ÖZET Anahtar Kelimeler: Trafik Kazaları, Taşıt Unsuru, Teknik Mevzuat, Fenni Muayene Bu çalışmada trafik kazalarına etki eden unsurlardan "taşıt" üzerine araştırma yapılmıştır. Genelde trafik kazalarına etki eden unsurlar üzerinde durulsa da prensipte taşıt üzerinedir. Bu sebeple çalışmanın ikinci bölümünde trafik kazaları ve trafik kazalarına etki eden faktörlerden insan faktörü, yol faktörü Ve taşıt faktörlerine değinilmiştir. Ayrıca taşıt tasarımında güvenliği arttırıcı gelişmeler de ele alınmıştır. Trafik güvenliği açısından taşıt özelliklerine üçüncü bölümde değinilmiştir. Bu bölümde ayrıca taşıt niteliklerini, kazaya neden olan taşıt parça kusurları, taşıtlarda aktü7pasif güvenlik, taşıtlarda aşın yükleme ve aşın yüklemenin kazalara etkisi, kusurlu motorlu araç parçalarının gösterdiği belirtiler/incelenecek yerler ve parçalar üzerinde durulmuştur. Motorlu taşıt, trafik güvenliği açısından uluslararası kurallarla belirlenmiş gerekli teknik yeterlikte olmalıdır. Burada motorlu taşıtm yeterli teknik kapasite ve nitelikte üretimi yanında, işletilmesi süresince bu özelliklerini koruması önem taşımaktadır. Bunun sağlanması için üretim süresindeki teknik düzenleme (tip onayı ve teknik mevzuat) ve kullanma süresindeki teknik düzenleme (periyodik teknik muayene ve kontrol)'ye ihtiyaç vardır. Dördüncü bölümde trafik güvenliğinde taşıt parçaları teknik mevzuatının önemi, ve çeşitli Avrupa ülkelerinde araç muayenelerine değinilmiştir. Beşinci bölüm, inceleme yaptığımız "taşıt faktörifnün somut bir dökümüdür. Yollarımızda bulunan araçların durum değerlendirilmesi bakımından 74 soruluk anket çalışması yapılmıştır. Altıncı bölümde çalışmanın geneli ve elde edilen anket sonuçlan değerlendirilmiş, yedinci bölümde ise bazı tartışma ve öneriler sunulmuştur. XII
THE ANALYSIS OF VEHICLE FACTOR IN TRAFFIC ACCIDENTS SUMMARY Key Words: Traffic accidents, Vehicle factor, Technical law, Technical inspection In this study, "the vehicles" which are the most important factors in traffic accidents have been investigated. Not only the factors effecting traffic accidents are mentioned in general, but also vehicles are intensified in particular. Therefore; in the second chapter of this study, traffic accidents and the factors that cause the traffic accidents have been discussed. So; some information has been given about the human factor, road factor and vehicle factor. Besides, the increase in vehicle safety design is considered. In the third chapter special features of the vehicles are mentioned due to the traffic safety. The study of vehicle factor has been mentioned in the third chapter. In this chapter, types and qualifications of vehicles, vehicle element defects, active/passive safety in vehicles, overloading on vehicles and the effects of the overloading to the accidents, the signs of defective vehicle elements, the parts to be investigated and elements have been mentioned in detail. Vehicles should require technical qualifications that are determined with international rules for the traffic safety. Besides the technical capacity and qualified manufacturing^ is important for the vehicle to protect these features during the period of driving. To secure this,it is necessary to have technical arrangements in the manufacturing stage(approval of the type and technical law) and the driving period(technical periodic inspection and check up).In the fourth chapter, the importance of the technical law of the vehicle elements in the traffic safety,and vehicle inspections in some European countries have been investigated. The vehicle factor has been summarized in the fifth chapter. A survey, which is formed of 74 questions, has been done to evaluate the conditions of the vehicles on roads. In the sixth chapter, all chapters of this study and the survey outcomes have been evaluated. In the seventh chapter, discussions have been done with some recommendations. XIII
