ÖZET Anahtar kelimeler: TZÜ, AÜP, Oto çekiş, Takipsizlik, MRP, Kanban, Benzetim TZÜ ve MRP II sadece stoklardaki değişimin dengelenmesi değil, aynı zamanda işletme kültürünün de değişimini öngörmektedir. Bu tez çalışmasında, günümüzün rekabet şartlarına uyum sağlamak isteğinde olan tüm İşletmelere yol gösterici olması için, MRP II ve TZÜ üretim sistemlerinin uygulama aşamaları ve uygulamada karşılaşılan temel sorunlar baz alınmıştır. Bugün, Endüstride verimliliğin artması; insan gücü, materyal ve donatım araçları gibi üretim öğelerinin olanağına göre en verimli biçimde kullanılmaları için yapılan; planlama, izleme, kontrol, ısmarlama, stoklama, ve alım çalışmaları, üretim planlaması ve kontrolü işlevinin kapsamına girmektedir. Çağdaş endüstride üretim olanaklarından her zaman daha çoğu beklenilmekte üretimi arttırma yolunda büyük çabalar harcanmaktadır. Bu nedenle, işletmeler için MRP II' nin üretim pl anlam asındaki kontrolü ve işlevi gün geçtikçe artmaktadır. TZÜ sistemi üretilecek mamullerle ilgili üretim işlemlerini ve üretimi, istenilen miktarda, istenilen kalitede ve İstenilen zamanda üretmeyi sağlayan bir sistem olup, büyük bir organizasyon disiplini çerçevesinde çalışmayı esas alır. Tez çalışmasının ilk bölümünde, MRP II sistemi tanıtılarak, işletmelere detaylı MRP II sisteminin kuruluş aşamaları esnasında yapılan maliyet-fayda analizleri, fonksiyonel, modüler sıralama kaynak atama analizleri, sorumlulukların belirlenmesi, proje yönetimi ve izlenilmesi incelenmiştir. Daha sonra küçük işletmelerde kendimizin uygulayabileceği basit MİP sistemi kurulmuş ve böyle bir sistemin bize kazandırdığı artı ve eksiler açıklanmıştır. İkinci bölümde TZÜ sisteminin temel yapısı olan, itme-çekme ve kanban tanımlanarak, tek ve çift kartlı kanban akışlarına değinilmiştir. Üçüncü bölümde itme ve çekme sisteminin işletme içindeki örnek uygulaması ile ilgili benzetim modeli kurulmuştur. Benzetimde üç iş merkezi temel alınarak parçaların toplam döngü süresi, proses içi envanter, makine hazırlık süreleri değerleri itme ve çekme sistemleri için ayrı ayrı denenerek ölçülmüş ve sonuçları raporlanmıştır. Dördüncü bölümde MİP ve TZÜ sisteminin birbirine adapte edilebilmesi için üç adımlı temel yapı kurularak, stoklarda oto çekiş, takipsizlik kavramları açıklanmış ve uygulanabilirliği İncelenmiştir. Beşinci bölümde MRP II bilgisayar paketinin, örnek bir işletmedeki uygulama aşamaları incelenerek tüm adımlan açıklanmıştır. (Satın Alma, Satış, Ana Üretim Planı, Malzeme İhtiyacı, İş Emirleri, Ürün Ağacı, Ambar Stok Kayıt, Rotalar ve Üretim Merkezleri modülleri) Son bölümde, MRP II sisteminin uygulanması aşamasında, işletme içinde karşılaşılan sorunlar tartışılmıştır. Sonuçta, mevcut hazır MRP paketleri işletme ihtiyaçlarına cevap vermeyebilir. Önemli olan nokta, işletmelerin kendilerine en uygun sistemi kurabilmek için ihtiyaçlarını tam belirlemeleri, çalışmalarım bu doğrultuda planlı ve programlı bir şekilde yürütmeleridir. İşletmeler ancak bu şekilde hedefledikleri noktaya varacaklardır. xi
MRP II and JIT SUMMARY Keywords: JIT, MPS, Back flush, Phantom, MRP, Kanban, Simulation In order to be more competitive today's business environment, companies are striving to increase worker productivity, eliminate waste from their operations, reduce inventory stock and respond faster end more efficiently to meet customer expectations. To attain these objectives, many firms are considering substantive changes in the way they manage their manufacturing operations. MRP is an information system used to plan and control all manufacturing activities within the organization. It consist of data and procedures in which demands for products are translated into requirements for products and parts by means of part data, bills of material, production routeings, workcentre data, and so on MRP consists of five major modules; master production scheduling (MPS), requirement planning, capacity planning, shop floor control and production accounting. JIT is an approach wherein wastes in the production process are systematically identified and removed. The goals of JIT are reduce costs and leadtimes and improve quality. JIT has a number of elements, including total quality control, pull production and total employee involvement. This thesis includes six section. At first section, MRP II system introduced and described. For a small business it is possible, as described here, to set up an MRP system entirely on spreadsheets without using a single macro. At the second section, described, production control on the shop floor level can generally be classified into a push system or a pull system. The pull type of production control, the kanban system seeks to reduce the inventory to a minimal level and shorten the lead time under repetitive environments. There are two types of kanbans used in JIT production environment, namely; two card kanban, single card kanban. At the third section, described how a simulated manufacturing environment allows participants to experience firsthand the basic differences between a push and pull production management system and simulation results reported. At fourth section, how JIT can be embedded into MRP. A three-step framework is described which makes use of MRP's back flushing and phantom features and permits JIT principles to be used to the furthest extent possible. At fifth section explained, how to apply all steps of MRP II package in a sample company. In there, all stages of package (Purchasing, Sales, MPS, MRP, Work Order, Bill Of Material, Stock Management, Routes, Production center modules) examined. As the last the problems faced while the package's application stage in the company were discussed. Consequently, from the outset, companies insisted on a detailed plan that laid out entire path to a successfull installation. They solicated the assistance of their software vendor in the development of the plan and its implementation. Companies will deny that it was a difficult road, but that road was made easier by the initial.investment of time and effort in the development of a detailed and archievable implementation plan. XII