ÖZET Doğalgaz şehir hatlarının amacı, yerleşim merkezlerinde oturan sakinlerin büyük bir kısmına gaz verilmesini sağlamaktır. Bu amaçla; hat tipleri, hat düzenlemeleri ve yapıları incelenmiştir. Dağıtım hatlarının mimarisini oluşturan etkenler tespit edilmiştir. Dağıtım hattı işletmesinin tanımı, bölümlendirilmesi ve sınırları ifadelendirilmiştir. Doğalgaz dağıtım sistemine ve bu iş ile uğraşan firmaların rolü ile birlikte doğalgazın borular ile dağıtılması işlemine uygulanan yasalardan bahsedilmiştir. Doğalgaz şehir hatları tasarımının maximum kârlılık ve verimlilik ile yapılabilmesi için gerekli olan teknik ve ekonomik veriler belirlenmiştir. Bu verilerin tasarım yapılırken uygulamada nasıl değerlendirileceği gösterilmiştir. Bir bölge için yapılan birkaç tasarımın çeşitli kıstaslara göre karşılaştırılarak en ideal tasarımın belirlenmesinin nümerik örneklemeleri sunulmuştur. Eski dağıtım hatlarının değiştirilmesi ve dağıtım hatlarının günceUeştkilmesinin finansal ve teknik boyutları incelenmiştir. Mevcut hatların geliştirilmesi ve bunlara ait planlar ile birlikte kaza riski analizleri yapılmıştır. Doğalgaz şehir hatları tasarımının teorisini oluşturan borulardaki basınç kaybı, basınç kayıplarının hesaplanması için gerekli olan şartlar ve basınç kaybım etkileyen faktörler incelenmiştir. Borulardaki basmç kaybına ait örnekler yapılmıştır. Şebeke hesaplamalarının mantığım oluşturan kollara ayırma ve düğüm işlemi ile birlikte şebeke hesaplamasındaki 1. ve 2. altın kural ifadelendirilmiştir. Şebekelerin matris formunda yazılarak hesaplaması gösterilmiştir. Şebeke hesaplamalarında loop ve node metodu ile birlikte newton metodunun çözümlemede kullanılması ve bunlara ait örnekler gösterilmiştir. XI
NATURAL GAS CITY DISTRIBUTION NETWORKS DESINQ SUMMARY Keywords: Natural Gas Distribution Networks, Loop Method, Node Method, Newton Method Natural gas distribution networks intent, make certain of gas give to settlement centers quiets important section. This intent, structure of distribution networks, distribution systems and distribution structure. Distribution architecture to established factors. Distribution network of management explanationed definition, to section and boundaries. Natural gas distribution network system and this work struggle firm to role with mentioned laws applicable to gas distribution through pipes. Natural gas distribution to plan maximum profit and produce with for make, determined technical and economical datums. This datums to plan indicates, in any case evalade apply. For a region offered, to make a few plan compare different criterions, ideal plan numerical examples. Old distribution networks examined change and of update financal and technical relutions. Of existent distribution network improve and these plans with to make accident risk analysis. Natural gas distribution network of plan take form theory, pressure drop, of pressure drop calculation for be necessary conditions and examined pressure drop corcerning examples to make. Distribution calculation statement take form logic loop and node operation with distribution calculation first and second rules. Distribution indicated to matrix form write calculation. Distribution calculation indicated loop and node method with newton method numerical resolution using and example of resolution using newton's method. XII
