak Arap Kudüs Büyük Müftüsü (Arap Filistinlilerin dini lideri) liderliğindeki Filistinliler ve Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Suudi Arabistan güçlerinden oluşan Arap ülkelerinin askeri güçleri; yeni kurulan İsrail Devleti’ne karşı, aralarındaki siyasi rekabet, birlikte hareket edememe, tutarsızlık vb. nedenlerden dolayı başarı gösterememişlerdir. İsrail savaşı kazanmış ve hatta topraklarını genişletmiştir. Filistin'de savaştan sonra neredeyse hiç toprak kalmamıştır. Yaklaşık yarım milyon Filistinli korkudan kaçmış veya savaş sırasında İsrail tarafından ele geçirilen topraklardan çıkmaya zorlanmıştır.