5140 ÇELİĞİNİN KÜRESELLEŞTİRME ISIL İŞLEMİ VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET Anahtar Kelimeler: Isıl İşlem, tavlama, su verme, küreselleştirme, çekme, burma, sertlik, mikroyapı Bu çalışmada 870°C'ye kadar ısıtılıp, daha sonra tavlama ve su verme işlemlerine tabi tutulan AISI/SAE 5140 kalite ıslah çeliği numunelerine 720 ± 5 °C'da 2, 4, 8, 16, 24 saat süreyle küreselleştirme işlemi uygulanmıştır. Bu işlemler sonucu mikroyapı ve mekanik özelliklerden sertlik, çekme ve burma değerlerindeki değişmeler irdelenmiştir. Yapılan metalografık incelemeler sonunda su verilmiş ve küreselleştirilmiş numunelerde küreselleşme 2. saatte başlamaktadır. 4. saatte yapı tamamen küresel haldedir. Bu saatten sonra yapının bozulmaya başladığı görülmektedir. Tavlanmış ve küreselleştirilmiş numunelerde ise küreselleşme 8. saatte başlamaktadır. Gerçekleştirilen mekanik testler sonucunda, en yüksek sertlik değeri işlem görmemiş numunede görülmüştür. En yüksek çekme mukavemet değeri ısıl işlem görmemiş malzemede elde edilmiştir. Burma testinde görülen en yüksek moment değeri ısıl işlem görmemiş numunede görülmüştür. IX
THE MICROSTRUCTURAL AND MECHANICAL PROPERTIES OF SPHEROIZIED AND UNTREATED AISI/5140 STEEL SUMMARY Keywords: Heat treatment of steel, annealing, quenching in water, spheroidizing, tensile, torsion, hardness, microstructure. In this study, the samples for AISI/SAE 5140 steel were heated up to 870°C and then some of them were annealed and others were quenched in water. After that, samples annealed and quenched were spheroidized at 720 ±5 °C for 2 to 24 hrs. Macroscopic examinations were realized on samples untreated and spheroidized. The results shown that spheroidizing was started in second hour of this treatment for quenched samples, both in eighth hour for annealed samples. In addition, on spheroidized samples tensile, torsion and hardness tests were performed. Maximum tensile strength and hardness were obtained in samples untreated.
