ÖZET Anahtar kelimeler: Cam, baryum camı, sol-jel yöntemi Ülkemiz cam sanayine henüz girmemiş olan sol-jel yöntemiyle baryum camı üretimi tez konusu olarak seçilmiş olup, yapılan bu çalışma sonunda elde edilebilecek bilgilerin cam endüstrisine yarar sağlayacağı düşünülmüştür. Sol-jel yöntemiyle değişik bileşimli altı adet baryum cam örnekleri üretilmiş olup, bu cam örnekleri üzerinde incelemeler yapılmıştır. Bu incelemelerden kalsinasyon çalışmalarının bir kısmı TÜBÎTAK Araştırma Merkezi'nde DTA çalışmaları ve kırılma indislerinin ölçümü Şişe Cam Araştırma Merkezi'nde ve kimyasal analizler de üniversitemizin kimya bölümü laboratuvarlarında yapılmıştır. Gerek 900 °C'ye kadar statik yöntemle yapılan kalsinasyon ve gerekse 1200 °C'ye kadar yapılan DTA çalışmaları camın yapısındaki B203'ün 500 °C'den itibaren artan bir hızda yapıdan uzaklaştığını göstermiştir. Kırılma indisi çalışmaları baryum camları için normal alkali silikat camlarının 1,5 civarında olan değerinden daha büyük bir değere sahip olduğunu göstermiştir. Bunun sebebi üretilen camların yapısında baryum gibi ağır bir metalin bulunmasıdır. Üretilen cam örnekleri üzerinde yapılan kimyasal analizler camın yapısındaki bileşenlerden sadece B203'ün değişikliğe uğradığını ortaya koymuştur. Süblümasyon sonucu uzaklaşan B203 miktarı, camın yapısına katılan B203 miktarı arttıkça artmaktadır. Örneğin, camın yapısına %2,10 B203 katıldığı zaman mevcut B203'ün %6-7'si uzaklaşırken, B203 içeriği %9,10 olduğunda uzaklaşan B203 miktarı %25'e ulaşmaktadır.
PRODUCTION OF BARIUM GLASS USING SOL-GEL METHOD SUMMARY Key Words: Glass, barium glass, sol-gel method In Turkey, barium galss hasn't been produced yet by sol-gel method. Hence, the title of the thesis has been chosen as barium glass production and the studies has been done on this subject. As a result of this study, it has been thought that the informations obtained will be useful for the glass industry. Six pieces of barium glass samples with different compositions have been produced using sol-gel method. Studies on these glass samples have been done. In this thesis, calcination studies have been done at TÜBİTAK Research Centre, DTA studies and the refractive index measurements have been done at ŞİŞE Cam Research Centre and chemical analysis have also been done at the chemistry department of Sakarya University. The calcination study has been made by static method until 900 °C and the DTA study has been made until 1200 °C. It has been observed that the B2O3 in the glass has been carried out of the glass structure starting from - 500 °C with an increasing speed. The refractive index studies has shown that the refractive index of barium glasses is greater than alkaline silicate glasses which is about 1,5. The reason of this is that the glasses produced by sol-gel method have got a heavy metal such as barium. Chemical analysis which has been done on glass samples produced have shown that only B2O3 from glass components has been carried out. The amount of B2O3 obtained as a result of sublimation has been increasing as the amount of B203 increased. For example, when %2,10 of B2O3 was added into glass structure, %6-7 of the existing B2O3 was escaped. When the amount of B2O3 in barium glass reaches %9,10, the percentage of B203 escaped increase %25. XI
