ÖZET Anahtar Kelimeler : Çamurun zirai alanda kullanımı, Gübre, Evsel atıksu çamuru Günümüzde evsel atıksu anıma tesislerinde büyük miktarlarda çamur elde edilir. Bu çamurlar önemli miktarlarda azot, fosfor ve çeşitli organik maddeleri içerirler. Bu özelliklerinden dolayı evsel arıtma çamurlarından zirai alanda yararlanılabilir. Çamurlar, verimsiz arazileri iyileştirmek için, gübre olarak bitki yetiştirmek için ve ormanlarda toprağı besin bakımından zenginleştirmek için kullanılabilir. Böylece arıtma çamurları faydalı bir şekilde uzaklaştırılmış olur. Bu çalışma evsel nitelikli atıksu arıtma tesislerinde oluşan çamurların elde edilmesi teknoIojîlerini,bu çamurların bitki besleyici içeriklerini, çamurların tarımsal alanda kullanımının avantaj ve dezavantajlarını, ekonomik olarak faydalarını ve bu konuda bazı uygulamaları özetlemektedir. vın
AGRICULTURAL USE OF SEWAGE SLUDGE SUMMARY Keywords: Agricultural use of sludge, Fertilizer, Sewage sludge Today, the worlds cities generate tons of sewage sludge which consists of organic matters and nutrients such as N, P. That is why, sewage sludge can be used for agricultural use. The potential benefits from recyling the organic matter and nutrient resources in sewage sludge through various land application practices have been well demonstrated and have helped lead to and increased use of these practices in many countries. Generally, the greatest cost savings and value may be realized as a result of using sludge on less productive soils and forests. In this thesis, it has been studied that what sort of technology should be used for the utilisation of sewage sludge, what are the advantages and disadvantages of agricultural use of sewage sludge, examples of succesful land application projects, and the cost effectiveness of agricultural usage of sewage sludge. IX