TURNER’İN YÜCE ESTETİĞİ:EDMUND BURKE ÜZERİNDEN BİR OKUMA

Abstract

Yüce (sublime) kavramı, MS. I. Yüzyıl Longinus’tan günümüze güzel ile tanımlanması yetersiz kalınan, kolay ifade edilemeyen, acı, korku ve coşkunluğun bir arada yaşandığı eserleri tanımlamak için kullanılmıştır. 18. yüzyıl ve sonrasında İngiliz estetiğinin temellerini oluşturan bu kavram, birçok romantik sanatçı gibi Turner’i özellikle son dönem çalışmalarında onu soyut resmin sınırlarına götürecek kadar etkilemiştir. Turner’in yüce estetiği, manzara resmini klasik doğa resmi biçiminden çıkartıp, kendi iç dünyasını ve dünya görüşünü yansıtabileceği bir araç konumuna getirmiştir. Felsefi ve kuramsal temellendirmelere dayandırdığı bu manzara resimleri, modern dönem sanat dünyasında da birçok anlamda esin kaynağı olmuştur. Bu çalışmada amaçlanan 18. yüzyılda yaşamış Edmund Burke’nin “Yüce ve Güzel Kavramlarımızın Kaynağı Hakkında Felsefi Bir Soruşturma” adlı kitabında yer alan “yüce” üzerinden Turner’in eserlerinin çözümlemesini yapmak ve yüce estetiği üzerine tespitlerde bulunmaktır.