ÖZET Anahtar Kelimeler: Sıvı membran, emülsiyon tipi sıvı membran, destekli sıvı membran, yüzey aktif madde, Aliquat 336, ekstraktant, sitrik asit ekstraksiyonu. Sıvıların yüksek difüzyon katsayılarına sahip olması dolayısı ile sıvı membranlann akılan oldukça yüksektir ve bu yüzden az sayıda kademe gerektirir. Polimerik, seramik ve metalik membranların kullanıldığı membran işlemleri, genellikle kimyasal tepkimelerin anlaşılmasında ve karışımların ayrılmasında uygulanabilir. Sıvı-sıvı ekstraksiyon ve membranlarla ayırma oldukça fazla endüstriyel uygulamaya sahip önemli ayırma işlemlerindendir. Sıvı membranlar özellikle bir kaçı, özel ilgiye sahip bazı potansiyel avantajları teşkil etmektedir. Mevcut ayırma metotlarına göre daha yüksek selektivite, ayrılmış ürünlerin son olarak konsantre hale getirilmesinde enerji tasarrufu, yüksek kütle akısı, düşük sermaye ve işletme maliyetine sahiptir. % 1-10 sitrik asit içeren sulu çözeltilerden ekstraktant olarak % 5 Aliquat 336, yüzey aktif madde olarak % 4-10 Span 80 ve sıyırma çözeltisi olarak da % 5-20 Na2C03'ın kullanılması ile sitrik asidin ekstraksiyonu emülsiyon tipi sıvı membran prosesi ile deneysel olarak gerçekleştirilmiştir. Ekstraksiyon hızı ve verimine etki eden çözücü tipi etkisi, yüzey aktif madde (Span 80) konsantrasyonu, yüzey aktif maddeye ilave edilen katkı maddesi (Lubrizol 3702) konsantrasyonu, kanştırma hızı. besleme çözeltisi pH ve konsantrasyonu, sıyırma reaktifî (Na2C03) konsantrasyonu, muamele oranı (VF/VE) ve faz oranı (V^/ Vs) gibi önemli parametreler deneysel olarak incelenmiştir.
EXTRACTION OF CITRIC ACID BY EMULSION TYPE OF LIQUID MEMBRANE USING ALIQUAT 336 SUMMARY Keywords: Liquid membrane, emulsion type of liquid membrane, supported liquid membrane, surfactant, Aliquat 336, extractant, citric acid extraction. Mass fluxes in liquid membranes are quite high because liquids have high diffusion coefficients and therefore it requires stages in small members. Membrane processes are usually applied in separation of mixtures and in unterstanding of chemical reactions where polymeric, seramic and metalic membranes are weed. Liquid-liquid extraction and membrane seperation are important seperation processes of high industrial applications. Liquid membranes, especially a few, are of special interest and have some potential aduantages. They have high selectivity, high flux, low capital and small investment and energy save for concentrated products. The extraction of citric acid from aqueous solutions by emulsion type liquid membrane process has been experimentally investigated using 1-10 % (w/v) citric acid solutions, 5 % Aliquat 336 as carrier, 4-10 % Span 80 as surfactant, and 5-20 % Na2CC>3 as stripping solutions. The important parameters, that affect the extraction rate and efficiency, such as solvent type, surfactant (Span 80) concentration, additive (Lubrizol 3702) concentration, stirring rate, feed solution pH and concentration, stripping agent (Na2CÛ3) concentration, treatment ratio (VF/ VE) and phase ratio (Vm/ Vs) are experimentally examined. XI
