Otomotiv endüstrisinde kullanılan direnç nokta kaynak elektrodu ömrünün deneysel analizi ve kalite güvencesi yönünden etüdü

Abstract

ÖZET Anahtar sözcükler: Kaynak, Nokta kaynak, Elektrod ömrü, Otomotiv, Kalite Güvence Gününümüzde ürün ve hizmet kalitesi, gerek üreticiler ve gerekse tüketiciler için vazgeçilmez bir unsur olmuştur. Üretim ve hizmet alanlarında çalışan bir çok firma pazar paylarım korumak ve arttırmak için, kalite sağlama çalışmalarına büyük hız vermişlerdir. "Otomotiv Sanayinde Kullanılan Direnç Nokta Kaynak Elektrodu Ömrünün Deneysel Analizi ve Kalite Güvencesi Yönünden Etüdü" başlıklı bu çalışmada ilk olarak direnç nokta kaynağının prensibi, kullanılan teçhizat, kaynak kalitesini etkileyen parametreler, kaynak kalitesinin kontrolünde kullanılan deneyler tanıtılmış, daha sonra direnç nokta kaynağımn otomotiv sanayindeki uygulamaları ele alınmıştır. Sonraki bölümde direnç nokta kaynağında kullanılan elektrodlar incelenmiş ve son bölümde belli bir elektrodun ömrünün analizi için yapılan deneysel çalışmalar tanıtılarak sonuçlan yorumlanmıştır. İlk bölümde çalışmayı tanıtıcı bir giriş yapıldıktan sonra ikinci bölümde, direnç nokta kaynağı detaylıca ele alınarak, bu kaynak metodunun prensibi, kullanılan teçhizat, kaynak çevrimleri, direkt ve seri kaynak düzenlemeleri, direnç nokta kaynağımn uygulama alanları, avantajları ve sınırlamaları, kaynak çekirdeğinin oluşumu, direnç nokta kaynağını etkileyen parametreler, direnç nokta kaynağı için istenmeyen yüzey koşullan, kaynak programlan ve kaynak kalitesinin belirlenmesinde kullanılan deneyler tanıtılmıştır. Bu bölümde ayrıca otomotiv sanayinde direnç nokta kaynağı uygulamalan ve kullanılan direnç nokta kaynak makinalan tanıtılmıştır. Üçüncü bölümde direnç nokta kaynağında kullanılan elektrodlar konu edilmiştir. Bu bölümde elektrodlann görevleri, kullanılan elektrod malzemeleri, elektrod başlıklanndan birinin ömrünün belirlenebilmesi için gerçekleştirilen deneyler tanıtılmıştır. Bu bölümde deneylerde kullanılacak malzemelerin seçimi, deneylerin ve kullanılan teçhizatın tanıtılması, deneyler boyunca sabit tutulacak kaynak parametrelerinin belirlenmesi, deneylerde yapılan ölçümlerin sonuçlan ve elde edilen değerlerin nokta kaynağı sayısıyla değişimini gösteren grafikler yer almaktadır. Aynca, artan nokta kaynağı sayısıyla birlikte elektrod başlığında ve kaynaklarda meydana gelen deformasyonlann gözlenebilmesi amacıyla her deney sonunda elektrod başlığı ve numune kaynak ve düğmesinin durumlan analiz edilmilştir. Son olarak, deneyler sonunda elde edilen sonuçlar tartışılmıştır. XIOtomotiv sanayinde yaygın olarak kullanılan, direnç nokta kaynağında kullanılan elektrodların ömrünün deneysel analizi için elektrod ucundaki deformasyonun kaynak dikiş kalitesini ne şekilde etkilediğinin tesbiti amacıyla yapılmıştır. Bunun için, yaygın kullanılan bir elektrod malzemesi ve fabrika ortamında deneyler yapılmış; elektrod uç formunun değişimi gözlenmiş ve bu değişiminin nokta kaynağımn karakteristiklerine etkileri değerlendirilerek grafikler halinde sunulmuştur. XII

EXPERIMENTAL ANALYSIS OF THE LIFE OF RESISTANCE SPOT WELDING ELECTRODE USED IN THE AUTOMOTIVE INDUSTRY AND RESEARCH IN TERMS OF QUALITY ASSURANCE SUMMARY Keywords : Welding, Spot Welding, Life Cycle of Electrod, Automotive, Quality Assurance Nowadays production and service quality have become very crucial for producers and consumers people. In order to save and increase the market share, so many firms both in production and service sectors are working on the quality system installation processes. In this study titled "Experimental Analysis of The Life Of Resistance Spot Welding Electrode Used In The Automotive Industry And Research In Terms Of Quality Assurance", after a brief introduction, the principle of resistance spot welding, weld equipment, parametres affecting the weld quality, tests that are used to measure the mechanical properties of spot welds are explained. Nextly, the resistance spot welding applications in automotive industry and several types of resistance spot welding machines are presented. In the following chapter, electrodes used in resistance spot welding are introduced and finally tests for the life analysis of a given cap electrode are explained and the results are interpreted. After the brief introduction in the first chapter, principles of resistance and resistance spot welding, equipment for this welding method, resistance spot welding cycles, arrangements for direct and series welding, applications, advantages and limitations of this type of welding, unsatisfactory surface conditions, welding schedules and tests used to determine the weld quality are presented in the second chapter. Applications of resistance spot welding in the automotive industry and the types of resistance spot welding machines are also introduced in this chapter. In the third chapter, electrodes used in resistance spot welding are introduced. In this chapter, function of electrode materials, electrode design, electrode holders, effect of electrode composition and design on heating and works undertaken for electrode life are explained. Standards about electrodes for resistance spot welding are also stated in this chapter. xiiiTests held for determining the life of a cap electrode used in resistance spot welding are explained in the fourth chapter. In this chapter, selection of materials to be used in the tests, determination of weld parameters that will be kept constant during the tests, the results of the measurements made throughout the test and graphical representations showing the variations of these results with the increasing number of spot welds are presented. In this work, also a visual guide is given for observing the deformations occurring at the tip of the cap electrodes, the welds and the weld nuggets during the tests. Finally, the results of these tests are discussed. XIV