Deprem etkisindeki çok katlı bir konut yapısının A.B.Y.Y.H.Y. 1975-1997’ye göre incelenmesi ve güçlendirme tasarımı

Abstract

ÖZET Anahtar Kelimeler: Konut Yapısı, Deprem, Taşıyıcı Sistem, Güçlendirme, Güçlendirme Perdesi, Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu çalışma iki ana kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda tezin teorik boyutu yani; depreme karşı yapının davranışı, depreme dayanıklı yapı tasarımı, depreme karşı yapı güçlendirmesi, betonarme taşıcı sistemlerin elemanlarının onarımı ve yeni taşıyıcı elemanlar ilave edilerek güçlendirilmesine ilişkin yöntem ve teknikler açıklanmıştır. İkinci kısımda ise Deprem etkisindeki çok katlı bir konut yapısının düşey ve yatay yüklere karşı dayanımının artırılması için yapılan işlemler açıklanmıştır. İlk kısmı altı bölüm şeklinde düzenlenmiş olan bu çalışmanın ilk bölümünde depreme karşı yeter güvenlikli yapı tasarımının ve mevcut yapıların da yürürlükteki yönetmelik ve tekniklere uygun takviyesinin öneminin yanında uygun düzeyde rijitlik ve süneklik özelliklerine de sahip olmaları gerektiğinden bahsedilip, tezin amaç ve kapsamı verilmiştir. İkinci bölümde depreme karşı yapının davranışı, sınır durumlar, rijitlik, dayanım, süneklik, depreme dayanıklı betonarme taşıyıcı sistem tasarımı ve boyutlamada kapasite kavramından söz edilmiştir. Üçüncü bölümde, betonarme çerçeve tipi yapılar için a.b.y.y.h.y. 1997'deki depreme dayanıklı yapı tasarımı ile ilgili temel ilkeler, hesap yöntemleri ve bu tür yapıların boyutlandırılmasında kullanılacak kriterlerden söz edilmiştir. Dördüncü bölümde, depreme karşı yapı güçlendirmesi, mevcut yapının incelenmesi, takviye perdelerinin tasarımı, iki kolon arası panel perdeler ve güçlendirmede manto düzenlenmesi gibi hususlar anlatılmıştır. Beşinci bölümde, betonarme taşıyıcı sistemlerin elemanlarının onarım ve güçlendirilmesi yöntemleri ile ilgili bilgiler verilmiştir. Altıncı bölümde de, yapıların yeni taşıyıcı elemanlar ilave edilerek güçlendirilmesi teknikleri açıklanmıştır. Tezin ikinci kısmını oluşturan son bölümde ise, a.b.y.y.h.y. 1975'den önce projelendirilip yapılmış çok katlı bir konut yapısının deprem kuvvetlerine karşı güvenliğinin arttırılması için yapılan işlemler açıklanmıştır. Beş katlı betonarme bir konut yapısının mevcut halde, a.b.y.y.h.y. 1975 ve 1997'ye göre, düşey yükler ve yatay deprem kuvvetleri altındaki davranışları STA4-CAD paket programı yardımı ile, seçilen kritik kesitlerin kesit tesiri değerleri ve donatı miktarları bakımından incelenerek elde edilen verilerin karşılaştırılması yapılmıştır. A.b.y.y.h.y. 1997'ye göre deprem hesabı çıktılarından göreli kat ötelemeleri ve düzensizlik durumları tahkik edilmiştir. Ayrıca kat kapasite kontrolü yapılarak binanın güçlendirme gereksinimi ortaya konmuştur. Güçlendirme yöntemi olarak kolonların mantolanması, iki kolon arası perde duvar yapılması ve konsollarda perde yapılması gibi yöntemler kullanılmıştır. Ayrıca kesitlerin artması ve yeni perde yapılması nedeniyle mevcut münferit temeller de dahil, radye temel uygulaması ile temellerde de güçlendirme yapılmıştır. Sonuç olarak yapının sismik güvenliği arttırılmıştır. X111

INVESTIGATION AND STRENGTHENING DESIGN OF A MULTI-STOREY DWELLING UNDER THE EFFECT OF EARTHQUAKE ACCORDING TO A.B.Y.Y.H.Y. 1975-1997. SUMMARY Keywords: Dwelling building, earthquake, supportive system, strengthening, reinforcement block. This master degree thesis has two main chapters. First chapter discusses the theoretical dimension of the research, which contains; characteristics of a building under earthquake effect, construction design of earthquake resistant buildings, constructive strengthening of buildings against earthquake, maintenance of reinforced concrete system elements and strengthening methods and techniques by attachment of new carrier elements. In the second chapter, proposed methods to increase the resistance of as multi-storey dwelling against horizontal and vertical loads under the effect of earthquake is explained. First chapter is organised in six parts. Second part, issues such as behaviour of construction against earthquake, boundary conditions, resistance, endurance, elasticity, design of concrete carrier system and concept of capacity in deciding the dimensions are discussed. In the third part, basic fundamentals about the design of earthquake- resistant construction in the a.b.y.y.h.y. 1997 regulations for frame type concrete buildings and also calculation methods and criteria used for the dimensional measurement of this kind of buildings are explained. In the fourth part, strengthening of buildings for earthquake, examination of existing building, design of additional blocks, block pitches between two columns and issues like organisation of thicken in strengthening are mentioned. The second chapter of the thesis particularly discusses the undertaken methods in order to increase the safety level of a multi-storey building, which has been designed according before to the a.b.y.y.h.y. 1975 regulations. In the guidance of the a.b.y.y.h.y. 1975 and 1997 calamity regulations, behaviour of a five-floor dwelling affected by vertical and horizontal earthquake forces is examined by comparison of data collected from critical influence values of a chosen intersection and amount of equipment with the assistance of software called STA4-CAD. Methods like having columns thicken, building a block wall between two columns, building blocks at consoles are used in order to strengthen the building. Moreover, increase of cross- sections and new block constructions suggested strengthening of base construction including existing individual bases and radio general bases. As a result of seismic safety of the building has increased. XIV